Hitit çağında Orta Karadeniz bölgesi
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2009
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Orta Karadeniz Bölgesi'nde gerçekleşen kazı ve yüzey araştırmalarından elde edilen sonuçlar ile Hitit yazılı kaynakları bir arada değerlendirildiğinde bölgenin Hitit Çağı'ndaki kültür tarihi hakkında önemli bilgiler elde edilir. Bu bakımdan M. Ö. 2. binyılda Anadolu'da büyük bir siyasi güç haline gelen Hititler'in varlıkları süresince bölgeyi en çok meşgul eden konu Ka?ka toplulukları olmuştur. Merkezi otoriteden yoksun, boylar halinde ve yarı göçebe şekilde yaşayan Ka?kalar Orta Karadeniz Bölgesi coğrafyasına yayılarak çoğu zaman Hitit şehirlerini ele geçirmişlerdir. Ka?ka topluluklarına ait maddi kültür izlerine rastlanılmaması ve Hitit metinlerinde Ka?ka dili hakkında hiçbir bilginin bulunmayışı, bu topluluğun Anadolu'nun yerli halkı olup olmadığı sorusunu cevapsız bırakmaktadır. Orta Karadeniz Bölgesi'nin kıyı kesiminde bulunan yerleşmelerin, M. Ö. 2. binyılın ilk çeyreğinden sonra terk edilmesi ise Ka?ka topluluklarının bölgeye gelmeleri ile açıklanabilir. Bu durum, Ka?kalar'ın bölgenin ya da en azından bu yerleşmelerin yabancısı olduğunun göstergesidir. Ayrıca Eski Hitit Dönemi'ne tarihlenen yazılı kaynaklarda, Ka?kalar'ın varlıklarını gösteren herhangi bir verinin bulunmaması, bu dönemde Hititler'in Orta Karadeniz Bölgesi'nde faaliyetlerinin yoğun olmadığını gösterir. Bütün bunların yanında yazılı kaynaklar bölge içerisinde bulunması gereken önemli şehir ve coğrafya isimlerine işaret etmektedir. Bunlar içinde en önemlileri, Assur Koloni Çağı'nda önemli bir merkez olan Zalpa Kenti ve Hitit dinsel yapısının önemli şehirlerinden olan Nerik Kenti'dir. Zalpa Kenti ile ilgili Hitit metinlerinde Orta Karadeniz Bölgesi'nden Orta Anadolu'ya yapılan bir göçün belirtileri sezilmektedir. Bunun yanı sıra Zalpa Kenti'nin Bafra yöresindeki yoğun yerleşmelerin birinde olabileceği de metinlerden anlaşılmaktadır. Nerik ise Ka?kalar ile Hititler arasında devamlı mücadelelerin yaşandığı bir sınır kentidir. Hitit yazılı kaynakları Nerik Kenti'nin Kızılırmak yakınında ve Karadeniz'e çıkan bir yol güzergahı üzerinde bulunması gerekliliğine işaret eder. Hitit merkezi otoritesine bağlı askeri nitelikte bir sınır kenti olan Tapigga Şehri de bölge coğrafyası içerisinde yer almaktadır.
Studying the outcome of excavations and surveys that have been conducted in the Middle Black Sea Region along with Hittite textual sources, significant information on cultural history of the region during the Hittite period can be obtained. Through out the entire history of the Hittites who were the dominant political power in Anatolia during the second millennium BC it was the Ka?ka people who caused most conflict in the region. Spreading across the Middle Black Sea Region, the Ka?ka were a loosely federated group of clans, with no central authority, the Ka?ka people although semi-nomadic occupied Hittite towns for a long time. As there are no remains of material culture for the Ka?ka people and their language not being mentioned in Hittite's textual sources at all, the question on whether these people are indigenous to Anatolia or not has remained unanswered. The abandonment of settlements along the coast of Middle Black Sea Region after the first quarter of second millenium BC, can be explained with arrival of new people the Ka?ka. This situation suggests that Ka?ka were alien to the region or at least to the settlement. Also absence of any data on Ka?ka existence in textual sources dating from early Hittite period can be regarded as lack of intense Hittite activity in Middle Black Sea Region. Later textual sources indicate the name of important cities or geographical areas within the region. Among them are Zalpa which was an important centre during the Assurian Colonial Age and the city of Nerik a significant Hittite cultural centre. Hittite texts about Zalpa city suggest a possibility of immigration from the Middle Black Sea Region to Central Anatolia. The texts also indicate that the city of Zalpa might be in one of the most intensely inhabited settlements of the Bafra region. Nerik was a border town where a continuous struggle took place between Ka?kas and Hittites. Hittite textual sources point out that the city of Nerik must have been on a route to the Black Sea around Kızılırmak. A border garrison town attached to the Hittite central authority, the city of Tapigga takes place in this geographical zone as well.
Studying the outcome of excavations and surveys that have been conducted in the Middle Black Sea Region along with Hittite textual sources, significant information on cultural history of the region during the Hittite period can be obtained. Through out the entire history of the Hittites who were the dominant political power in Anatolia during the second millennium BC it was the Ka?ka people who caused most conflict in the region. Spreading across the Middle Black Sea Region, the Ka?ka were a loosely federated group of clans, with no central authority, the Ka?ka people although semi-nomadic occupied Hittite towns for a long time. As there are no remains of material culture for the Ka?ka people and their language not being mentioned in Hittite's textual sources at all, the question on whether these people are indigenous to Anatolia or not has remained unanswered. The abandonment of settlements along the coast of Middle Black Sea Region after the first quarter of second millenium BC, can be explained with arrival of new people the Ka?ka. This situation suggests that Ka?ka were alien to the region or at least to the settlement. Also absence of any data on Ka?ka existence in textual sources dating from early Hittite period can be regarded as lack of intense Hittite activity in Middle Black Sea Region. Later textual sources indicate the name of important cities or geographical areas within the region. Among them are Zalpa which was an important centre during the Assurian Colonial Age and the city of Nerik a significant Hittite cultural centre. Hittite texts about Zalpa city suggest a possibility of immigration from the Middle Black Sea Region to Central Anatolia. The texts also indicate that the city of Zalpa might be in one of the most intensely inhabited settlements of the Bafra region. Nerik was a border town where a continuous struggle took place between Ka?kas and Hittites. Hittite textual sources point out that the city of Nerik must have been on a route to the Black Sea around Kızılırmak. A border garrison town attached to the Hittite central authority, the city of Tapigga takes place in this geographical zone as well.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Hitit Dönemi, Hittite Period, Orta Karadeniz bölgesi, Central Black Sea region
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Kolağasıoğlu, M. S. (2009). Hitit çağında Orta Karadeniz bölgesi. Selçuk Üniversitesi, Yayımlanmış yüksek lisans tezi, Konya.
