Açık Formlu Selçuklu Seramiklerinin Süsleme Tasarımı Tipolojisi
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2023
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Selçuklu seramik sanatı uygulama ve süsleme alanlarında geçirdiği evreler ile
seramik sanatı adına önemli bir konuma sahiptir. Her ne kadar önemi günümüzde
farklı disiplinlerde araştırmacıların konusu olmuş ve vurgulanmış olsa da bu
dönemin seramikleri detaylı bir değerlendirme ve inceleme sürecinden uzak kalmış
ve hak ettiği değeri bulamamıştır. Çalışmada zengin süsleme çeşitliliğine sahip
dönemin lüks olarak nitelendirilen Selçuklu açık formlu seramiklerinin süsleme
tasarımları ele alınmıştır.
Çalışma altı bölümden oluşmaktadır.
İlk bölüm, tezin içeriği, amacı, önemi, konu ile ilgili yayınları ve araştırmanın
yöntemini içeren giriş bölümüdür. Bu bölümde araştırmanın seramik tarihi ve
sanatındaki yeri tanımlanmaya çalışılmıştır. Materyal ve yöntem kısmında
araştırmanın modeli, evren ve örneklem, kapsam ve sınırlılıklar, veri toplama ve
analiz yöntemi başlıkları yer almaktadır. İlgili kısımlarda konunun neden seçildiğine,
araştırmanın ne şekilde yapıldığına, verilerin nasıl elde edildiğine ve kullanıldığına,
araştırmada karşılaşılan problemlere değinilmiştir. İkinci bölüm, Selçuklu Devleti’nin kısa tarihçesini, genel sanat ortamını ve
seramik sanatını içermektedir. İlgili bölümde sanatın siyasal, bölgesel ve tarihsel
değişimlerden etkilenmesine rağmen, kaynağından beslenmeye nasıl devam ettiği,
bir gelenek olarak nasıl icra edildiği ve belirli üslupsal değerlerin ne şekilde
korunduğu açıklanmaya çalışılmıştır. Ayrıca dönemin seramik üretimi malzeme,
teknik ve üslup açısından değerlendirilmiştir.
Kap kacak seramiklerinde form ve süsleme başlıklı üçüncü bölümde,
süslemenin tanımı ve amacı, formun niteliği, süsleme tasarımında çerçeve ve
kompozisyon kavramları, form-süsleme ilişkisi konuları yer almaktadır.
Açık formlu Selçuklu seramiklerinin süsleme tasarımlarının incelendiği
dördüncü bölüm katalog niteliğindedir. Bu bölüm çalışma sırasında sınıflandırılan
gruplardaki her nesnenin tarihi ve bölgesel kaynağını, mevcut sergilendiği yeri,
boyutunu, yapım ve süsleme tekniğini ve bu bilgilerin bilindiği kadarını veren
katalog verilerinden oluşur. Tanımlama verileri ilgili yerlerde belirli bibliyografik
referanslar ile desteklenmiştir. Bu bölümde, güvenilir veriler elde edebilmek adına
daha çok envanter bilgilerine ulaşılabilen, üzerinde üretim tarihi/ustanın adı yazılı
olan veya imzalanmış lüks üretim seramikler çalışılmıştır. Çalışılan örneklerin
tamamı Büyük Selçuklu kültürüne ait ve İran’da üretilmiş eserlerden oluşmaktadır.
Seramiklerin süsleme tasarımları mümkün olduğunca tam bir çerçeve oluşturmak
için detaylı, ayrı ayrı ve ardışık olarak değerlendirilmiştir. Beşinci bölümde, üzerinde çalışılmış veri ve görsellerden elde edilen çıktılar teknik açıdan ve tasarım bağlamında değerlendirilmiştir. Tezin altıncı ve sonuç bölümünde araştırmanın temel soruları gözden geçirilmiş, araştırma bulgularına
dayalı önermelerde bulunulmuştur.
