Afet Hemşireliği Hazırlık ve Müdahale Yetkinliği Ölçeği’nin Türkçe Uyarlanması ve Türkiye’de Hemşirelerin Afete Hazırlık Algısıyla İlişkili Bazı Faktörlerin Meta-Analiz Yöntemiyle İncelenmesi
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2023
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Bu çalışma “Afet Hemşireliği Hazırlık ve Müdahale Yetkinliği Ölçeği’ni (AH-HMYÖ)”
Türkçe’ye uyarlamak ve hemşirelerin afete hazır olma durumunu farklı değişkenler açısından inceleyen
çalışmaların sonuçlarını meta-analiz yöntemiyle sentezlemek üzere iki farklı amaca hizmet etmektedir.
Araştırmanın ölçek uyarlama aşamasında dil geçerliliğini doğrulamak için çeviri ve geri-çeviri süreci
tamamlanarak elde edilen formlar toplamda 90 hemşireye uygulanarak analiz edilmiştir. Kapsam
geçerliliğini sağlamak için 16 farklı uzmandan görüş alınmış ve gerekli düzeltmeler tamamlanmıştır.
Daha sonra 30 hemşireye pilot uygulama yapılarak ölçeğin nihai formu oluşturulmuştur. Yapı
geçerliliğini incelemek için ise ölçeğin nihai formu 342 hemşireye uygulanarak açıklayıcı ve
doğrulayıcı faktör analizleri yapılmıştır. Elde edilen veri seti üzerinde aynı zamanda güvenirlik
analizleri gerçekleştirilerek ölçek uyarlama aşaması tamamlanmıştır. Araştırmanın ikinci bölümünde
Türkiye’de çalışan hemşirelerin afete hazır olma durumunu inceleyen dokuz bağımsız araştırmadan
toplam 3222 hemşireye ait karşılaştırma verisi kullanılmıştır. Dil geçerliliği analizleri ölçeğin Türkçe
ve iki farklı İngilizce (orijinal ve geri çeviri) formları arasında hem sıralamaların hem de mutlak
puanların yüksek bir tutarlılığa sahip olduğunu ortaya koymuştur (Pearson r= 0,85-0,98; ICC= 0,92-
0,99). Kapsam geçerliliği analizleri hesaplanan tüm kapsam geçerliliği indekslerinin (KGİ= 0,90-1,0)
ölçüt değerinden (0,50) daha yüksek olduğunu göstermiştir. Yapı geçerliliğini sınamak için uygulanan
açıklayıcı faktör analizi sonuçları tüm maddelerin faktör yükününün 0,7 ve üzerinde olduğunu ortaya
koyarken doğrulayıcı faktör analizi de tüm uyum iyiliği değerlerinin kabul edilebilir sınırlarda olduğunu
ortaya koymuştur. Güvenilirlik analizleri kapsamında iç tutarlılığı test etmek için yapılan analizde
Cronbach’s Alpha katsayısı alt boyutlar için 0,89-0,97 arasında; bölümler için 0,95 ve ölçeğin tamamı
için 0,97 olarak hesaplanmıştır. Eşdeğer yarılar analizinde ise Cronbach’s Alpha katsayısı birinci eş yarı
için 0,94; ikinci eş yarı için ise 0,93 olarak hesaplanmıştır. Ayrıca eşdeğer iki yarı arasındaki korelasyon
0,97 olarak bulunurken; bu korelasyon kullanılarak hesaplanan Spearman-Brown Katsayısı 0,99
bulunmuştur. Sonuç olarak Afet Hemşireliği Hazırlık ve Müdahale Yetkinliği Ölçeğinin Türkçe
formunun geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu ortaya konmuştur. Meta-analiz yöntemiyle elde
edilen sonuçlar ise cinsiyet ve afet yaşama durumunun hemşirelerin afete hazır olma durumlarında
anlamlı bir etkisinin olmadığını gösterirken; afet eğitimi alma, afet planını okuma ve afet tatbikatına
katılma değişkenleri hemşirelerin afete hazır olma durumlarında anlamlı ve pozitif bir etkiye sahip
olduğunu göstermektedir.
