Muhammed b. Ali b. Hilâl ve el-İsbâh ala Merâhi'l-Ervâh adlı eserinin edisyon kritiği
| dc.contributor.advisor | Dikici, Recep | |
| dc.contributor.author | Işık, Rıfat | |
| dc.date.accessioned | 2020-05-20T11:32:36Z | |
| dc.date.available | 2020-05-20T11:32:36Z | |
| dc.date.issued | 2019 | en_US |
| dc.date.submitted | 2019-05-02 | |
| dc.department | Enstitüler, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı | en_US |
| dc.description.abstract | Sekizinci yüzyılın önemli gramer âlimlerinden birisi olan Aḥmed b. ʻAlî b. Mesʻûd'un (ö.700/1300) sarf ilmine dair telif etmiş olduğu Merâḥu'l-Ervâḥ adlı eser, yazıldığı dönemde birçok kesim tarafından büyük bir ilgi ile kabul görmüştür. Kaleme alındığı andan itibaren hem hocalar hem de öğrenciler tarafından sıkça tercih edilmiş olmasından dolayı günümüze kadar medreselerde okutulmuştur. Bununla birlikte bu eser, medreselerde sarf alanında okutulan Emsile, Bina, Maḳṣûd ve İzzî fi'-Taṣrîf adlı kitaplarla birlikte anlatılmaya başlanmış ve Mecmûʻatu'-Ṣarf (Sarf Cümlesi) adı altında toplanan risâleler gurubunun son halkası haline gelmiştir. Merâḥu'l-Ervâḥ büyük oranda çoğunluk tarafından kabul görmesine rağmen, anlatım tarzının ağır olmasından ötürü, eserin şerh edilmesine ihtiyaç duyulmuştur. Bu sebeple eser üzerine, Bedreddîn el-ʻAynî (ö.855/1451), Ḥasan Paşâ b. ʻAlâaddîn el-Esved (ö.827/1424), Dinḳöz lakabı ile tanınan Şemseddîn Aḥmed b. Abdullah er-Rûmî el-Bursevî (ö.860/1455), İbn Kemâl Paşâ olarak bilinen Şemseddîn Aḥmed b. Süleymân (ö.940/1533) ve Surûrî nisbesiyle meşhur olan Muṣliḥuddîn Muṣṭafâ b. Şaʻbân (ö.969/m.1562) gibi önemli âlimler değerli şerhler yazmıştır. Bahsi geçen şerhlerin dışında şarihimiz İbn Hilâl de, Merâḥu'l-Ervâh üzerine el-İṣbâḥ ʻalâ Merâḥi'l-Ervâḥ adlı bir şerh yazmıştır. İbn Hilâl'in yazmış olduğu bu şerhin geniş kitlelere hitap etmesi, şerhte her kesimin anlayabileceği güçlü ve anlaşılır bir dilin kullanılmış olması, bu şerhin tahkik çalışması olarak seçilmesinin en önemli sebepleri arasında yer almaktadır. Bu çalışmada, yazıldığı andan itibaren bir başvuru kaynağı haline gelen el-İṣbâḥ ʻalâ Merâḥi'l-Ervâḥ adlı eserin müellifi ve eserin ilim dünyasındaki yeri detaylı bir şekilde incelenmiştir. Bu çalışma dirâse ve metin tahkiki olmak üzere iki ana kısımdan oluşmaktadır. Ilk kısım olan inceleme kısmı ise, kendi arasında giriş bölümü hariç üç bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde şârihin yaşadığı dönemin siyasi, içtimai ve ilmi durumu hakkında detaylı bilgiler verilmiştir. Hemen ardından birinci bölümde çalışmamızda incelediğimiz eserin temelini oluşturan asıl metnin yazarı olan Aḥmed b. ʻAlî b. Mesʻûd'un hayatı ve Merâḥu'l-Ervâḥ adlı eseri hakkında ulaşılabilen bilgiler aktarılmıştır. İkinci bölümde, şârih Muḥammed b. ʻAlî b. Hilâl'in hayatı, ilmi kişiliği ve eserleri hakkında detaylı bir inceleme yapılmıştır. Son olarak üçüncü bölümde ise üzerinde çalıştığımız el-İṣbâḥ ʻalâ Merâḥi'l-Ervâḥ adlı eserin tanıtımı hakkında bilgi verilmiştir. Bahsi geçen bölümlerin ardından ikinci kısım olan metin tahkiki kısmında ise, el-İṣbâḥ ʻalâ Merâḥi'l-Ervâḥ adlı eserin metni, detaylı bir şekilde tahkik edilmiş ve çalışma bu kısmın ardından sonlandırılmıştır. | en_US |
