Koç sperması sulandırıcısına farklı dozlarda katılan lipozom ve trehalozun çözüm sonu spermatolojik parametreler üzerine etkisi

Sunulan tez çalışmasında fertil özelliği bilinen ergin 5 baş Kıvırcık x Akkaraman G1 koçuna ait ejakülatlar kullanıldı. Çalışmanın hayvan materyali, Uluslararası Hayvancılık Araştırma ve Eğitim Merkezi Müdürlüğü (UHAEMM) koyunculuk şubesinden temin edildi. Ejakülatlar, Lalahan şartlarında aşım sezonu içerisinde Eylül ve Ekim aylarında haftada 2 kez olmak üzere suni vajen yardımıyla toplandı. Kullanıma uygun bulunan ejekülalatlar 7 tekrar olarak istatistiksel değerlendirmeye alındı. Koçlardan alınan ejakülatlardan %80'in üzerinde motiliteye, 2 x 109 spermatozoon/ml'nin üzerinde yoğunluğa sahip olanları miks yapılarak 35ºC'lik su banyosuna aktarıldı. Numuneler daha sonra 7 eşit hacime bölünerek katkı maddeleri içeren sulandırıcı gruplar ile sulandırılarak donduruldu. Gruplar; kontrol, Trehaloz50, Trehaloz75, Lipozom50, Lipozom100, Trehaloz50-Lipozom50 ve Trehaloz75-Lipozom100 olarak belirlendi. Kontrol grubu ve deneme grupları için tris bazlı temel sperma sulandırıcı (Trizma 27.1 gr/L, Sitrik asit 14.0 gr/L, Fruktoz 10.0 gr/L, %20 yumurta sarısı, %3 gliserol, 1 ml penislin-streptomisin) kombinasyonu kullanıldı. Çalışmada Trehaloz ve Lipozom'un farklı dozları kullanılarak koç spermasının dondurma - çözdürme sonrası spermatolojik parametrelere olan etkilerinin araştırılması amacıyla CASA ve Flow Sitometri yardımından yararlanıldı. Çalışmada elde edilen çözüm sonu motilite bulguları incelendiğinde K, TR50, TR75, LIP50, LIP100, TR50-LIP50 VE TR75-LIP100 gruplarında Total Motilite değerleri sırasıyla %40,00±1,26, %45,22±0,99, %42,77±0,68, %39,11±0,61, %35,11±0,42, %40,55±0,58 ve %34,33±0,52 olarak belirlendi. HMMP değerleri sırasıyla %26,49±1,25, %32,12±1,41, %25,51±0,91, %24,16±2,83, %19,72±0,98, %24,45±1,10 ve %23,39±0,92 olarak tespit edildi. SYBR14 + sırasıyla %40,87±0,93, %52,33±3,19, %41,90±2,69, %38,34±1,42, %39,28±1,07, %31,29±1,45 ve %31,43±2,55 olarak, PMAI (FITC-PI-) sırasıyla %25,72±0,66, %31,13±1,27, %25,79±1,56, %16,40±0,87, %15,32±2,13, %18,01±3,02 ve %20,36±2,75 olarak bulundu. Bulgular genel olarak değerlendirildiğinde LIP50 ve LIP100 gruplarının istatistiksel olarak kontrol gruplarına göre istatistiki açıdan anlamlı bir fark göstermediği (P>0,05) TR50 grubunun çözüm sonu spermatolojik parametreler bakımından diğer gruplardan istatistiki açıdan önemli derecede yüksek sonuçlar verdiği görüldü (P<0,05). Sonuç olarak sunulan tez çalışmasında LIP50 grubunun dondurulmuş-çözdürülmüş koç sperması üzerine istatistiki olarak kontrol grubuna benzer özellikler gösterdiği, LIP100 grubunun ise istatistiki olarak önemli ölçüde olumsuz etki gösterdiği tespit edildi (P<0,05). Trehalozun ise koç spermasının çözüm sonu spermatolojik parametreler bakımından istatistiki olarak önemli olumlu etkileri olduğu ve koç spermasının dondurulabilirliğinde kullanılabileceği kanısına varıldı (P<0,05).

In the presented thesis study, ejaculates from five adult Kıvırcık x Akkaraman G1 rams known for their fertility characteristics were used. The animal material used in the project was provided by the Sheep Branch of the International Livestock Research and Training Center (ILRTC). Ejaculates were collected using artificial vagina, twice a week, in September and October, which corresponds to the breeding season under Lalahan conditions. The seven ejeculates were evaluated statisticaly. Ejaculates with over 80% motility and a sperm concentration exceeding 2 x 109 spermatozoa/ml were mixed for use in sperm processing and transferred to a 35ºC water bath. The samples were then divided into seven equal volumes, diluted with diluent groups containing additives before freezing. Groups were designated as follows: C, Tr50, Tr75, Liposome50, Liposome100, Trehalose50-Liposome50, and Trehalose75-Liposome100. For the control and exerimental groups, a trisma- based basic semen extender was used (Trisma 27.1 g/L, Citric acid 14.0 g/L, Fructose 10.0 g/L), 20% egg yolk, 3% glycerol, 1 ml penicillin-streptomycin combination. In the study, different doses of trehalose and liposomes were used to investigate their effects on spermatological parameters of ram sperm after freezing-thawing, utilizing CASA and flow cytometry. When examining the post-thaw motility findings obtained in the study, the Total Motility values were found as follows for the C, TR50, TR75, LIP50, LIP100, TR50-LIP50, and TR75-LIP100 groups: %40.00±1.26, %45.22±0.99, %42.77±0.68, %39.11±0.61, %35.11±0.42, %40.55±0.58, and %34.33±0.52, respectively. The HMMP values were found as follows: %26.49±1.25, %32.12±1.41, %25.51±0.91, %24.16±2.83, %19.72±0.98, %24.45±1.10, and %23.39±0.92, respectively. The SYBR14+ values were found as follows: %40.87±0.93, %52.33±3.19, %41.90±2.69, %38.34±1.42, %39.28±1.07, %31.29±1.45, and %31.43±2.55, respectively. The PMAI (FITC-PI-) values were found as follows: %25.72±0.66, %31.13±1.27, %25.79±1.56, %16.40±0.87, %15.32±2.13, %18.01±3.02, and %20.36±2.75, respectively. When the findings were evaluated overall, it was observed that the LIP50 and LIP100 groups did not show a statistically significant difference compared to the C groups (P>0,05) while the TR50 group yielded significantly higher results in terms of post-thaw spermatological parameters compared to the other groups (P<0,05). As a result, it was found that the LIP50 group exhibited statistically similar characteristics to the control group on frozen-thawed ram sperm, while the LIP100 group showed statistically negative effects. It was observed that trehalose has statistically significant positive effects on spermatological parameters of ram sperm and can be used in the cryopreservation of ram sperm (P<0.05).