Batı Anadolu’da İlk Selçuklu Faaliyetleri (1025-1081)
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2019
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Selçuk Üniversitesi Selçuklu Araştırmaları Merkezi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Bizans İmparatorluğu’nu VII. yüzyıl sonrasında bir bölgesel güç haline getiren thema sistemi, II. Basileios’un 1025 yılında ölümü sonrası zayıflamaya başlamıştır. Devletin savunma ve vergi toplama nizamının sarsıldığı bu süreçte; yeteneksiz ve müsrif kişiler yönetime gelmiş, büyük arazi sahibi aristokratlar güçlenip themaların askeri aristokrasisi ile rekabete girişmiş, saray entrikaları ve isyanlar çoğalmıştır. Ayrıca ordu mevcudu azalmış, asker mülkleri büyük toprak sahiplerinin eline geçmiş ve asker köylüler vergi verir hale getirilmişlerdir. Yine themaların başındaki eyâlet valisi yetkilerine sahip strategosların yetkileri azalmış ve stratiotesler de belli bir meblağ karşılığı askerlikten muaf tutulmaya başlanmışlardır. Böylece devletin istikrarı zedelenmiş, askerî kudreti de azalmıştır. Bu hususlar IX. Konstantinos Monomakhos (1042-1055) döneminden itibaren ücretli asker kullanımını açıklamaktadır. Bizans İmparatorluğu Doğu sınırlarında Selçuklular ve Batı sınırlarında da Peçenek, Uz ve Kumanlar ile karşılaşmalar yaşayacağı dönemin başlangıcında, 1054 yılındaki Schisma hadisesi nedeniyle Batı Dünyası’nın desteğini kaybetmiş ve Roma İmparatorluğu’nun mirasçısı olma iddiasından uzaklaşmış bir devletti. Thema teşkilâtının çöküşüne bağlı askerî zafiyet de devletin Doğu sınırlarına yönelik Selçuklu akınlarını önleme yeteneğini ortadan kaldırmıştı. Bu durum mahir askerlerin kumandanı işbilir Selçuklu mül?k ve ümerasının faaliyetlerini kolaylaştırmıştır. Selçukluların 1071 yılında Malazgirt’te kazandıkları büyük zafer de Anadolu Yarımadası içlerinde hızla ilerlemelerine imkân sağlamıştır. Selçuk Bey’in soyundan gelen Kutalmışoğulları da Alp Arslan’ın zaferden bir yıl sonra ölümü ile tarih sahnesine çıkmışlardır. Aralarından Mans?r ve kardeşi Süleymanşâh Anadolu içlerinde fetihler yaparak Batı Anadolu’da başkenti İznik (Nikaia) olan yeni Selçuklu Devleti’nin temellerini atmışlardır.
The theme system that transformed the Byzantine Empire into a regional power after the seventh century began to decline after the death of Basil II in 1025. During this period of turmoil, when the state system of defence and tax collection was shaken, unskilled and extravagant rulers came to power, big landowning aristocracy opposed the military aristocrats in themata, strengthening themselves, court intrigues and rebellions intensified. Besides, the number of the soldiers under arms decreased, big landowners took possession of the properties of the soldiers and the peasant soldiers forced to pay tax. In addition, the powers of the strategoi, who acted as military governors at the head of themata also decreased, and the stratiotai also began to be exempted from military service for a certain sum. As the stability of the state was damaged, its military capacity decreased. These factors explain why the Byzantine State resorted to the use of mercenaries from the period of Konstantinos Monomakhos IX. (1042-1055). Byzantine Empire was a state that no longer had the support of the Western world as a result of the schism of 1054 and alienated its claim to become the heir to the Roman Empire at the beginning of the period when it would face the Selj?qs (Oghuz) on the eastern frontiers and with the Patzinak, Uz (Oghuz) and Cumans on the western borders. Military weakness due to the collapse of the theme organization also prevented the interception of the Selj?q raids on the eastern borders of the state. This situation facilitated the activities of the efficient Selj?q mul?k and umer?, who were commandant of talented soldiers. Also the great victory won by the Selj?qs at Manzikert in 1071 allowed them to advance rapidly in the Anatolian Peninsula. The sons of Qutalmish (Qutlumush) who were the descendants of Selj?q Bey, were going to take the stage in history one year after the victory of Alp Arslan. Among them, Mans?r and his brother Sulaim?n Sh?h laid the foundations of the new state of Selj?qs in Western Anatolia, creating İznik (Nikaia) as its capital, during their conquests in Anatolia
The theme system that transformed the Byzantine Empire into a regional power after the seventh century began to decline after the death of Basil II in 1025. During this period of turmoil, when the state system of defence and tax collection was shaken, unskilled and extravagant rulers came to power, big landowning aristocracy opposed the military aristocrats in themata, strengthening themselves, court intrigues and rebellions intensified. Besides, the number of the soldiers under arms decreased, big landowners took possession of the properties of the soldiers and the peasant soldiers forced to pay tax. In addition, the powers of the strategoi, who acted as military governors at the head of themata also decreased, and the stratiotai also began to be exempted from military service for a certain sum. As the stability of the state was damaged, its military capacity decreased. These factors explain why the Byzantine State resorted to the use of mercenaries from the period of Konstantinos Monomakhos IX. (1042-1055). Byzantine Empire was a state that no longer had the support of the Western world as a result of the schism of 1054 and alienated its claim to become the heir to the Roman Empire at the beginning of the period when it would face the Selj?qs (Oghuz) on the eastern frontiers and with the Patzinak, Uz (Oghuz) and Cumans on the western borders. Military weakness due to the collapse of the theme organization also prevented the interception of the Selj?q raids on the eastern borders of the state. This situation facilitated the activities of the efficient Selj?q mul?k and umer?, who were commandant of talented soldiers. Also the great victory won by the Selj?qs at Manzikert in 1071 allowed them to advance rapidly in the Anatolian Peninsula. The sons of Qutalmish (Qutlumush) who were the descendants of Selj?q Bey, were going to take the stage in history one year after the victory of Alp Arslan. Among them, Mans?r and his brother Sulaim?n Sh?h laid the foundations of the new state of Selj?qs in Western Anatolia, creating İznik (Nikaia) as its capital, during their conquests in Anatolia
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Batı Anadolu, Selçuklular, Bizans İmparatorluğu, Thema Sistemi, Süleymanşâh, Western Anatolia, Seljūqs, Byzantine Empire, Theme System, Sulaimān Shāh
Kaynak
Selçuk Üniversitesi Selçuklu Araştırmaları Dergisi
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
10
Künye
Eski̇kurt, A. (2019), Batı Anadolu’da İlk Selçuklu Faaliyetleri (1025-1081). Selçuk Üniversitesi Selçuklu Araştırmaları Dergisi. (10), 251-266.
