Kıssa-i Kerib Gâzî ve Merd-i Hicâzî (1b-45a) İnceleme-Metin-Dizin-Tıpkıbasım
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2023
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Türk dilinin yapısı, gelişmesi, kendi dönemleriyle ve diğer lehçelerle bağlantısı, onun dil hazinesi bakımından zenginliğini göstermektedir. Bu çalışmada Klasik Osmanlı Türkçesi döneminde yazılmış, daha önce Kerib-nâmelerle ilgili yapılan çalışma kayıtlarında yer almamış mensur bir Kerib-nâme örneği olan Kıssa-i Kerib Gâzî ve Merd-i Hicâzî adlı eser incelenmiştir. Kerib Gazi ve arkadaşlarının İslam uğruna yaptığı fetihlerin anlatıldığı dinî-destani halk hikâyesi Kerib-nâme'de olağanüstülük ve kültür unsurlarının çokluğu dolayısıyla dönemin söz varlığının tespiti mümkündür. Metin içerisinde anlatılan olaylarda tarihî şahsiyetlerin göstermiş olduğu yiğitlik, fedakârlık, cengâverlik gibi özellikler insanların zihnine ve gönlüne kazınmış; İslamiyet sonrası örnek insan modeli oluşturmuştur. Bizim çalışmamıza konu olan eser Kıssa-i Kerib Gâzî ve Merd-i Hicâzî, yarı harekeli el yazması bir eser olup müellifi bilinmemektedir. Telif tarihi bilinmeyen eserin, istinsah tarihi H.1191/M.1777 olarak verilmiştir. Eser Klasik Osmanlı Türkçesi dönemine ait olmakla birlikte bazı dil özellikleri ve söz varlığı ile Eski Anadolu Türkçesinden izler taşımaktadır. Bu çalışma sonucunda, Kerib-nâmelerle ilgili şimdiye kadar literatürde yer almamış olan bu nüshanın ses ve yapı bilgisi açısından incelenmesi ve dönemin dil, kültür unsurlarını ne derece yansıttığının tespitiyle birlikte ses, şekil bilgisi ve söz varlığı bakımından Osmanlı Türkçesine katkılarının anlaşılması amaçlanmıştır.
The structure of the Turkish language, its development, its connection with its own periods and other dialects show its richness in terms of language treasure. In this study, the work called Kıssa-i Kerib Gâzî ve Merd-i Hicâzî, which is an example of a prose Kerib-nâme written in the Classical Ottoman Turkish period and not included in the work records on Kerib-names, was examined. It is possible to determine the vocabulary of the period due to the abundance of extraordinary and cultural elements in the religious-epic folk story Kerib-name, in which the conquests of Kerib Gazi and his friends for the sake of Islam are told. In the events described in the text, the features such as bravery, self-sacrifice, and warfare demonstrated by historical figures are engraved in people's minds and hearts; He created an exemplary human model after Islam. The work that is the subject of our study, Kıssa-i Kerib Gâzî and Merd-i Hicâzî, is a semi-movable manuscript and its author is unknown. The copy date of the work, whose copyright date is unknown, is given as H.1191/M.1777. Although the work belongs to the Classical Ottoman Turkish period, it carries traces of Old Anatolian Turkish with some linguistic features and vocabulary. As a result of this study, it is aimed to examine this copy, which has not been included in the literature about Kerib-nâmes, in terms of phonetics and structure, and to understand its contributions to Ottoman Turkish in terms of phonetics, morphology and vocabulary, together with the determination of how much it reflects the language and cultural elements of the period.
The structure of the Turkish language, its development, its connection with its own periods and other dialects show its richness in terms of language treasure. In this study, the work called Kıssa-i Kerib Gâzî ve Merd-i Hicâzî, which is an example of a prose Kerib-nâme written in the Classical Ottoman Turkish period and not included in the work records on Kerib-names, was examined. It is possible to determine the vocabulary of the period due to the abundance of extraordinary and cultural elements in the religious-epic folk story Kerib-name, in which the conquests of Kerib Gazi and his friends for the sake of Islam are told. In the events described in the text, the features such as bravery, self-sacrifice, and warfare demonstrated by historical figures are engraved in people's minds and hearts; He created an exemplary human model after Islam. The work that is the subject of our study, Kıssa-i Kerib Gâzî and Merd-i Hicâzî, is a semi-movable manuscript and its author is unknown. The copy date of the work, whose copyright date is unknown, is given as H.1191/M.1777. Although the work belongs to the Classical Ottoman Turkish period, it carries traces of Old Anatolian Turkish with some linguistic features and vocabulary. As a result of this study, it is aimed to examine this copy, which has not been included in the literature about Kerib-nâmes, in terms of phonetics and structure, and to understand its contributions to Ottoman Turkish in terms of phonetics, morphology and vocabulary, together with the determination of how much it reflects the language and cultural elements of the period.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Osmanlı Türkçesi, Eski Anadolu Türkçesi, Kerib-nâme, Kerib Gâzî (Kerb Gâzî), Ottoman Turkish, Old Anatolian Turkish
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Sarı, F., (2023). Kıssa-i Kerib Gâzî ve Merd-i Hicâzî (1b-45a) İnceleme-Metin-Dizin-Tıpkıbasım. (Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
