Güçlü ekonomiye geçiş programı sonrası Türkiye'de cari işlemler dengesi ile net hata ve noksan hesabı arasındaki ilişki

Türkiye ekonomisinde makroekonomik bir sorun haline gelen, bir ekonominin ürettiğinden fazlasını tüketen ve tüketimini de ithalat yolu ile karşılaması neticesinde oluşan cari işlemler açığı ekonomilerin dikkate aldığı önemli değişkenlerden birisidir. Yapısal olarak açık veren bu hesabı finanse eden kalemlerin içerisinde son zamanlarda spekülatif nitelikli sıcak para olarak adlandırılan ve cari açığı azaltmak ile finanse etmek için kullanılan enstrüman olarak net hata ve noksan kalemi dikkatleri üzerine çekmektedir. Dış ödemeler bilançosu, prensip gereği çift taraflı kayıt altına alınır. Bu sebeple borçlu ve alacaklı işlemlerin dengede olması beklenir. Ancak belirli sebeplerden ötürü denkleşme olmadığında net hata ve noksan hesabı devreye girer. Kaynağı bilinemeyen kayıt dışı döviz girişi ve çıkışlarını ifade eden net hata noksan hesabı; zaman, kapsam ve ölçüm hatalarından kaynaklanmaktadır Çalışmanın amacı, Türkiye ekonomisinin Güçlü Ekonomiye Geçiş Programı sonrasında dikkat çeken cari açık ve finansörü net hata noksan hesabının yıllar itibariyle seyrini irdelemektir. Bu çalışmada Cari İşlemler Dengesi ile Net Hata ve Noksan Hesabı arasındaki ilişkinin 2003-2018 yılları arasında aylık verileri kullanılarak E-views programında ekonometrik analizleri yapılmıştır. Nedenselliğin yönünü belirleyen Augmented Dickey Fuller testi yardımı ile değişkenlerin 2003-2018 yılları arasında % 10 anlamlılık düzeyinde; Cari İşlemler Hesabının, Net Hata ve Noksan Hesabının bir nedeni olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Current accounts deficit which has become a macroeconomic problem in Turkey's economy, consumes more than it generates and supplies its consumption by means of importation. In addition, it is a cruical parameter which is considered by the economies. Net errors and omissions as an instrument which is named speculative hot money lately in those components which finance this account that has a deficit continually and which is used in order to decrease current deficit and finance it, draws attention. Balance of international payments are chained reciprocal on principle. Thus, it is expected that debtor and creditor proceedings are balanced. However, because of some reasons, when there is no adjustment, net errors and omissions account gets involved. Net errors and omissions account which expresses inflow and outflow of foreign currency of which fund is unknown and off the books, originates from mistakes of time, extent and measurement. The study's object is examining the current deficient's and the financier's, net error and omissions account, which has drawn attention after the changeover from Turkish economy to strong economy, process by years. In this study, econometric analyses of relation between Current Account Balance and Net Errors and Omission Account has been done by using monthly data in the years of 2003-2018 on E-views program. With the help of Augmented Dickey Fuller test which specifies the progress of casuality, in the years of 2003-2008 on 10% signifinance level, it is conclued that Current Account Balance is a reason of Net Errors and Omissions Account.