Tarımsal sulama sistemlerinin karşılaştırmalı yatırım analizi; Konya ili Çumra ilçesi örneği
| dc.contributor.advisor | Bayramoğlu, Zeki | |
| dc.contributor.author | Ağızan, Süheyla | |
| dc.date.accessioned | 2018-04-12T06:38:33Z | |
| dc.date.available | 2018-04-12T06:38:33Z | |
| dc.date.issued | 2018-01-08 | |
| dc.department | Enstitüler, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı | en_US |
| dc.description.abstract | Bu çalışmanın amacı, Konya ili Çumra ilçesinde tarımsal üretimde faaliyette bulunan işletmelerin sosyo ekonomik analizlerinin yapılması ve ürün deseninin ortaya çıkartılmasıyla birlikte sahip oldukları sulama sistemlerinin yatırım analizleri karşılaştırmaktır. Çalışma kapsamında üreticilerin demografik yapıları ve sermayeleri incelenmiş olup, işletme büyüklüklerine göre karşılaştırmalı analizler yapılmıştır. Ayrıca tarımsal işletmelerin yıllık faaliyet sonuçları hesaplanmış ve işletmeler üzerinde karlılığın sulama özelinde değerlendirmelerde bulunulmuştur. Tarımsal işletmelerin ürün seçimini etkileyen faktörler arasında sulama temel faktör olarak bilinmektedir. Bu temelden dolayı sulama sistemlerinin ürünler itibariyle karşılaştırmalı analizi yapılması önemlidir. Bu amaca yönelik olarak bitkisel ürünlerin üretim maliyetlerinin içerisinde sulama maliyetlerinin oranını belirlemek amacıyla oransal dağılım yöntemi kullanılmıştır. Bu yöntemle birlikte işletmelerde belirlenen 9 bitkisel ürünün dekara maliyetleri hesaplanmış ve sulama maliyetlerinin üretim üzerindeki etkisi incelenmiştir. Ayrıca bitkisel ürünlerin sulama sistemlerinin değişmesine bağlı olarak üretim masrafları ve karlılık düzeyleri değişmekte olup ürünlere göre sulama sistemlerin seçilmesi işletmelerin sürdürülebilirliğini etkilemektedir. Bu amaca yönelik olarak sulama sistemlerine göre ürünlerin birim maliyetleri hesaplanmış ve bitkisel ürünlerin üretim maliyetleri ile karlılıkları karşılaştırılmıştır. Sonuç olarak arpa ve buğday bitkisinde yağmurlama sulama sistemi ön plana çıkarken, şekerpancarı, dane mısır ve silajlık mısırda doğrusal hareketli sulama sistemi karlılığı arttırmaktadır. Ayrıca ayçiçeği, yonca, fiğ ve havuç üretiminde de damlama sulama yönteminin kullanılması yağmurlama sulama sistemlerine göre daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Sulama sistemlerinin tesis masrafları ve işletmecilik masraflarının hesaplanmasıyla birlikte yatırım masrafları hesaplanmakta olup sulama sistemlerine göre fayda maliyet analizi yapılmış ve net bugünkü değer ile iç karlılık oranları hesaplanmıştır. Buna göre sulama sistemlerinin fayda masraf oranları sırasıyla yağmurlama sulamada 1.33, damla sulamada 1.50, dairesel hareketli sulamada 1.91 ve doğrusal hareketli sulamada 1,99 olarak belirlenmiştir. Fayda masraf oranı en yüksek olan sulama sistemi doğrusal hareketli sulama sistemi olduğu belirlenmiştir. Nitekim fayda masraf oranı 1'den büyük olan yatırımlar karlı bir yatırım olarak değerlendirilmektedir. Sulama sistemlerinin net bugünkü değerleri yağmurlama sulamada 1.268,87 TL, damla sulamada 1.940,34 TL, dairesel hareketli sulamada 4.291,12 TL ve doğrusal hareketli sulamada 4.366,46 TL olarak belirlenmiş olup bu noktada da doğrusal hareketli sulama sistemleri ön plana çıkmaktadır. Ayrıca sulama sistemlerinin iç karlılık oranları hesaplanmış ve sırasıyla iç karlılıkları yağmurlama sulamada %37,57, damla sulamada %45,13, dairesel hareketli sulamada %80,71, doğrusal hareketli sulamada %80,47 olarak belirlenmiştir. İç karlılık oranlarına göre en karlı sistem dairesel hareketli sulama sistemi olurken fayda masraf oranına göre doğrusal hareketli sulama sistemleri olduğu belirlenmiştir. Sulama sistemlerinin tercihini etkileyen faktörlerin analizinde ise sıralı probit regresyon analizi kullanılmıştır. Probit regresyon analizinde değişkenlerin katsayılarının işaretlerine bakılarak yorumlamalar yapılmakta olup elde edilen sonuçlara göre arazi, dekara net kar, dekara tarımsal gelir, mali rantabilite, eğitim ve dekara gayrisafi hasıla pozitif, üreticinin yaşı ve erkek işgücü birimi (EİB)'nin işareti negatif olarak belirlenmiştir. Parametreler arasında arazi, dekara net kar, dekara tarımsal gelir, mali rantabilite, eğitim ve dekara gayrisafi hasıla arttıkça ve üreticinin yaşı ile erkek işgücü birimi azaldıkça yağmurlamadan damlaya, damlamadan dairesel ve daireselden de doğrusal hareketli sulama yöntemlerine geçiş ihtimali yükseldiği belirlenmiştir. | en_US |
