Türkistan’da İdari Yerlileştirme (Korenizatsiya) Sorunsalının Ortaya Çıkışı: G. I. Safarov ve Türkbüro’nun (1920-1922) Rolü
Yükleniyor...
Tarih
2024
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Öz Rus İç Savaşı’nda Orenburg Tıkacı nedeniyle Türkistan ve Avrupa Rusyası’nın bağlantısının kopması, bölgede eski Çarlık kalıntılarıyla birlikte demiryolu işçileri gibi azınlık grupların oluşturduğu Taşkent Sovyeti’nin idareyi ele geçirmesiyle sonuçlanmıştır. Bu dönemde merkezin yönetimsel tezlerini dahi umursamayan Taşkent Sovyeti, bölgedeki Rus unsurlarla birlikte Türklere karşı geniş çaplı el koymalar ve katliamlar gerçekleştirmiştir. Orenburg Tıkacı’nın ortadan kaldırılması sonrasında merkez yönetimi İç Savaş sırasında Taşkent Sovyeti’nin verdiği hasarı kendileri adına düzeltmek, daha once parti teşkilatlanmasının olmadığı bölgede bir sovyet inşa asına girişmek adına ‘Türk Büro’ aracılığıyla başta Safarov olmak üzere merkezden birçok ‘nitelikli proleter’ ihraç etmiştir. Türkistan’ı çok iyi bildiğini iddia eden ve ‘doğu toplumları’ için sömürge devrimi ilkesini ortaya atan Safarov,Türkistan’ın yönetimde yerlileştirilerek sovyetleştirilmesi politikalarını uygulamaya koymuştur. Sovyet inşaası, bölgenin yalnızca sovyet idaresine eklemlendirilmesi açısından değil Lenin’in Sürekli Devrim ilkesi açısından doğu toplumlarına örnek teşkil edecek bir doğu devrimi hedefinin de merkezi haline getirmeyi amaçlamıştır. Ancak Safarov’un pratiği Orenburg Tıkacı sürecinin bir ‘intikamı’ olarak algılanmış ve Türkistan’da ‘yerlileştirme’ sorunsalını ortaya çıkarmıştır. Bu sorunsal etrafında neparti merkezini ne de milli aydınları tatmin edemeyen Safarov’a karşı ciddi bir muhalefet ortaya çıkmış ve sonuçta sorunsal etnik çatışma ekseninde sığ bir alana çekilmiştir. Bu bakımdan çalışma Safarov’un sömürge devrimi ilkesi çevresinde Türkistan’da idarî yerlileştirme sorunsalını arşiv belgeleri ve dönemin tanıkları ile karşıt görüşler üzerinden mercek altına almaktadır.
Abstract The disconnection between Turkestan and European Russia due to the Orenburg Corkin the Russian Civil War resulted in the takeover of the administration by the TashkentSoviet, which was formed by minority groups such as railway workers together withthe remnants of the old tsarism in the region. During this period, the Tashkent Soviet,which did not even care about the administrative theses of the center, carried out largescale confiscations and massacres against the Turks together with the Russianelements in the region. After the abolition of the Orenburg Cork, the centraladministration exported many 'qualified proletarians' from the center, especiallySafarov, through the ‘Turk Buro’ in order to repair the damage caused by the TashkentSoviet during the Civil War on their behalf and to attempt to build a soviet in theregion where there was no party organization before. Safarov, who claimed to knowTurkestan very well and put forward the principle of colonial revolution for the'eastern societies', put into practice the policy of indigenization and sovietization ofTurkestan. Soviet construction aimed to make the region the center of an easternrevolutionary goal, not only in terms of its incorporation into soviet administration,but also as a model for eastern societies in terms of Lenin's principle of permanentrevolution. However, Safarov's activities were perceived as a 'revenge' for theOrenburg Cork process and raised the problematic of 'indigenization' in Turkestan.Around this problematic, a serious opposition emerged against Safarov, who could notsatisfy neither the party center nor the national intellectuals, and as a result, theproblematic was drawn into a shallow area within the framework of ethnic conflict. Inthis respect, this study examines the problematic of administrative indigenization inTurkestan around Safarov's principle of colonial revolution through archivaldocuments, witnesses of the period and opposing views.
Abstract The disconnection between Turkestan and European Russia due to the Orenburg Corkin the Russian Civil War resulted in the takeover of the administration by the TashkentSoviet, which was formed by minority groups such as railway workers together withthe remnants of the old tsarism in the region. During this period, the Tashkent Soviet,which did not even care about the administrative theses of the center, carried out largescale confiscations and massacres against the Turks together with the Russianelements in the region. After the abolition of the Orenburg Cork, the centraladministration exported many 'qualified proletarians' from the center, especiallySafarov, through the ‘Turk Buro’ in order to repair the damage caused by the TashkentSoviet during the Civil War on their behalf and to attempt to build a soviet in theregion where there was no party organization before. Safarov, who claimed to knowTurkestan very well and put forward the principle of colonial revolution for the'eastern societies', put into practice the policy of indigenization and sovietization ofTurkestan. Soviet construction aimed to make the region the center of an easternrevolutionary goal, not only in terms of its incorporation into soviet administration,but also as a model for eastern societies in terms of Lenin's principle of permanentrevolution. However, Safarov's activities were perceived as a 'revenge' for theOrenburg Cork process and raised the problematic of 'indigenization' in Turkestan.Around this problematic, a serious opposition emerged against Safarov, who could notsatisfy neither the party center nor the national intellectuals, and as a result, theproblematic was drawn into a shallow area within the framework of ethnic conflict. Inthis respect, this study examines the problematic of administrative indigenization inTurkestan around Safarov's principle of colonial revolution through archivaldocuments, witnesses of the period and opposing views.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Safarov, Türkburo, Türkistan, Yerlileştirme, Ulusal Komünizm, Turkburo, Turkestan, Indigenization, National Communism
Kaynak
SELÇUK TÜRKİYAT
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
61
Künye
Teğin, E., (2024). Türkistan’da İdari Yerlileştirme (Korenizatsiya)
Sorunsalının Ortaya Çıkışı: G. I. Safarov ve Türkbüro (1920-1922)’Nun
Rolü. Selçuk Türkiyat, (61), 105-132. DOI: 10.21563/sutad.1299514
