XIX. yüzyıl ortasında Uluborlu kazasının nüfus yapısı
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2016
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Devletler için önem arz eden insan kaynakları ve mali kaynaklar büyük önem taşımaktadır. Osmanlı devleti de bu kaynakların sayım ve kayıtlarına büyük önem vermiştir. Bu kaynaklardan azami ölçüde yararlanmak amacıyla nüfus, arazi ve vergi tahrirleri yapmıştır. Devletin kuruluş yıllarından itibaren başlayan kayıt düzeni zaman içinde gelişerek tafsilatlı bir hal almıştır. XIX. yüzyılda devletin askeri yapısındaki büyük değişim nedeni başta olmak üzere merkezileşme, ekonomik ve insan kaynaklarının tespiti gibi nedenlerle ilki 1830 tarihli bir kaç nüfus sayımı yapılmıştır. Bu sayımlar demografik yapı hakkında da önemli bilgiler içermektedir. Tezimizin konusu 1830 ve 1841 yıllarında yapılan iki sayımda Konya Eyaleti'ne bağlı Hamid Sancağı dâhilindeki Uluborlu Kazasının nüfus yapısını analiz etmektir. Bu çerçevede öncelikle 3236, 3242 ve 3269 gömlek numaralı nüfus defterleri müracaat kaynağımız olmuştur. Defterlerden elde edilen bilgilere göre toplam nüfus, hane sayıları, kayıtlı insanların fizikî özellikleri, yaşları, kullandıkları isimler, meslekleri, lakapları özür ve askerlik durumları tespit edilmiştir. Buna ek olarak reaya nüfus defterinde bulunan Rum mahallesinin cizye vergi oranı belirlenmiştir. Yapılan her iki sayımda da askerlik ve vergiden muaf olması nedeniyle kadınların nüfus sayımı yapılmamıştır. Uluborlu kazası sayım sırasında kendisine bağlı olan kasaba ve köyler nedeniyle bugü
Devletler için önem arz eden insan kaynakları ve mali kaynaklar büyük önem taşımaktadır. Osmanlı devleti de bu kaynakların sayım ve kayıtlarına büyük önem vermiştir. Bu kaynaklardan azami ölçüde yararlanmak amacıyla nüfus, arazi ve vergi tahrirleri yapmıştır. Devletin kuruluş yıllarından itibaren başlayan kayıt düzeni zaman içinde gelişerek tafsilatlı bir hal almıştır. XIX. yüzyılda devletin askeri yapısındaki büyük değişim nedeni başta olmak üzere merkezileşme, ekonomik ve insan kaynaklarının tespiti gibi nedenlerle ilki 1830 tarihli bir kaç nüfus sayımı yapılmıştır. Bu sayımlar demografik yapı hakkında da önemli bilgiler içermektedir. Tezimizin konusu 1830 ve 1841 yıllarında yapılan iki sayımda Konya Eyaleti'ne bağlı Hamid Sancağı dâhilindeki Uluborlu Kazasının nüfus yapısını analiz etmektir. Bu çerçevede öncelikle 3236, 3242 ve 3269 gömlek numaralı nüfus defterleri müracaat kaynağımız olmuştur. Defterlerden elde edilen bilgilere göre toplam nüfus, hane sayıları, kayıtlı insanların fizikî özellikleri, yaşları, kullandıkları isimler, meslekleri, lakapları özür ve askerlik durumları tespit edilmiştir. Buna ek olarak reaya nüfus defterinde bulunan Rum mahallesinin cizye vergi oranı belirlenmiştir. Yapılan her iki sayımda da askerlik ve vergiden muaf olması nedeniyle kadınların nüfus sayımı yapılmamıştır. Uluborlu kazası sayım sırasında kendisine bağlı olan kasaba ve köyler nedeniyle bugünki durumundan daha büyük bir idari yapıya sahiptir. Çocuk nüfusun sayısı beklendiği gibi yüksek olup yaş arttıkça sayı azalmaktadır. Müslüman ahali daha çok tarım, hayvancılık ve dokumacılık alanlarında çalışırken gayrimüslimler ticarete yönelmiştir.nki durumundan daha büyük bir idari yapıya sahiptir. Çocuk nüfusun sayısı beklendiği gibi yüksek olup yaş arttıkça sayı azalmaktadır. Müslüman ahali daha çok tarım, hayvancılık ve dokumacılık alanlarında çalışırken gayrimüslimler ticarete yönelmiştir.
Human resources and financial resources have meant a great deal to the countries. Otttoman Empire paid strict attention to the inventory and records of these resources. To get the most out of human and financial resources, Ottoman Empire did register population, landed properties and taxes. Since the foundation of the empire, registration system has developed into an expatiotary registration system. Due to the significant changes in the structure of Ottoman Army, there have been many censuses to ascertain the level of centralisation, economical development and the number of human resources. The first census was in 1830. It is possible to get a significant amount of information out of these censuses. The topic of this thesis is to analyze the demographic structure of two censuses held in Uluborlu, Konya Province in 1830 and 1841. Within this framework, population record books with the numbers 3236, 3242 and 3269 have been translated into contemporary Turkish. Based on the information from the population record books, population, the number of landed properties, physical features, ages, names, jobs, cognomens and their military status of people living in Uluborlu have been determined. In addition to this, the amount of jizya (a kind of tax paid by non-muslims in Ottoman Empire) for people living in Rum neighbourhood has been found out. Since women were exempt from military service and tax, they were not included in the censuses held in every two years. During this period, there were significant number of villages residing under Uluborlu and thus it had a bigger governing structure than now. Child population in Uluborlu was high as expected, and the amount of older population was pretty low. While Muslims were occupied with farming, husbandry and carpet weaving, non-Muslims were occupied with trade.
Human resources and financial resources have meant a great deal to the countries. Otttoman Empire paid strict attention to the inventory and records of these resources. To get the most out of human and financial resources, Ottoman Empire did register population, landed properties and taxes. Since the foundation of the empire, registration system has developed into an expatiotary registration system. Due to the significant changes in the structure of Ottoman Army, there have been many censuses to ascertain the level of centralisation, economical development and the number of human resources. The first census was in 1830. It is possible to get a significant amount of information out of these censuses. The topic of this thesis is to analyze the demographic structure of two censuses held in Uluborlu, Konya Province in 1830 and 1841. Within this framework, population record books with the numbers 3236, 3242 and 3269 have been translated into contemporary Turkish. Based on the information from the population record books, population, the number of landed properties, physical features, ages, names, jobs, cognomens and their military status of people living in Uluborlu have been determined. In addition to this, the amount of jizya (a kind of tax paid by non-muslims in Ottoman Empire) for people living in Rum neighbourhood has been found out. Since women were exempt from military service and tax, they were not included in the censuses held in every two years. During this period, there were significant number of villages residing under Uluborlu and thus it had a bigger governing structure than now. Child population in Uluborlu was high as expected, and the amount of older population was pretty low. While Muslims were occupied with farming, husbandry and carpet weaving, non-Muslims were occupied with trade.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Tarih, History, Uluborlu, Isparta, Nüfus, Population
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Akşit, B. (2014). XIX. yüzyıl ortasında Uluborlu kazasının nüfus yapısı. Selçuk Üniversitesi, Yayımlanmış yüksek lisans tezi, Konya.
