Tuz alımını azaltma eğitiminin üniversite öğrencilerinin tuz tüketim durumuna ve tuzla ilgili bilgi, tutum ve davranışlarına etkisinin incelenmesi

Değiştirilebilir sağlıksız beslenme alışkanlıklarından biri olan aşırı tuz alımı hipertansiyon, kardiyovasküler hastalıklar, kanser, osteoporoz ve böbrek hastalıkları gibi önemli sağlık sorunlarına neden olmaktadır. Bu çalışmanın amacı; tuz alımını azaltma eğitiminin üniversite öğrencilerinin tuz tüketim durumuna ve tuzla ilgili bilgi, tutum ve davranışlarına olan etkisini incelemektir. Ön test-son test kontrol gruplu deneme modeli kullanılarak yürütülen bu müdahale çalışmasına, toplam 30 öğrenci (deney grubu:15, kontrol grubu:15) dahil edilmiştir. Araştırmanın verileri tuzla ilgili bilgi, tutum ve davranış ölçeği, tuz içeriği yüksek besin tüketim sıklığı formu ve 24 saatlik besin tüketim kayıt formu ile elde edilmiştir. Deney grubunda yer alan erkek öğrencilerin ön testte, kontrol grubunda yer alan erkek öğrencilerin ise hem ön hem son testte tuz tüketimleri kız öğrencilere göre anlamlı olarak yüksek bulunmuştur (p<0.05). Deney grubundaki öğrencilerin eğitim sonrası günlük ortalama tuz tüketimleri, eğitim öncesine göre yaklaşık 1834 mg azalırken, kontrol grubundaki öğrencilerin son test günlük tuz tüketimleri ön testte göre yaklaşık 1732 mg artış göstermiştir. Ancak söz konusu bu farklılıklar iki grupta da istatistiki olarak anlamlı bulunmamıştır (p>0.05). Deney grubundaki öğrencilerin eğitim öncesi tuz tüketimleri ile BKİ değerleri arasında, anlamlı bir ilişki bulunurken (p<0,05), eğitim sonrasında anlamlı bir ilişki saptanmamıştır (p>0,05). Aynı öğrencilerin, tuzla ilgili bilgi ve tutum ön test son test puanları arasında anlamlı bir fark saptanırken (p<0.05), kontrol grubu öğrencilerinde ise anlamlı bir fark bulunmamıştır (p>0.05). Eğitim çalışmasının öğrencilerin tuzla ilgili bilgi, tutum ve davranışlarını olumlu yönde değiştirdiği saptanmıştır. Deney grubundaki öğrencilerin eğitim sonrasında günlük beslenmelerinde iyotlu sofra tuzu kullanım oranı %20 artarken, iyotsuz sofra tuzu kullanma oranı aynı seviyede azalmıştır. Araştırma sonuçları, üniversite öğrencilerine verilen tuz alımını azaltma eğitiminin öğrencilerin tuz tüketimleri, tuzla ilgili bilgi, tutum ve davranışları üzerinde etkili olabileceğini göstermiştir. Bu nedenle önerilen düzeylerde tuz alımının sağlanabilmesi için, okul öncesi eğitim kurumlarından başlayarak yaygın ve örgün eğitimin her aşamasında çocuklara ve gençlere uygulamalı beslenme eğitimi verilmelidir.

Excessive salt intake, one of the modifiable unhealthy eating habit, causes important health problems such as hypertension, cardiovascular diseases, cancer, osteoporosis and kidney diseases. The aim of this study is to examine the impact of salt intake reduction education on university students' salt consumption status and knowledge, attitudes and behaviors about salt. A total of 30 students (experimental group: 15, control group: 15) were included in this intervention study carried out using the pretest-posttest control group experimental model. The data of the study were obtained by the information, attitude and behavior scale about salt, high salt content of food consumption frequency form and 24-hour food consumption record form. The salt consumption of male students in the experimental group in the pre-test and in the control group in the pre-test and post-test was found to be significantly higher than the female students (p <0.05). The average of daily salt consumption in the experimental group compared to the pre-test decreased by about 1834 mg after the education. Daily salt consumption of the students in the control group increased by about 1732 mg compared to the pre-test. But these differences were not statistically significant in both groups (p> 0.05). While there was a significant relationship between pre-education salt consumption and Body Mass Index (BMI) values of the experimental group (p <0.05), no significant relationship was found after the education (p> 0.05). There was a significant difference (p <0.05) between the knowledge and attitude pre-test and post-test scores of the same students and no significant difference among the control group students (p> 0.05). It was determined that the educational study changed the knowledge, attitude and behavior of the students positively about salt. The rate of using iodized salt in daily diet of the students in the experimental group increased by 20% meanwhile the rate of using non-iodized salt decreased at the same level. The results of research showed the education given to reduce salt intake may have an effect on the salt consumption, knowledge, attitude and behavior of the students. Because of that, practical nutrition education should be given to children starting from pre-school to every stage of non-formal and formal education, in order to ensure salt intake at recommended levels.