Sosyalist Arnavutluk Döneminde Sanatın Siyasal İşlevleri

1945-1992 yıllarını kapsayan Sosyalist Arnavutluk dönemi üzerinde bir çok araştırma yapılmıştır. Bu dönemde sanatla ilgili yapılan çalışmalara bakıldığında genelde sanatın kurumsallaşması ve devlet tarafından nasıl algılandığı üzerinde durulmuştur. Sanatsal bir alan olan şarkıların rejimi meşrulaştırma işlevine ilişkin araştırmalar ise bulunmamaktadır. Dolayısıyla bu çalışmada öncelikle sanat ve siyaset ilişkisine sosyolojik bir değerlendirme yapılarak başlanmıştır. Sonra o dönemde yapılan on bir tane şarkı üzerinde nitel araştırma yöntemi kapsamında içerik analizi uygulanmış olup bu işlevin niteliği ve boyutları tespit edilmiştir. Bulgulara göre siyasal iktidarın meşrulaştırılması, siyasal liderin karizmasının meşrulaştırılması ve dış politikada alınan kararların meşrulaştırılması olarak ortaya çıkan üç işlevin incelenen şarkılarda yoğun olarak bulunduğu ortaya konulmuştur. Ayrıca bulgular ışığında bakıldığında resmi ideolojinin savunduğu “sanat toplum için” anlayışı çok spekülatif olması nedeniyle reddedilmiş ve bunun yerinde “sanat parti için” anlayışın daha gerçekçi olduğu öne sürülmüştür. Sonuç kısmında ise çalışmanın özgün özellikleri ileri sürülerek buna benzer konularda yapılabilecek diğer araştırmalara katkısı tartışılmıştır. En son bölümde ise ingilizce dilinde geniş özet bölümü verilmiştir.

There are many studies on Socialist Albania that cover the years 1945-1992. Studies of art in this period have focused on the institutionalization of art and how it was perceived by the state. However there are no studies about the function of songs to legitimize the regime. Therefore, in this study, firstly was started by making a sociological interpretation of relationship between art and politics. Then, by giving the artistic context of regime about was conducted a content analyze on eleven songs produced in that period and the nature with dimensions of this function was also determined. According to the findings, it was revealed that three functions emerged as legitimization of political power, legitimization of the charisma of the political leader and legitimization of the decisions taken in foreign policy were strongly present in the examined songs. It was also argued that the perspective “art for party” is more realistic than the “art for society” which has been a widely supported perspective by the regime. İn the result part was discussed about contributions of this study. There is also an English extended abstract part in the end.