Seljuk ceramic art has an important place in ceramic art with the phases it went through in its application and ornament. Although this importance has been the subject of researchers in different disciplines and has been emphasized today, ceramics of this period have been far from a detailed evaluation and examination process and have not found the value they deserve. In this study, the Seljuk openform ceramics, which are characterized as luxurious of the period with a rich ornamental repertoire, have been discussed and the ornamental designs of the related ceramics have been the main focus of the research. The study consists of six chapters. The first chapter is the introductory part, which includes the content, purpose, importance of the thesis, publications related to the subject and the method of the research. In this section, the place of the research in the history and art of ceramics has been tried to be defined. In the material and method section, there are sub-titles of the research model, universe and sample, scope and limitations, data collection and analysis method. In this section, why the subject was chosen, how the research was conducted, how the data were obtained and used, and the problems encountered in the research were mentioned.The second chapter, includes the brief history of the Seljuk State, the general art environment and the art of ceramics. In the relevant section, it has been tried to explain that although art is affected by political, regional and historical changes, it continues to be fed from its source, is performed as a tradition and how certain stylistic values are preserved. In addition, the ceramic production of the period was evaluated in terms of material, technique and style. In the third chapter, titled form and ornament in pottery ceramics, the definition and purpose of ornamentation, the nature of the form, the concepts of frame and composition in ornament design, and the relationship between form and ornament are included. The fourth chapter, which examines the ornamental designs of open-form Seljuk ceramics, is in the nature of a catalogue. This section consists of individual catalog data giving the historical and regional origin, current display location, size, construction and decoration technique, and as much of this information is known, of each object in the groups classified during the study. Identification data is supplemented with specific bibliographic references where relevant. In this section, luxury production ceramics on which more inventory information can be accessed, on which the production date/maker's name is written or signed, have been studied in order to obtain reliable data. All of the studied samples consist of works belonging to the Great Seljuk culture and produced in Iran. The ornamental designs of the ceramics were evaluated in detail, separately and sequentially to create as complete a picture as possible. In the fifth chapter, the outputs obtained from the data and visuals studied are evaluated in terms of technique and design. In the sixth and conclusion chapter of the thesis, the basic questions of the research were reviewed and suggestions were made based on the research findings.
Seljuk ceramic art has an important place in ceramic art with the phases it went through in its application and ornament. Although this importance has been the subject of researchers in different disciplines and has been emphasized today, ceramics of this period have been far from a detailed evaluation and examination process and have not found the value they deserve. In this study, the Seljuk openform ceramics, which are characterized as luxurious of the period with a rich ornamental repertoire, have been discussed and the ornamental designs of the related ceramics have been the main focus of the research. The study consists of six chapters. The first chapter is the introductory part, which includes the content, purpose, importance of the thesis, publications related to the subject and the method of the research. In this section, the place of the research in the history and art of ceramics has been tried to be defined. In the material and method section, there are sub-titles of the research model, universe and sample, scope and limitations, data collection and analysis method. In this section, why the subject was chosen, how the research was conducted, how the data were obtained and used, and the problems encountered in the research were mentioned.The second chapter, includes the brief history of the Seljuk State, the general art environment and the art of ceramics. In the relevant section, it has been tried to explain that although art is affected by political, regional and historical changes, it continues to be fed from its source, is performed as a tradition and how certain stylistic values are preserved. In addition, the ceramic production of the period was evaluated in terms of material, technique and style. In the third chapter, titled form and ornament in pottery ceramics, the definition and purpose of ornamentation, the nature of the form, the concepts of frame and composition in ornament design, and the relationship between form and ornament are included. The fourth chapter, which examines the ornamental designs of open-form Seljuk ceramics, is in the nature of a catalogue. This section consists of individual catalog data giving the historical and regional origin, current display location, size, construction and decoration technique, and as much of this information is known, of each object in the groups classified during the study. Identification data is supplemented with specific bibliographic references where relevant. In this section, luxury production ceramics on which more inventory information can be accessed, on which the production date/maker's name is written or signed, have been studied in order to obtain reliable data. All of the studied samples consist of works belonging to the Great Seljuk culture and produced in Iran. The ornamental designs of the ceramics were evaluated in detail, separately and sequentially to create as complete a picture as possible. In the fifth chapter, the outputs obtained from the data and visuals studied are evaluated in terms of technique and design. In the sixth and conclusion chapter of the thesis, the basic questions of the research were reviewed and suggestions were made based on the research findings.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Selçuklu Seramik Sanatı, Form, İşlev, Süsleme, Tasarım, Kompozisyon, Seljuk Ceramic Art, Function, Ornament, Design, Composition
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Erdal, O., (2023). Açık Formlu Selçuklu Seramiklerinin Süsleme Tasarımı Tipolojisi. (Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
