Engelli çocukların engellilikleri dışındaki sağlık sorunları ve sağlık hizmetinden yararlanma durumları: Kontrollü saha çalışması

Yükleniyor...
Küçük Resim

Tarih

2009

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

Selçuk Üniversitesi Sağık Bilimleri Enstitüsü

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Çalısmanın amacı Konya il merkezinde yasayan zihinsel ve bedensel engelli çocukların sosyodemografik özelliklerinin belirlenmesi, engellilikleri dısında sağlık sorunlarının saptanması, sağlık hizmetlerinden yararlanma durumlarını etkileyen faktörlerin tespit edilmesi, engelli çocuğa sahip olan ailelerin beklentilerilerinin belirlenmesidir. Çalısmada, Türkiye Özürlüler Arastırması 2002'de 10?19 yastaki engelliler içinde süreğen hastalık dısı özürlülük oranının tüm özürlüler içindeki oranının % 42.3 olduğu dikkate alınarak bu oranın örneklemde % 10,0'luk sapma içinde temsilini % 95 güven düzeyinde ve % 90 güçle sağlayacak örneklem büyüklüğü formülle hesaplandı. Arastırmanın örneklemini Konya il merkezinde ikamet eden 0?18 yas zihinsel ve bedensel engelli 258 çocuk ile benzer sosyokültürel ve demografik özelliklere sahip 258 engelli olmayan çocuk olusturdu. Veri toplamada, çocuğun annesine veya birinci derecede bakımını üstlenen kisiye anket uygulandı. Kategorik verilerin gruplar arası karsılastırılmasında Ki-Kare testinden yararlanıldı. Çalısmaya alınan engelli çocukların % 40,7'si zihinsel engelli, % 31'i zihinsel ve bedensel engelli idi. Çoğunluğunun bir özrü vardı (% 58,9). Engelli çocuğu olan ailelerin sağlık hizmetlerinden yararlanmada tercih ettikleri ilk kurulus; % 53,5 hastane, % 40,7 sağlık ocağı, % 1,6 özel doktor veya poliklinik idi. Kontrol grubuna göre engelli çocukların engellilikleri dısındaki sağlık problemlerinde hastanede yatıs oranı 6 kat fazla idi. Yine engelli çocuk aileleri daha yüksek oranda (2.8 kat) sağlık hizmet alımında güçlük yasıyorlardı. Kontrol grubuna göre engelli çocukları için ailelerin muayene dısı sağlık giderleri 3 kat fazla idi. Kontrol grubuna (% 4,7) göre engelli çocuklarda kronik hastalık görülme yüzdesi (% 27,5) oldukça fazlaydı. Kontrol grubuna göre engelli çocukların son bir yıl içersinde engellilikleri dısında geçirdiği hastalıklar 2 kat fazla idi. Engelli çocuğu olan aileler bu çocuklarını engellilik dısında da kontrol grubuna göre daha fazla sağlık kuruluslarına götürüyordu. Engelli grubunda % 50,0'sinin, kontrol grubunda % 25,2'sinin sağlık hizmetlerinden ek beklentisi vardı. Engelli ailelerinin % 28,3'üne göre sağlık kurulusları fiziksel olarak uygun değildi. Sağlık ocağından hizmet alımında % 8,2'si problem yasamıstı. Ayrıca % 31,8'inin sağlık hizmet alımında bir takım sikâyetleri vardı. Engelli çocuk aileleri, sağlık personelinin engelliye yaklasımı konusunda % 21,3 oranında olumsuz görüs belirtti. Önlenebilir engelliliklerin önlenebilmesi ve engelli çocukların sağlık hizmetlerinden engellilikleri dısında da düzenli olarak faydalanabilmeleri amacıyla tüm sağlık personeli, sağlık kurum ve kurulusları entegre çalısarak, fiziki, isleyis ve hizmet açısından engelli ailelerine kolaylastırıcı olmalı, engelli çocuklar rutin izleme programlarına dahil edilmelidir.
The purpose of the study is to define sociodemographic characteristics of the children with mental disabilities and physically handicapped living in the city center of Konya, to determine the health problems they encounter except for their disabilities, to find the factors that affect their state of benefiting from health services and to identify the expectations of their families. When considering that the ratio of non chronical disability among those between the ages of 10 and 19, according to the Handicapped Research of Turkey 2002, including all handicappeds, is 42.3%, the sample size of this rate that would represent in an assurance level of 95% and with a force of 90% within a deviation of 10.0 % was measured with a formula. The sample of the study consists of 258 disabled children between the ages of 0-18 and 258 no disabled children who have similar sociocultural and demographic characteristics, residing in the city center of Konya. To gather information, surveys were conducted for the mother of disabled child and for the person who look after them. Chi-square test was used in the comparison of categorical data within the groups. 40.7% of the disabled children included in the study had mental disability and 31% were both mentally and physically handicapped. Most of them had only one handicap (58.9%). The health care facilities that the families with disabled children benefit from are hospitals (53.5%), health care centers (40.7%) and private clinics or polyclinics (1.6%). The rate of disabled children?s staying in hospitals when they encounter health problems apart from their disabilities were six times more than the control group. Besides, the families with disabled children had, at a higher level (2.8 times), difficulties in getting health service. Health expenses of the families for their disabled children apart from their examinations were three times more than the control group. Chronical diseases were seen in disabled children (27.5%) much more in contrast with the control group (4.7%). Disabled children also experienced diseases apart from their disabilities two times more than the control group in the last one year. The families with disabled children take their disabled children to health care facilities more than their control group. 50.0 % in the disabled group and 25.2% in the control group had additional expectations from health services. According to 28.3% of the families with disabled children, health care facilities were lacking in terms of material possessions. 8.2% had problems in getting service from health care centers. Moreover, 31.8% had some complaints about getting health service. Families with disabled children, health personnel approach to disability issues at a rate of 21.3% stated negative opinions. All health personnels, health institutions and organizations should work in an integrated manner and provide comfort for families with disabled children to inhibit possessible handicaps and in order disabled children to benefit from health services properly apart from their disabilities as well. Children with disabilities must be included in routine monitoring programs.

Açıklama

Anahtar Kelimeler

Engelli kişiler, Disabled persons, Sağlık hizmetleri, Health services

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye

Durduran, Y. (2009). Engelli çocukların engellilikleri dışındaki sağlık sorunları ve sağlık hizmetinden yararlanma durumları: Kontrollü saha çalışması. Selçuk Üniversitesi, Yayımlanmış doktora tezi, Konya.