Anadolu Selçuklu saray çinilerinde insan figürü
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2010
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Büyük Selçuklu İmparatorluğu'nun Anadolu topraklarındaki uzantısı şeklinde ortaya çıkan Anadolu Selçuklu beyliğinin zamanla bağımsız hale gelmesi Selçuklu İran ile Anadolu Selçuklu devletleri arasındaki kültürel bağların kopmasına neden olmamıştır. Farklı coğrafyalarda ve İslam dini çerçevesinde gelişmeğe devam eden Selçuklu Türk kültürü ortak Orta Asya İslam Öncesi Türk kültüründen beslenmeğe devam etmiştir. Anadolu'ya Selçuklular ile gelen çini sanatının bu bölgede hızlı gelişim sergileyerek çeşitli tekniklerde tatbik edildiği bilinmektedir. İç ve dış mekânları süsleyen çiniler arasında insan tasvirlerine saray, köşk ve hamamlar gibi sivil yapılarda rastlanmaktadır. Anadolu Selçuklu çinilerindeki insan figürlü kompozisyonları araştırıldığı zaman Göktürk dönemine kadar uzayan zengin Türk sanat geleneği ile karşı karşıya gelmekteyiz. Bu gelenek kendini tasvir edilen insanın tipinde, yüz ikonografisinde, oturuş ve diziliş tarzında, başlık ve giyim-kuşamında, ellerde tutulan nesnelerde, sahnelerin düzenlenmesinde ve canlandırılan konuların seçiminde göstermektedir. Anadolu Selçuklu insan tasvirli çiniler Selçuklu İran seramik geleneğine uygun beyaz silisli çamurdan yapılmış ve minai, lüster ve sıratlı tekniğinde süslenmiştir. Anadolu Selçuklu seramik sanatına teknolojik açıdan kaynak teşkil eden İslam seramik sanatında silisli çamurun ve tüm bu tekniklerin farklı oluşum tarihleri ve kendine özgü gelişim süreçleri vardır. Anadolu çini sanatında ulaşılan yüksek teknik düzey işte bu birikim üzerine dayanmış ve onu daha da geliştirmiştir.
Anatolian Seljuk Beylic which came into being as successor of the Great Seljuk Empire becoming gradually independent did not lead to disconnection of cultural ties between Seljuk Iran and Anatolian Seljuk. Seljukian Turkish culture which developed in different geographical regions and within the framework of Islam continued to nourish from the Central Asia Pre-Islamic Turkish culture. It is known that the art tile which comes to Anatolia with Seljuks has developed rapidly and applied with various techniques. Human figures in the tiles which ornament inner and outer spaces are seen in civilian buildings like palaces, mansions and Turkish baths. When human figure compositions in Anatolian Seljuk tiles are examined, we come across rich Turkish art tradition which dates back to as early as Gokturk Empire times. This tradition exerts itself in the human type depicted, in face iconography, in sitting and arrangement style, in cap and clothing, in the objects hold, in the arrangement of stages and in the choice of subjects to be depicted. Anatolian Seljuk human depicting tiles made of siliceous mud complying with Seljuk Iran tile tradition and ornamented with minai, luster and sıratlı technique. In Islamic ceramic art -which provides technological basis for Anatolian Seljuk ceramic art- siliceous mud and all the techniques were introduced at different times in the history and have unique developmental processes. The high technical level in Anatolian tile art is based on this accumulation of information and has developed further.
Anatolian Seljuk Beylic which came into being as successor of the Great Seljuk Empire becoming gradually independent did not lead to disconnection of cultural ties between Seljuk Iran and Anatolian Seljuk. Seljukian Turkish culture which developed in different geographical regions and within the framework of Islam continued to nourish from the Central Asia Pre-Islamic Turkish culture. It is known that the art tile which comes to Anatolia with Seljuks has developed rapidly and applied with various techniques. Human figures in the tiles which ornament inner and outer spaces are seen in civilian buildings like palaces, mansions and Turkish baths. When human figure compositions in Anatolian Seljuk tiles are examined, we come across rich Turkish art tradition which dates back to as early as Gokturk Empire times. This tradition exerts itself in the human type depicted, in face iconography, in sitting and arrangement style, in cap and clothing, in the objects hold, in the arrangement of stages and in the choice of subjects to be depicted. Anatolian Seljuk human depicting tiles made of siliceous mud complying with Seljuk Iran tile tradition and ornamented with minai, luster and sıratlı technique. In Islamic ceramic art -which provides technological basis for Anatolian Seljuk ceramic art- siliceous mud and all the techniques were introduced at different times in the history and have unique developmental processes. The high technical level in Anatolian tile art is based on this accumulation of information and has developed further.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Anadolu Selçukluları, Anatolian Seljuks, Saraylar, Palaces, Selçuklu sanatı, Seljukid art, Çini, Tile, Çini sanatı, Tile art, İnsan figürleri, Human figures
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
İskenderzade, L. (2010). Anadolu Selçuklu saray çinilerinde insan figürü. Selçuk Üniversitesi, Yayımlanmış doktora tezi, Konya.
