Türk sinemasında yoksul-madun öznenin direniş pratikleri

Yoksul-madun öznenin gündelik direniş pratikleri siyasal krizlerin yoğun olduğu dönemlerde ve mekânlarda ortaya çıkan, siyasalın gündelik kuruluşu bağlamında aktörlerin, kendi alanlarını korumalarına ve genişletmelerine fırsat veren zaman ve uzam düzenlemelerine alan oluşturduğunu düşündüğümüz Türk komedi sineması üzerinden sorgulanmıştır. Komik unsurların yoğun olarak kullanıldığı bu filmlerde tahakkümün işleyişi ve tahakküme karşı geliştirilen direniş pratiklerinin değerlendirilmesi aracılığıyla, politik ve toplumsal değişimin yarattığı kişisel ve toplumsal gündelik direnme pratiklerinin izini sürmek mümkün hale gelmiştir. Bu bağlamda Yeşilçam’dan günümüze Türk komedi sinemasında yoksul-madun öznenin gündelik direniş pratiklerine ilişkin temel eğilimler Cilalı İbo, Turist Ömer, Şaban ve Recep İvedik tiplemelerinin temsilleri üzerinden ortaya konmuş ve filmler maduniyet, gündelik direniş paradigması ve komik üzerine düşünsel izleklerin teorik ardalanına dayanarak postyapısalcı yaklaşımın argümanlarıyla, ideolojik metaforlara karşılık onların altını oyan metonimik bir yaklaşımla, diğer bir deyişle yapıçözücü yöntemin referanslarıyla çözümlemeye tabi tutulmuştur. Böylece filmlerin kendi ideolojik dayanaklarını nasıl çökerttikleri sorusuna yine filmlerin kendi anlatıları içerisinden yanıt aranmıştır.

The daily resistance practices of poor-subordinate subject will be questioned in the context of the day-to-day organization of political space through Turkish comedy cinema, which emerged during the periods of political crises and allowed the actors to maintain and expand their fields in the context of the everyday organization of the politics. In these films, in which comic elements are heavily used, it is possible to trace the personal and social daily resistance practices created by political and social change through the evaluation of resistance practices developed against the practice of domination and dominant ideology. Within this context, basic inclinations concerning the resistance practices of the poor-subordinate subjects from Yesilcam to present day will be presented through movie characters such as Cilalı İbo, Turist Ömer, Şaban and Recep İvedik. Then the films will be analyzed based on the theoretical background of comic intellectual theme utilizing poststructuralist approach with a metonymic approach that undermines ideological metaphors. In other words, the narratives of the films will be analyzed using the references of deconstruction method. Thus, the question of how films demolish their ideological grounds will be complicated though the narratives of the films.