Erbil kazası'nın siyasi, sosyal ve ekonomik durumu (1876-1908)
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2016
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Farklı dönemlere ait tarihsel kaynaklarda, muhtelif devletlerin bölgeye hâkim olmasına bağlı olarak Erbil için farklı isimler kullanılmıştır. Erbil'den söz eden ilk kaynaklarda Erbil'in sınırları Büyük Zap ve Küçük Zap Nehirleri arasında gösterilmişse de tarihsel süreçteki siyasi, ekonomik ve sosyo-kültürel gelişmelere bağlı olarak bu sınırlar değişime uğramıştır. Erbil; kaza merkezi, iki nahiye ve 300 köyden oluşmaktadır. İdari açıdan dönemin siyasi koşullarına bağlı olarak belli dönemlerde Musul'a, Bağdat'a ya da Şehrizor'a bağlı bir birim olmuştur. Erbil, kervanların geçiş noktası üzerinde yer alması nedeniyle ulaşım ve ticaret açısından büyük bir öneme sahiptir. Ancak Erbil, ticaretin yanı sıra önemli bir tarım ve hayvancılık şehriydi. Ziraî ürünlerin başında tahıl gelmekle birlikte, Erbil çevresindeki engebeli arazilerde de meyve yetiştiriliyordu. Hayvancılıkta ise koyun ve at ön plana çıkmaktaydı. Erbil'in 16. yüzyılda Osmanlı hâkimiyetine girmesi ile birlikte Osmanlı Devleti'nin idari, mali ve yasal düzenlemeleri burada da uygulanmaya başlamıştır. Bu bağlamda, 19. yüzyılda başta eğitim olmak üzere Osmanlı Devlet düzeninde meydana gelen yenilikler doğrudan Erbil'e yansımıştır. Erbil'de eğitim ilk olarak camiler de başlamışsa da tekke ve zaviyeler de aynı işlevleri yerine getirmiştir. Eğitim din adamlarınca icra edilmiştir. Süreç içerisinde öğrenci sayısının artması ile birlikte Sıbyan ve Rüşdiye gibi bağımsız okullar açılmıştır. Erbil'de inanç hayatı çeşitlilik göstermiştir. Musevilik, Hıristiyanlık ve İslam gibi semavi dinler hep var olmuştur. Günümüzde halkın ekseriyeti Müslüman'dır. Camilerin yanı sıra tekke ve zaviyeler başlıca ibadethaneler olarak varlıklarını korumuşlardır. Erbil'in bir ticaret şehri olmasına bağlı olarak şehir mimarisinde ticari yapılar önemli bir yer teşkil etmiştir. Hâlâ varlığını sürdürmekte olan Kayseri (Bedesten) Çarşısı bu yapılardan sadece biridir. Bunun yanı sıra kervanların dinlenme yeri olması dolayısıyla Erbil'de birçok menzilin varlığından söz etmek mümkündür. Bu menziller postacılar aracılığı ile devlet postalarının Irak'ın diğer şehirlerine özellikle de Musul'a ve Kerkük'e götürülmesi esnasında kullanılmıştır.
Different titles have been used for Erbil subject to domination of various states to the region at the historical resources belong to different periods. Although the first resource mentioning from Erbil showed Erbil between rivers Great Zab and Little Zab; those borders changed subject to political, economic and socio-cultural developments in the historical period. Erbil composes center, two towns and 300 villages. Regarding to administrative aspect, Erbil was a unit bound to Mousul, Baghdad or Shahrizor subject to political terms of the period. Erbil was located in passing point of camel trains therefore it has great importance regarding to transportation and trade. However, Erbil was an important agriculture and livestock city beside trade. Grain was primary agricultural product; fruit was grown at rough land around Erbil. Sheep and horse growing was forefront at animal livestock. Upon Erbil's entering rule of Ottoman State in 16th Century, Ottoman State began to apply its administrative, financial and legal regulations here. In this context, reforms in Ottoman State regulation primarily in education area in 19th century reflected to Erbil directly. Even education had been begun in the mosques in Erbil, Islamic monasteries and lodges performed the same functions. Education was performed by religious functionaries. Upon increasing number of students in the period, independent schools like infant's school and ottoman junior high schools opened. Belief life in Erbil showed variety. Divine religions like, Judaism, Christianity and Islam always occurred. Today, most of folk is Muslim. Beside mosques, Islamic monasteries and lodges kept their existence as primary worship houses. Subject to being of Erbil a trade city, commercial structures composed an important place in the city architecture. Kayseri (Bedesten/ Covered bazaar) Bazaar that still keeps its existence is only one of such structures. Beside this, it is possible, there are many destinations in Erbil because of being resting place of camel trains. Such destinations had been used especially during delivery of state posts to other cities of Iraq especially Mosul and Kirkuk through postmen.
Different titles have been used for Erbil subject to domination of various states to the region at the historical resources belong to different periods. Although the first resource mentioning from Erbil showed Erbil between rivers Great Zab and Little Zab; those borders changed subject to political, economic and socio-cultural developments in the historical period. Erbil composes center, two towns and 300 villages. Regarding to administrative aspect, Erbil was a unit bound to Mousul, Baghdad or Shahrizor subject to political terms of the period. Erbil was located in passing point of camel trains therefore it has great importance regarding to transportation and trade. However, Erbil was an important agriculture and livestock city beside trade. Grain was primary agricultural product; fruit was grown at rough land around Erbil. Sheep and horse growing was forefront at animal livestock. Upon Erbil's entering rule of Ottoman State in 16th Century, Ottoman State began to apply its administrative, financial and legal regulations here. In this context, reforms in Ottoman State regulation primarily in education area in 19th century reflected to Erbil directly. Even education had been begun in the mosques in Erbil, Islamic monasteries and lodges performed the same functions. Education was performed by religious functionaries. Upon increasing number of students in the period, independent schools like infant's school and ottoman junior high schools opened. Belief life in Erbil showed variety. Divine religions like, Judaism, Christianity and Islam always occurred. Today, most of folk is Muslim. Beside mosques, Islamic monasteries and lodges kept their existence as primary worship houses. Subject to being of Erbil a trade city, commercial structures composed an important place in the city architecture. Kayseri (Bedesten/ Covered bazaar) Bazaar that still keeps its existence is only one of such structures. Beside this, it is possible, there are many destinations in Erbil because of being resting place of camel trains. Such destinations had been used especially during delivery of state posts to other cities of Iraq especially Mosul and Kirkuk through postmen.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Erbil kazası, Erbil district, Sosyal durum, Social conditions, Ekonomik durum, Economic conditions
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Toonji, H. J. M. (2016). Erbil kazası'nın siyasi, sosyal ve ekonomik durumu (1876-1908). Selçuk Üniversitesi, Yayımlanmış doktora tezi, Konya.