| dc.description.abstract | The aim of this study is to carry out socio-economic analyzes of the enterprises engaged in agricultural production in the province of Çumra in Konya and to compare the investment analysis of the which they have with the development of the product pattern. Within the scope of the study, the demographic structures and capital of the producers were examined and comparative analyzes were made according to the size of the enterprises. In addition, the annual operating results of the agricultural enterprises were calculated and the profitability of the enterprises was evaluated in terms of irrigation. Irrigation is known to be one of the main factors affecting product selection of agricultural enterprises. Because of this basis, it is important to carry out a comparative analysis of irrigation systems in terms of products. For this purpose, proportional distribution method was used to determine the ratio of irrigation costs within the production costs of plant products. With this method, the cost of garbage for 9 crops determined in the enterprises was calculated and the effect of irrigation costs on production was examined. In addition, production costs and profitability levels change depending on the change of irrigation systems of herbal products and the selection of irrigation systems according to the products affects the sustainability of the enterprises. For this purpose unit costs of the products were calculated according to the irrigation systems and the production costs and profitability of the herbal products were compared. As a result, sprinkler irrigation system for barley and wheat is at the foreground, while linear motion irrigation system in sugar beet, grain corn and silage corn increases profitability. It was also determined that the use of drip irrigation method in sunflower, alfalfa, vetch and carrot production was higher than the irrigation systems. The investment costs are calculated by calculating the facility and operating costs of the irrigation systems, the benefit cost analysis is performed according to the irrigation systems and the net present value and the internal rate of return are calculated. Accordingly, the benefit cost ratios of irrigation systems are 1.33, 1.50, 1.91 and 1.99, respectively. The irrigation system with the highest cost-benefit ratio was determined to be a linear moving irrigation system. Indeed, investments with benefit cost ratios greater than 1 are considered as profitable investments. The net present values of irrigation systems are determined as TL 1,268,87, TL 1,940,34, TL 4,291,12 and TL 4,366,46, respectively, and linear moving irrigation systems are at the forefront of this point. In addition, the internal rate of return of irrigation systems was calculated as 37.57%, 45.13%, 80.71%, 80.47% respectively. According to the internal profitability ratios, it is determined that the most profitable system is circular moving irrigation system whereas circular linear irrigation systems are according to utility cost ratio. In order to analyze the factors affecting the choice of irrigation systems, sequential probit model was used. According to the results obtained, the land, the net profit, the agricultural income, the financial profitability, the education and the gross profit, the age of the manufacturer and the mark of the male labor unit (EIB) are determined as negative according to the results of the coefficients of the variables in the probit model. It has been determined that as the land, the net profit, the net profit, the agricultural profit, the financial profitability, the education and the gross profit increased, and the age of the man and the labor force decreases, the possibility of transition from dripping, dripping to circular and circular moving irrigation increases. | en_US |
| dc.description.sponsorship | Bu tez çalışması BAP tarafından 17201054 nolu proje ile desteklenmiştir. | en_US |
| dc.identifier.citation | Ağızan, S. (2018). Tarımsal sulama sistemlerinin karşılaştırmalı yatırım analizi; Konya ili Çumra ilçesi örneği. Selçuk Üniversitesi, Yayımlanmış yüksek lisans tezi, Konya. | en_US |
| dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/20.500.12395/10296 | |
| dc.language.iso | tr | en_US |
| dc.publisher | Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü | en_US |
| dc.relation.publicationcategory | Tez | en_US |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | en_US |
| dc.selcuk | 20240510_oaig | en_US |
| dc.subject | Kurumsal girişimcilik | en_US |
| dc.subject | Corporate entrepreneurship | en_US |
| dc.subject | Uluslararası girişimcilik | en_US |
| dc.subject | International entrepreneurship | en_US |
| dc.subject | Örgütsel girişimcilik | en_US |
| dc.subject | Organizational entrepreneurship | en_US |
| dc.subject | İç girişimcilik | en_US |
| dc.subject | Intrapreneurship | en_US |
| dc.title | Tarımsal sulama sistemlerinin karşılaştırmalı yatırım analizi; Konya ili Çumra ilçesi örneği | en_US |
| dc.title.alternative | Comparative investment analysis of agricultural irrigation systems; case of Konya-Cumra provi̇nce | en_US |
| dc.type | Master Thesis | en_US |
