Selçuklu tarihinin az bilinen bir kaynağı: Hasan-ı Yezdî’nin Câmi‘u’t-Tevârîh-i Hasenî isimli eseri
| dc.contributor.author | Özkuzugüdenli, Bülent | |
| dc.date.accessioned | 2018-10-15T06:45:36Z | |
| dc.date.available | 2018-10-15T06:45:36Z | |
| dc.date.issued | 2016 | |
| dc.description | Url: http://usad.selcuk.edu.tr/usad/article/view/76 | en_US |
| dc.description.abstract | Bu çalışma, Timurlu dönemi müellifi Hasan-ı Yezdî’nin Câmi‘u’t-tevârîh-i Hasenî isimli Farsça eserinin Selçuklular kısmının; tanıtımı ve değerlendirmesini ihtiva etmektedir. Müellifin hayatı ve eserlerine değinildikten sonra, eserin muhtevası, önemi ve kaynaklarından bahsedilmiş, eserin Selçuklular kısmının kaynak değeri ortaya konulmuş, ayrıca eserin dil ve imlâ hususiyetleri, nüshaları incelenmiş ve eser üzerinde yapılan çalışmaların bir değerlendirmesi yapılmıştır. Tam adı Tâcu’d-dîn Hasan b. Şihâb b. Huseyn-i Yezdî olan müellif takriben 793/1390-91 yılında doğmuş, Timurlular’dan Mîrzâ İskender b. ‘Omer Şeyh ve Mîrzâ Sultan Ebu’l-Muzaffer Muhammed Bahadır b. Baysungur’un hizmetinde bulunmuştur. Müellif Câmi‘u’t-tevârîh-i Hasenî isimli eserini telife Timurlular’dan Mîrzâ Sultan Ebu’l-Muzaffer Muhammed b. Baysungur b. Şâhruh adına 855/1451 yılında başlamışsa da, onun 855 yılı Zî’l-hicce ayında (25 Aralık 1451-22 Ocak 1452) kardeşi Ebu’l-Muzaffer Babür b. Baysungur tarafından öldürülmesi üzerine eserini Ebu’l-Muzaffer Babür b. Baysungur’a ithaf etmiştir. Müellifin hayatının bundan sonraki bölümü ve ölüm tarihi hakkında kaynaklarda herhangi bir bilgi yoktur. Câmi‘u’t-tevârîh-i Hasenî, başlangıçtan müellifin kendi zamanına kadar gelen genel bir İslâm tarihidir. Câmi?u’t-tevârîh-i Hasenî, Selçuklular ve özellikle de Sultan Sencer devri için en tafsilatlı kaynaklardan birisidir. Eserin Selçuklu tarihi için asıl önemi, müellifin, başta Sencer-nâme (veya Rezm-nâme-yi Sencerî ya da Rûz-nâme-yi Sencerî) olmak üzere, günümüze ulaşmayan bazı kaynaklardan sık sık alıntılar yapmış olmasından gelmektedir. Câmi?u’t-tevârîh-i Hasenî’nin iki yazma nüshası günümüze ulaşmıştır: 1. İran Millî Kütüphanesi (Kit?bkh?na-yi Mill?-yi ?r?n, Tahran), nr. 1330. 2. Süleymaniye Kütüphanesi (İstanbul), Fatih 4307. | en_US |
| dc.description.abstract | The present work, consisting of an introduction and two main parts, is an analytical study of the chapter on the Saljuqs in the Persian chronicle titled J?mi? at-taw?r?kh-i ?asan? (?asan?’s Compendium of Chronicles) by a Timurid author, ?asan-i Yazd?. After addressing the life and works of the author, the contents of his chronicle, its importance, and its sources (as far as they are mentioned in the text), the introduction discusses the significance of this chapter as a source on the Saljuqs. In addition, this study details linguistic and stylistic features of the text and provides in-depth analysis of its extant copies and an evaluation of its previous studies. T?j ad-D?n ?asan b. Shih?b b. ?usayn-i Yazd? was born around 793/1390-91. He served two Timurid rulers, M?rz? Iskandar b. ?Umar Shaykh and M?rz? Sul??n Mu?ammad Bah?dir b. Baysungur. The author started writing this book in 855/1451 at the order of the Timurid M?rz? Sul??n Mu?ammad b. Baysungur. In Dhu’l-?ijja 855 (25 December 1451-22 January 1452) Mu?ammad b. Baysungur was killed by his brother B?bur. The author then dedicated this work to Babur b. Baysungur. No further information exists in the sources about the author’s life thereafter or the date of his death. J?mi? at-taw?r?kh-i ?asan? can be considered a general history of Islam from its very beginning until the time of its author. This work is one of the most extensive sources on the Saljuqs, particularly about the reign of Sultan Sanjar. For this reason it deserves to be taken into account on the Seljuq historiography. The author had access to Sanjar-n?ma (or Razm-n?ma-yi Sanjar? - R?z-n?ma-yi Sanjar?). He recurrently quotes from this and some other sources that are not extant. Two copies of J?mi? at-taw?r?kh-i ?asan? have survived to our time: 1.MS. Tehran, Iran Library (Kit?bkh?na-yi Mill?-yi ?r?n), 1330. 2. MS. Istanbul, Süleymaniye Library, Fatih 4307. | en_US |
| dc.identifier.citation | Özkuzugüdenli, B. (2016). Selçuklu tarihinin az bilinen bir kaynağı: Hasan-ı Yezdî’nin Câmi‘u’t-Tevârîh-i Hasenî isimli eseri. Selçuklu Araştırmaları Dergisi, (5), 143-166. | en_US |
| dc.identifier.endpage | 166 | |
| dc.identifier.issn | 2548-0154 | en_US |
| dc.identifier.issn | 1015-2105 | en_US |
| dc.identifier.startpage | 143 | |
| dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/20.500.12395/13011 | |
| dc.language.iso | tr | en_US |
| dc.publisher | Selçuk Üniversitesi Selçuklu Araştırmaları Merkezi | en_US |
| dc.relation.ispartof | Selçuklu Araştırmaları Dergisi | en_US |
| dc.relation.publicationcategory | Makale - Kategori Belirlenecek | en_US |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | en_US |
| dc.selcuk | 20240510_oaig | en_US |
| dc.subject | Hasan-ı Yezdî | en_US |
| dc.subject | Câmi‘u’t-tevârîh-i Hasenî | en_US |
| dc.subject | Selçuklular | en_US |
| dc.subject | Sultan Sencer | en_US |
| dc.subject | Tarih yazıcılığı | en_US |
| dc.subject | Jâmiʿat-tawârîkh-i Ḥasanî | en_US |
| dc.subject | Seljuks | en_US |
| dc.subject | Historiography | en_US |
| dc.title | Selçuklu tarihinin az bilinen bir kaynağı: Hasan-ı Yezdî’nin Câmi‘u’t-Tevârîh-i Hasenî isimli eseri | en_US |
| dc.title.alternative | A little known source of Saljuq history: ?asan-ı Yazd?’s J?mi’at-Taw?r?kh-i ?asan? | en_US |
| dc.type | Article | en_US |
