Beyaz ve mavi yakalı çalışan grupların serbest zaman engelleri ve ilgilenimlerinin incelenmesi

Yükleniyor...
Küçük Resim

Tarih

2024

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Bu araştırma, beyaz ve mavi yakalı çalışan grupların serbest zaman engelleri ve ilgilenimlerinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırmada, çalışanların serbest zaman engelleri ve ilgilenimleri belirlenmiş; demografik değişkenlere göre serbest zaman engelleri ve ilgilenimlerinin farklılaşıp farklılaşmadığı çeşitli istatistiksel işlemler ile değerlendirilmiştir. Araştırmaya Konya ilinde faaliyet gösteren, hızlı tüketim ürünleri üreten ve pazarlayan firmalarda görev yapan toplam 999 çalışan [Beyaz Yakalı Çalışan(n=270), Mavi Yakalı Çalışan(n=729)] katılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak, Boş Zaman Engelleri Ölçeği-18 (BZEÖ-18 Kısa Formu), Serbest Zaman İlgilenim Ölçeği (SZİÖ) ve araştırmacı tarafından geliştirilen Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen verilerin normallik sınaması, çarpıklık ve basıklık değerleri ile test edilmiş; test sonucunda veriler normal dağılım gösterdiğinden dolayı ikili karşılaştırmalar için bağımsız gruplar t Testi ve çoklu karşılaştırmalar için Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) kullanılmıştır. Tek yönlü varyans analizi sonucu ortaya çıkan grup farklılıklarının kaynağını belirlemek üzere, varyansların homojen olduğu durumlarda Tukey HSD ve LSD çoklu karşılaştırma testleri; varyansların homojen olmadığı durumlarda ise Tamhane's T2 çoklu karşılaştırma testi kullanılmıştır. Yapılan tüm istatistiksel hesaplamalarda temel anlamlılık düzeyi 0,05 olarak kabul edilmiştir. Araştırma sonucunda, çalışanların serbest zaman etkinliklerine katılımlarını sınırlayan/engelleyen en önemli unsurun "zaman" boyutu olduğu; "ilgi eksikliği" boyutunun ise çalışanlarda diğer boyutlara (zaman, birey psikolojisi, bilgi eksikliği, tesis, arkadaş eksikliği) göre serbest zaman etkinliklerine katılımlarını sınırlayan hususlar arasındaki etkisinin önemsiz olduğu belirlenmiştir. Çalışanların Boş Zaman Engelleri Ölçeği-18 birey psikolojisi boyutunun çalışma pozisyonlarına (beyaz yakalı ve mavi yakalı) göre; birey psikolojisi, bilgi eksikliği ve zaman boyutlarının cinsiyet değişkenine göre; tesis, zaman ve ilgi eksikliği boyutlarının yaş değişkenine göre; birey psikolojisi ve zaman boyutlarının medeni durum değişkenine göre; ölçek geneli ve birey psikolojisi, bilgi eksikliği, arkadaş eksikliği, zaman, ilgi eksikliği boyutlarının eğitim durumu, aylık gelir durumu ve sahip olunan boş zaman süresinin yeterliliği değişkenlerine göre; ölçek geneli ve bilgi eksikliği, tesis, arkadaş eksikliği, zaman, ilgi eksikliği boyutlarının mevcut pozisyonlarındaki çalışma süresi ve sektördeki deneyim süresi değişkenlerine göre; ölçek geneli ve bilgi eksikliği, arkadaş eksikliği, ilgi eksikliği boyutlarının boş zamanlarını değerlendirmede yaşadıkları güçlük seviyesi değişkenine göre anlamlı düzeyde farklılaştığı tespit edilmiştir. Çalışanların serbest zaman etkinliklerine olan ilgilerinde en önemli unsurun "çekicilik" boyutu olduğu; "önem verme" boyutunun ise çalışanlarda diğer boyutlara (çekicilik, sosyal ilişki, özdeşleşme, kendini ifade etme) göre serbest zaman etkinliklerine olan ilgilerindeki etkisinin daha az düzeyde olduğu belirlenmiştir. Çalışanların Serbest Zaman İlgilenim Ölçeği tüm alt boyutlarına ve geneline ait puan ortalamalarının mevcut pozisyonlarındaki çalışma süresi, sektördeki deneyim süresi, aylık gelir durumu, sahip olunan boş zaman süresinin yeterliliği ve boş zamanlarını değerlendirmede yaşadıkları güçlük seviyesi değişkenlerine göre anlamlı düzeyde farklılaştığı; çalışma pozisyonlarına (beyaz yakalı ve mavi yakalı) ve cinsiyet değişkenine göre ise anlamlı düzeyde farklılaşmadığı tespit edilmiştir. Yine çalışanların Serbest Zaman İlgilenim Ölçeği önem verme boyutunun yaş değişkenine göre; çekicilik ve önem verme boyutlarının medeni durum değişkenine göre; önem verme ve özdeşleşme boyutlarının ise eğitim durumu değişkenine göre anlamlı düzeyde farklılaştığı tespit edilmiştir. Sonuç olarak, beyaz ve mavi yakalı çalışan grupların serbest zaman engelleri ve ilgilenimlerinin bazı demografik değişkenlerden etkilendiği söylenebilir.
