Vakıflarda yönetim organı

Vakıf, Türk hukukunun en eski kurumlarından biri olup hem önceki hukuk sistemlerinde hem de Türk Medenî Kanunu çerçevesinde önemli bir tüzel kişiliktir. Vakıf kavramı Medenî Hukuk bakımından mal topluluğu niteliği ile Türk hukuk sistemindeki diğer tüzel kişiliklerden ayrılmaktadır. Bu çalışmada öncelikle vakıf kurumunun teorik yapısı ele alınmış, vakfın kurulması ve vakıf senedine ilişkin hususlara da yer verilmiştir. Aynı zamanda farklı vakıf çeşitlerine de değinilmiştir. Türk Medenî Kanunu'na göre vakıf yapısı, diğer bir tüzel kişilik ve kişi topluluğu olan derneklerden organlarının işleyişi bakımından farklılık göstermektedir. Vakıf, temel olarak yalnızca bir zorunlu organa sahip olup bu, yönetim organıdır. Bu bakımdan vakıf yönetim organının görev alanı ve sorumluluğu bir kat daha önem kazanmaktadır. Vakıf kurumu ile yönetim organı arasındaki hukuki ilişki de aynı oranda öneme sahiptir. Çünkü yönetim organı, vakfı hem yönetmek hem de temsil etmekle yetkili ve görevlidir. Vakıf tek bir zorunlu organa sahip olmasına karşın, yönetim ve temsil yetkileri ayrıştırılabilmekte ve ek olarak isteğe bağlı organlar da kurulabilmektedir. Çalışma kapsamında, vakıf yönetim organının kuruluşu, türleri, görevleri, yetkileri, sorumlulukları, denetim süreçleri, değişmesi ve sona erme durumları ile bunların sınırları incelenmiştir. Ayrıca, Vakıflar Genel Müdürlüğü'nün yönetim organı üzerindeki denetim yetkilerinin kapsamı ve sonuçları da ele alınmıştır. Bu kapsamda yönetim organının görevden alınması veya el çektirilmesi de incelenmiştir. Uygulamada karşılaşılan sorunlara dikkat çekilmiş, hukuki düzenlemeler ve olması gereken hukuk açısından çözüm önerileri sunulmuştur.

The foundation is one of the oldest institutions within Turkish law, holding significant legal personality both in previous legal systems and under the framework of the Turkish Civil Code. In terms of civil law, the foundation is distinguished by its nature as an assembly of goods, setting it apart from other legal entities within the Turkish legal system. This study initially addresses the theoretical structure of the foundation institution, including aspects related to the establishment of foundations and the provisions of the foundation deed. Additionally, various types of foundations are discussed. According to the Turkish Civil Code, the structural organization of foundations differs significantly from that of other legal entities and associations in terms of their operational mechanisms. Fundamentally, a foundation has only one mandatory body, the management body, which underscores the heightened importance of its role and responsibilities. The legal relationship between the foundation institution and its management body is equally significant, as the management body is authorized and obligated to both manage and represent the foundation. Despite having only one compulsory body, the powers of management and representation can be separated, and additional optional bodies may also be established. The study examines the establishment, types, duties, powers, responsibilities, and the limits of these aspects of the foundation's management body, as well as the processes for its supervision, modification, and termination. Moreover, the scope and consequences of the supervisory powers exercised by the General Directorate of Foundations over the management body have been explored. This includes the potential dismissal or removal of management bodies. The study highlights issues encountered in practice, offering legal reform suggestions and recommendations from the perspective of optimal legal standards. These proposals aim to enhance the efficacy and compliance of foundation management within the prevailing legal framework.