Yazar "Kaya, Emel" seçeneğine göre listele

Listeleniyor 1 - 1 / 1
  • Küçük Resim
    Öğe
    Muhyiddin Mehî'nin Müfîd (Nazmü't-Teshîl) adlı eseri (inceleme- metin- dizin) ve bu eserin XV. yüzyıl Türk tıp dilinin oluşmasındaki yeri
    (Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2008) Kaya, Emel; Karasoy, Yakup
    Bu çalışma, Muhyiddin Mehî tarafından Hicrî 871/ Milâdî 1467 yılında Eski Anadolu Türkçesiyle yazılmış ve Şerefeddin Sabuncuoğlu tarafından Hicrî 872/ Milâdî 1468 yılında istinsah edilmiş manzum, önemli bir tıp kitabı olan ve elimizdeki tek nüshası Ankara Millî Kütüphane'de İ/60 numarada kayıtlı bulunan Müfîd (Nazmü't-Teshîl) adlı eseri bilim dünyasına kazandırmak ve bu eser üzerinden XV. yüzyılda kullanılan tıp terimlerini tespit ederek, eserin XV. yüzyıl Türk tıp dilinin oluşmasındaki yerini saptayabilmek amacıyla yapılmıştır. Çalışmamız üç ciltten oluşmaktadır. Birinci ciltte, Giriş ve Metin bölümleri yer almaktadır. Giriş bölümünde, Türk tıp tarihinin temellerine ve başlangıç safhasına kısaca değinildikten sonra, Anadolu'da Müfîd'e kadar (1467) yazılmış tıp kitapları ve bunlarla ilgili yapılmış olan çalışmalar üzerinde durulmuş; tıp kitaplarının niçin Türkçe yazıldığı tartışılmıştır. Dönemin tıp anlayışıyla ilgili açıklamalar yapıldıktan sonra, eserin müellifi, müstensihi ve eser hakkında bilgiler verilmiştir. Metin bölümünde Müfid, çeviriyazı alfabesiyle Latin harflerine aktarılmıştır. İkinci ciltte, çalışmamızın Dizin bölümü bulunmaktadır. Burada, eserde geçen bütün kelimeler, şahıs adları, eser ve yer adları aldıkları eklere göre, gramatikal dizin şeklinde gösterilmiştir. Ayrıca, eserde geçen bütün bitki adlarını açık bir şekilde gösterebilmek için Bitki Adları Çizelgesi oluşturulmuştur. Çizelgede, bitkilerin sırasıyla Türkçe, Arapça, Farsça, Yunanca adları yazılmış, en son sütunda da bunların Latinceleri verilmiştir. Üçüncü cilt, terim incelemelerini, sonucu, kaynakçayı ve metnin tıpkıbasımını ihtiva etmektedir. XV. yüzyıldaki Türk tıp terminolojisine bir örnek oluşturmaya çalıştığımız Müfid'deki Tıp Terimleri bölümünde, öncelikle, eserde tespit edilen 1085 adet tıp teriminin nasıl ve neye göre belirlendiği anlatılmış; eserdeki Türkçe terimlerle ilgili inceleme, açıklama ve değerlendirmeler yapıldıktan sonra, tespit edilen bütün terimler Türkçe, Arapça, Farsça ve Yunanca olmak üzere dört gruba ayrılarak, anlamlarıyla birlikte bir sözlük halinde verilmiştir. Çalışmamızın Sonuç bölümünde ise dönemin tıp dili değerlendirilerek, Müfid'de mevcut olan tıp terimlerinin ışığında, eserin XV. yüzyıldaki Türk tıp dilinin oluşmasındaki yeri ve önemi belirtilmiştir. Tez hazırlanırken yararlanılan eserlerin listesinin verildiği Kaynakça bölümünden sonra, Müfîd'in tıpkıbasımı yer almaktadır.