Bezelye saf hatlarının bakteriyel yaprak yanıklık hastalığına (Pseudomonas syringae pv. pisi) dayanımlarının belirlenmesi

Bu çalışmada bezelye hatlarının Pseudomonas syringae pv. pisi patojenine karşı dayanıklılığı kapsamlı bir şekilde değerlendirilmiştir. Çalışmada, Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü'nden temin edilen patojen bakteri izolatları ve çeşitli besi yerleri kullanılmış, 22 genotip bezelye hattı incelenmiştir. Pseudomonas syringae pv. pisi izolatı Nutrient Agar (NA) besi yerlerinde çoğaltılmış ve bezelye fidelerine püskürtülmüştür. Hastalık şiddeti, 0-5 skalası kullanılarak değerlendirilmiştir.Yaprak skorlama sonuçlarına göre, Melrose çeşidi en yüksek hastalık şiddetini göstermiş ve bitkilerin çökmesine neden olmuştur. Bu çeşit, patojene karşı en duyarlı olanı olarak belirlenmiştir. Diğer hatlar arasında en yüksek hastalık oranına sahip çeşitler PS16002, PS16011, PS4(1), PS6(2), ve Jofs olmuştur. "Çok Duyarlı" grubunda yer alan bu çeşitler, hastalık belirtilerinin yaygın ve şiddetli olduğu gruptur. "Duyarlı" grupta on çeşit bulunmakta, "Orta Duyarlı" grubunda ise dört çeşit yer almaktadır. Hastalık belirtilerinin en şiddetli olduğu ve bitki ölümüne neden olan tek çeşit ise "Çok Fazla Duyarlı" olarak değerlendirilmiştir. Bu bulgular, bezelye hatlarının dayanıklılık profillerini anlamak ve dayanıklı çeşitlerin geliştirilmesi için önemlidir. Araştırma sonuçlara göre,hastalık uygulamasının bitki boyu üzerinde anlamlı bir etkisi gözlemlenmemiştir. Ancak, bakla sayısı ve baklada tane sayısı üzerinde belirgin bir azalma sağlanmıştır. Hastalık uygulamasının bakla sayısı üzerinde önemli bir azalmaya neden olduğu, PS16011 ve PS16018 hatlarının yüksek bakla sayılarına sahip olduğu gözlemlenmiştir. Utrillo çeşidi hem normal hem de hastalık koşullarında yüksek tane verimi ve yüz tane ağırlığı ile dikkat çekerken, Boogie ve Carina çeşitleri hastalık nedeniyle büyük verim kaybı yaşamıştır.Bu çalışmada, Pseudomonas syringae pv. pisi hastalık etmenine karşı farklı bezelye hatlarının çeşitli dayanıklılık seviyeleri ortaya konmuş ve bu bilgilerin gelecekteki ıslah çalışmaları için önemli bir referans oluşturduğu görülmektedir. Ayrıca bu araştırma sonuçları, bezelye hatlarının hastalıklara karşı direncini artırmak ve verimliliği geliştirmek için önemli veriler sunmaktadır.

In this research, the resistance of pea lines against Pseudomonas syringae pv. pisi pathogen was evaluated comprehensively. In the study, pathogenic bacterial isolates obtained from Selçuk University, Faculty of Agriculture, Department of Plant Protection and various media were used and 22 genotype pea lines were analyzed. Pseudomonas syringae pv. pisi isolate was grown on Nutrient Agar (NA) media and sprayed on pea seedlings. Disease severity was assessed using a 0-5 scale. According to the leaf scoring results, Melrose cultivar showed the highest disease severity and caused the plants to collapse. This variety was determined to be the most susceptible to the pathogen. Among the other lines, PS16002, PS16011, PS4(1), PS6(2), and Jofs had the highest disease rates. These varieties in the "Very Susceptible" group are the groups where disease symptoms are widespread and severe. There are ten varieties in the "Susceptible" group and four varieties in the "Moderately Susceptible" group. The only variety with the most severe disease symptoms and causing plant death was evaluated as "Very Highly Susceptible". These findings are important for understanding the resistance profiles of pea lines and for the development of resistant varieties. According to the results of the study, no significant effect of disease treatment on plant height was observed. However, there was a significant reduction in the number of pods and number of grains per pod. It was observed that the disease application caused a significant decrease in the number of pods, and PS16011 and PS16018 lines had high pod numbers. Utrillo cultivar was remarkable for its high grain yield and hundred grain weight under both normal and disease conditions, while Boogie and Carina cultivars suffered great yield loss due to disease. In this study, various resistance levels of different pea lines against Pseudomonas syringae pv. pisi disease agent were revealed and this information seems to be an important reference for future breeding studies. In addition, the results of this research provide important data to increase the resistance of pea lines against diseases and improve productivity.