Sivil toplum kuruluşlarında kurumsal karbon ayak izinin belirlenmesi: SOBE örneği

Yükleniyor...
Küçük Resim

Tarih

2024

Yazarlar

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Bu araştırmanın amacı, bir sivil toplum kuruluşu olan Selçuklu Otizmli Bireyler Eğitim (SOBE) Vakfının eğitim ve terapi hizmetlerinin gerçekleştirilmesinde karbon emisyon salınımı gerçekleşen alanların tespit edilerek kurumsal karbon ayak izinin hesaplanmasıdır. Bu bağlamda SOBE Vakfı merkez kampüsündeki tüm ünitelerin ve çalışan faaliyetlerinin karbon emisyon salınımı gerçekleşen alanları tespit edilerek 2023 yılına ait kurumsal karbon ayak izi hesaplaması yapılmıştır. Araştırmada karbon ayak izi hesaplamasında kullanılan kaynakların belirlenmesinde Sera Gazı Protokolü ve IPCC kılavuzlarında tanımlanan Kapsam (Tier) yaklaşımlarında yer alan bilgilerden yararlanılmıştır. Hesaplamalarda IPCC kılavuzunda yer alan Kapsam-1, Kapsam-2 ve Kapsam-3 yöntemleri kullanılmıştır. Kurumsal karbon ayak izi hesaplamasında sera gazı emisyon kaynağı olarak doğalgaz tüketimi, su tüketimi, kuruma ait yakıt tüketimi, toplu ulaşım kaynaklı yakıt tüketimi (Kapsam-1), elektrik tüketimi (Kapsam-2), uçuş kaynaklı emisyon, öğrenci servisi kullanımı (Kapsam-3) verilerinden yararlanılmıştır. Yapılan hesaplamalar neticesinde SOBE Vakfı merkez kampüsünde 2023 yılı içerisinde toplam 899,74 ton karbon emisyon salınımı yapıldığı tespit edilmiştir. Toplam karbon emisyon salınımının %41,68'i doğalgaz, %37,86'sı elektrik, %0,31'i su, %7,10'u araç kullanımı, %12,82'si toplu ulaşım ve %0,21'i uçak kullanımından dolayı gerçekleştiği görülmüştür. Buna göre salınım değerlerinin %45,97'si Kapsam-1, %28,11'i Kapsam-2 ve %25,92'si Kapsam-3 olarak belirlenmiştir. Bir sivil toplum kuruluşunun faaliyetlerinin gerçekleştirilmesinde karbon emisyon salınımı gerçekleşen alanlarının tespit edilerek kurumsal karbon ayak izinin hesaplanması, araştırmanın yapıldığı SOBE Vakfına ve benzer faaliyetler gerçekleştiren sivil toplum kuruluşlarına daha yeşil örgütler oluşturabilmek adına yol gösterici özelliğe sahiptir. Ayrıca araştırmadan elde edilen bulgular ve takip edilen metodolojik kurgu, bu alanda yapılacak diğer araştırmalara da yol gösterici olması bakımından akademik literatüre önemli katkılar sunmaktadır.
The aim of this study is to calculate the carbon footprint of a non-governmental organization, Selcuklu Autistic Individuals Education Foundation (SOBE) by the determination of the areas where carbon emissions occur during the education and therapy services. For this purpose, by the determination of carbon emission areas of all units and employee activities in the SOBE Foundation central campus, the institutional carbon footprint calculation for 2023 was made. In the study, for the determination of the resources used in carbon footprint calculation, the information in the Scope (Tier) approaches defined in Greenhouse Gas Protocol and IPCC guidelines were used. Scope-1, Scope-2 and Scope-3 methods in the IPCC guide were used in the calculations. For the institutional carbon footprint calculation, natural gas consumption, water consumption, institutional fuel consumption, public transportation fuel consumption (Scope-1), electricity consumption (Scope-2), flight-related emissions, student bus use (Scope-3) data were used as greenhouse gas emission sources. As a result of the calculations, a total of 899.74 tons of carbon emission release was determined in the SOBE Foundation central campus in 2023. It was determined that 41.68% of the total carbon emission occurred due to the natural gas, 37.86% due to electricity, 0.31% due to water, 7.10% due to vehicle use, 12.82% due to the public transportation and 0.21% due to the use of aircraft. According to this, 45.97% of the emission values were determined as Scope-1, 28.11% as Scope-2 and 25.92% as Scope-3. The calculation of the institutional carbon footprint by the determination of the areas where carbon emissions occur during the activities of a non-governmental organization has a guiding feature for the SOBE Foundation where the study was conducted and other non-governmental organizations that carry out similar activities. Furthermore, the findings obtained from the study and the methodological setup followed make significant contributions to the academic literature in terms of guiding other studies in this field.

Açıklama

Anahtar Kelimeler

Karbon Ayak İzi, Kurumsal Karbon Ayak İzi, Karbon Emisyon Salınımı, Sivil Toplum Kuruluşu, SOBE Vakfı, Carbon Footprint, Institutional Carbon Footprint, Carbon Emission Release, Non-governmental Organization, SOBE Foundation

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye

Sak, N. (2024). Sivil toplum kuruluşlarında kurumsal karbon ayak izinin belirlenmesi: SOBE örneği. (Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.