This research was conducted to examine the leisure time barriers and interests of white and blue-collar working groups. In the research, employees' leisure obstacles and interests were determined; Whether leisure barriers and interests differ according to demographic variables was evaluated through various statistical procedures. A total of 999 employees [White Collar Employees (n=270), Blue Collar Employees (n=729)] working in companies operating in Konya and producing and marketing fast- moving consumer products participated in the research. Leisure Time Barriers Scale-18 (BZEÖ-18 Short Form), Leisure Time Interest Scale (SZİÖ) and Personal Information Form developed by the researcher were used as data collection tools in the study. The data obtained in the study were tested with normality test, skewness and kurtosis values; Since the data showed a normal distribution as a result of the test, independent groups t-Test was used for pairwise comparisons and One-Way Analysis of Variance (ANOVA) was used for multiple comparisons. In order to determine the source of group differences resulting from one-way analysis of variance, Tukey HSD and LSD multiple comparison tests are used in cases where variances are homogeneous; In cases where the variances were not homogeneous, Tamhane's T2 multiple comparison test was used. In all statistical calculations, the basic significance level was accepted as 0.05. As a result of the research, it was found that the most important factor that limits/obstructs employees' participation in free time activities is the "time" dimension; It has been determined that the "lack of interest" dimension has an insignificant effect on the issues that limit employees' participation in free time activities compared to other dimensions (time, individual psychology, lack of information, facilities, lack of friends). According to the working positions (white- collar and blue-collar) of the individual psychology dimension of the Employees' Leisure Time Barriers Scale-18; individual psychology, lack of knowledge and time dimensions according to gender variable; Lack of facilities, time and attention dimensions according to age variable; individual psychology and time dimensions according to marital status variable; According to the variables of the overall scale and individual psychology, lack of knowledge, lack of friends, lack of time, lack of interest dimensions, educational status, monthly income status and adequacy of free time; According to the variables of the overall scale and the dimensions of lack of knowledge, lack of facilities, lack of friends, time, lack of interest, working time in their current positions and experience in the sector; It was determined that the overall scale and the dimensions of lack of knowledge, lack of friends, and lack of interest differ significantly depending on the level of difficulty they experience in spending their free time. The most important element in employees' interest in leisure activities is the "attractiveness" dimension; It has been determined that the "importance" dimension has a lesser effect on employees' interest in free time activities than other dimensions (attraction, social relationship, identification, self-expression). Employees' average scores for all sub-dimensions and the overall Leisure Time Interest Scale differ significantly according to the variables of working time in their current positions, length of experience in the sector, monthly income status, adequacy of free time they have, and the level of difficulty they experience in utilizing their free time; It was determined that there was no significant difference according to working positions (white-collar and blue-collar) and gender variables. Again, according to the age variable of the employees' importance dimension of the Leisure Time Interest Scale; Attractiveness and importance dimensions according to marital status variable; It was determined that the dimensions of importance and identification differ significantly according to the educational status variable. As a result, it can be said that the leisure barriers and interests of white and blue-collar working groups are affected by some demographic variables.

Açıklama

Anahtar Kelimeler

Serbest Zaman Engelleri, Serbest Zaman İlgilenimi, Beyaz Yakalı Çalışan, Mavi Yakalı Çalışan, Free Time Obstacles, Leisure Time Involvement, White Collar Workers, Blue Collar Workers

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye

Gülcemal, M. F. (2024). Beyaz ve mavi yakalı çalışan grupların serbest zaman engelleri ve ilgilenimlerinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.