This study serves two different purposes: adapting the "Disaster Nursing Preparedness & Response Competency (DNPRC)" into Turkish and synthesizing the results of studies reporting the disaster preparedness of nurses in terms of different variables, using the meta-analysis method. In order to verify the language consistency in the scale adaptation phase of the research, the forms obtained by completing the translation and back translation process were applied to 90 nurses in total. Opinions of 16 experts were asked for ensuring content validity and necessary corrections were completed. The final form of the scale was established by conducting a pilot application in 30 nurses. In order to examine the construct validity, the final form of the scale was applied to 342 nurses and explanatory and confirmatory factor analyzes were performed. Reliability analyzes were performed on the obtained data set and the scale adaptation phase was completed. In the second part of the study, comparison data of a total of 3222 nurses from nine independent studies examining the disaster preparedness of nurses working in Turkey were used. Language consistency analyzes revealed high correlations in both rankings and absolute scores between the Turkish and two different English forms (original and backtranslated (Pearson r= 0.85-0.98; ICC= 0.92-0.99). Content validity analyzes revealed that all content validity indices (CGI= 0.90-1.0) were higher than the criterion value (0.50). The results of the exploratory factor analysis applied to test the construct validity indicated that the factor load of all items was 0.7 and above, while the confirmatory factor analysis showed that the goodness of fit indexes were within acceptable limits. in the analysis performed to test internal consistency within the scope of reliability analysis, Cronbach's Alpha coefficient was between 0.89-0.97 for the sub-dimensions; 0.95 for the sections and 0.97 for the whole scale. In the analysis of split-half, Cronbach's Alpha coefficient was 0.94 for the first half; 0.93 for the second half. In addition, the correlation between the two halves was 0.97; the Spearman-Brown Coefficient was 0.99. Consequently, this study revealed that the Turkish version of the Disaster Nursing Preparedness & Response Competency is a valid and reliable instrument. The results of the meta-analysis, on the other hand, showed that gender and disaster experience did not have a significant effect on nurses' disaster preparedness; the variables of receiving disaster education, reading the disaster plan and participating in the disaster practice showed that nurses had a significant and positive effect on their disaster preparedness.
This study serves two different purposes: adapting the "Disaster Nursing Preparedness & Response Competency (DNPRC)" into Turkish and synthesizing the results of studies reporting the disaster preparedness of nurses in terms of different variables, using the meta-analysis method. In order to verify the language consistency in the scale adaptation phase of the research, the forms obtained by completing the translation and back translation process were applied to 90 nurses in total. Opinions of 16 experts were asked for ensuring content validity and necessary corrections were completed. The final form of the scale was established by conducting a pilot application in 30 nurses. In order to examine the construct validity, the final form of the scale was applied to 342 nurses and explanatory and confirmatory factor analyzes were performed. Reliability analyzes were performed on the obtained data set and the scale adaptation phase was completed. In the second part of the study, comparison data of a total of 3222 nurses from nine independent studies examining the disaster preparedness of nurses working in Turkey were used. Language consistency analyzes revealed high correlations in both rankings and absolute scores between the Turkish and two different English forms (original and backtranslated (Pearson r= 0.85-0.98; ICC= 0.92-0.99). Content validity analyzes revealed that all content validity indices (CGI= 0.90-1.0) were higher than the criterion value (0.50). The results of the exploratory factor analysis applied to test the construct validity indicated that the factor load of all items was 0.7 and above, while the confirmatory factor analysis showed that the goodness of fit indexes were within acceptable limits. in the analysis performed to test internal consistency within the scope of reliability analysis, Cronbach's Alpha coefficient was between 0.89-0.97 for the sub-dimensions; 0.95 for the sections and 0.97 for the whole scale. In the analysis of split-half, Cronbach's Alpha coefficient was 0.94 for the first half; 0.93 for the second half. In addition, the correlation between the two halves was 0.97; the Spearman-Brown Coefficient was 0.99. Consequently, this study revealed that the Turkish version of the Disaster Nursing Preparedness & Response Competency is a valid and reliable instrument. The results of the meta-analysis, on the other hand, showed that gender and disaster experience did not have a significant effect on nurses' disaster preparedness; the variables of receiving disaster education, reading the disaster plan and participating in the disaster practice showed that nurses had a significant and positive effect on their disaster preparedness.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Afet hemşireliği, meta-analiz, geçerlik, güvenirlik, uyarlama, Disaster nursing, meta-analysis, validity, reliability, adaptation
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Ulupınar, F., (2023). Afet Hemşireliği Hazırlık ve Müdahale Yetkinliği Ölçeği’nin Türkçe Uyarlanması ve Türkiye’de Hemşirelerin Afete Hazırlık Algısıyla İlişkili Bazı Faktörlerin Meta-Analiz Yöntemiyle İncelenmesi. (Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.
