Potasyum ve çinkolu gübrelemenin enginarda verim ve verim unsurlarına etkileri

Bu çalışma 2018-2019 enginar yetiştirme döneminde Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Tarımsal Araştırma Enstitüsü'ne ait Türkmenköy deneme arazisinde yetiştirilen Kıbrıs erkenci enginar çeşidine uygulanan potasyum (0, 6, 12 ve 18 kg K2O da-1; K2SO4; %50 K2O) ve çinko (0 ve 0.66 kg Zn da-1; ZnSO4.7H2O; %22 Zn) uygulamalarının bitki boyu, yaprak uzunluğu, sap uzunluğu, bitkideki baş sayısı, ana baş ağırlığı ve baş verimine etkilerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, bitki boyu artan miktarlarda K ve Zn uygulamalarıyla kontrole (85.3 cm) göre %6.44 (6 kg K2O da-1 + 0.66 kg Zn da-1; 90.8 cm) ile %19.93 (12 kg K2O da-1 + 0.66 kg Zn da-1; 102.3 cm) arasında artmıştır. En uzun yaprak (81.3 cm), en uzun sap (84.0 cm) ve bitkideki en fazla baş sayısı (15.5 adet) '18 kg K2O da-1 + 0.66 kg Zn da-1' uygulaması ile elde edilmiştir. En düşük ana baş ağırlığı (400 g) kontrol (0 kg K2O da-1 + 0 kg Zn da-1), en yüksek ana baş ağırlığı (568 g) ise '12 kg K2O da-1 + 0.66 kg Zn da-1' ve '18 kg K2O da-1 + 0.66 kg Zn da-1' uygulamalarından alınmıştır. Ayrıca en düşük baş verimi (5.304 kg da-1) kontrol, en yüksek baş verimi (8.972 kg da-1) ise '18 kg K2O da-1 + 0.66 kg Zn da-1' uygulamasından elde edilmiş olup, bu muamele ile kontrole göre %69.15'lik bir verim artışı meydana gelmiştir. Sonuç olarak; Kıbrıs erkenci enginarında, incelenen verim ve verim unsurlarının çoğu dikkate alındığında, potasyum noksan veya yeterli/fazla olsa dahi kalsiyum fazlalığı nedeniyle potasyum verilecek topraklar ile çinko noksan topraklara '12 kg K2O da-1 + 0.66 kg Zn da-1' ve '18 kg K2O da-1 + 0.66 kg Zn da-1' uygulamalarının daha etkili olduğu tespit edilmiştir. Bu yüzden benzer iklim ve toprak koşullarında, enginar yetiştiriciliğinde ekonomiklik de göz önüne alındığında '12 kg K2O da-1 + 0.66 kg Zn da-1' uygulaması önerilebilir.

In this study, effects of potassium (0, 60, 120 and 180 kg K2O ha-1; K2SO4; 50% K2O;) and zinc (0 and 6.6 kg Zn ha-1; ZnSO4.7H2O; 22% Zn) applications on the plant length, leaf length, stem length, number of head per plant, main head weight and head yield of the early artichoke grown during the 2018-2019 production season in the testing area of Türkmenköy belongs to the Agricultural Research Institute of Turkish Republic of Northern Cyprus, were investigated. According to the research results, plant height increased between 6.44% (60 kg K2O ha-1 + 6.9 kg Zn ha-1; 90.8 cm) and 19.93% (120 kg K2O ha-1 + 6.9 kg Zn ha-1; 102.3 cm) by increasing amount of K and Zn applications according to the control (85.3 cm). The longest leaf (81.3 cm), the longest stem (84.0 cm) and the maximum number of heads per plant (15.5 number) were obtained by the '180 kg K2O ha-1 + 6.6 kg Zn ha-1' application. The lowest main head weight (400 g) was obtained by the control (0 kg K2O ha-1 + 0 kg Zn ha-1) and the highest main head weight (568 g) was obtained by the '120 kg K2O ha-1 + 6.6 kg Zn ha-1' and '180 kg K2O ha-1 + 6.6 kg Zn ha-1' implementations. In addition, the lowest head yield (53.040 kg ha-1) control, the highest head yield (89.720 kg ha-1) was obtained from the application of '180 kg K2O ha-1 + 6.6 kg Zn ha-1' and the yield increased at the rate of 69.15% with this treatment according to the control. As a result; in the early artichoke of Cyprus, considering the most yield and yield components examined, it was found that even if potassium deficiency or sufficiently/much soils to be given potassium due to calcium excess soils and zinc deficient soils '120 kg K2O ha-1 + 6.6 kg Zn ha-1' and '180 kg K2O ha-1 +6.6 kg Zn ha-1' applications were more effective. So, in the similar climate and soil conditions, considering the affordability, the '120 kg K2O ha-1 + 6.6 kg Zn ha-1' implementation may be recommended in the artichoke growing.