| dc.description.abstract | Marâḥ al-Arwâḥ which was composed on morphology science by one of the important grammar scholars of the eighth century Aḥmad b. ʻAlî b. Masʻûd (d.700/1300), gained acceptance with great interest of many people in the era it was written. From the moment it was written, due to being frequently preferred by both teachers and students, has been studied in madrasas till the present day. In addition to this, this work was started to be studied with the books which are taught in the madrasah named Amtila, Binâ, Maqṣûd and 'İzzî fi al-Taṣrîf and become the last chapter of the group of epistles collected under the name Majmûʻat al-Ṣarf (Morphology Collection). Although Marâḥ al-Arwâḥ was widely accepted by the majority, because of its tough narrative style, commentary of the work was needed. For this reason scholars such as Badr al-dîn al-ʻAynî (ö.855/1451), Ḥasan Pashâ b. ʻAlâ al-dîn al-Aswad (ö.827/1424), Shams al-dîn Aḥmad b. Abdullah al-Rûmî al-Bursawî known as "Denqôz" (ö.860/1455), Shams al-dîn Aḥmad b. Sulaymân known as "Ibn Kamâl Pashâ" (ö.940/1533), and Muṣleḥ al-dîn Muṣṭafâ b. Shaʻbân known as "Surûrî" (ö.969/m.1562) composed valuable commentaries. Apart from the commentaries mentioned, also Ibn-i Helâl wrote a commentary on Marâḥ al-Arwâh called al-Iṣbâḥ ʻalâ Marâḥ al-Arwâḥ. The fact that appealing of this commentary written by Ibn al-Helâl to the broad masses and usage of a strong and understandable language in the commentary are among the most important reasons of our choosing this commentary for the critical edition work. In regard to this importance of the work, we in our study tried to reveal this work, its author and its place in the world of science. Our study consists of two main sections as examination and textual analysis. The examination section, which is the first section, consists of three parts apart from the introduction part. In the introduction part, detailed information about the political, social and scientific situation of our commentator was given. Right after, in the first chapter information about the life of Aḥmad b. ʻAlî b. Masʻûd who is the author of the main text which comprises a basis for the work we examined in our study and his work named Marâḥ al-Arwâḥ was conveyed. In the second part, a detailed examination about the life, the scientific personality and the works of the commentator Muḥammad b. ʻAlî b. Helâl was carried out. Finally, in the third chapter, information about the introduction of al-Iṣbâḥ ʻalâ Marâḥ al-Arwâḥ which we examined on was given. After the parts mentioned, in the textual analysis section which is the second section, the text of the al-Iṣbâḥ ʻalâ Marâḥ al-Arwâḥ was tried to be critically edited in detail by us and our study was finalized after this section. | en_US |
| dc.identifier.citation | Işık, R. (2019). Muhammed B. Ali B. Hilâl ve El-İsbâh Ala Merâhi'l-Ervâh Adlı Eserinin Edisyon Kritiği. (Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya. | en_US |
| dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/20.500.12395/39433 | |
| dc.language.iso | tr | en_US |
| dc.publisher | Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü | en_US |
| dc.relation.publicationcategory | Tez | en_US |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | en_US |
| dc.selcuk | 20240510_oaig | en_US |
| dc.subject | İbn Hilâl | en_US |
| dc.subject | Sarf | en_US |
| dc.subject | Şerh | en_US |
| dc.subject | Tahkik | en_US |
| dc.subject | Merâhu'l-Ervâh | en_US |
| dc.subject | Morphology | en_US |
| dc.subject | Commentary | en_US |
| dc.subject | Critical Edition | en_US |
| dc.subject | Marah alArwah | en_US |
| dc.title | Muhammed b. Ali b. Hilâl ve el-İsbâh ala Merâhi'l-Ervâh adlı eserinin edisyon kritiği | en_US |
| dc.title.alternative | Muhammad b. Ali b. Hilal and Editional Critique of His Work Named al-Isbah ala Marah al-Arwah | en_US |
| dc.type | Doctoral Thesis | en_US |
