Damıtılmış Temsiller: Anadolu’da Kült Kontekstinde Bulunan Minyatür Kaplar Üzerine
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2020
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Selçuk Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Arkeoloji Bölümü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Son yıllarda artan bir ilgiyle çalışılmaya başlanan minyatür nesneler, ev, mezar ve kült kontekstinde karşılaşılabilen bir buluntu grubunu teşkil ederler. Süregiden tanım ve terminoloji oluşturma çabaları, minyatürleştirme olgusunun ardında yatan zihin yapısının keşfine yönelik çözümleme girişimleri, bu nesnelerin doğasına dair kavrayışımız üzerinde etkili olmuştur. Minyatür kaplar minyatürleştirmenin dinsel bağlamda sıklıkla ve genellikle büyük miktarlarda karşılaşılan ifadelerindendir. Önceleri daha çok gerçek boyutlu muadillerinin ekonomik temsilleri olarak görülen bu kaplar, şimdilerde gerçekliğin hissiyat doğrultusunda manipüle edilmesine vesile olan nesneler olarak değerlendirilmektedir. Bu çalışmada, Anadolu’da minyatür kapların dinsel bağlamda kaydedildiği merkezler taranarak, seçilmiş örneklerle alandaki çalışmalara üst bakış sağlanması amaçlanmıştır. Çalışmanın ilk kısmında minyatürleştirme olgusu ve minyatürlere dair çözümlemelere yer verilmiş, kült kontekstinde ele geçen minyatür kapların bağlamdaki temsiline odaklanılmıştır. Bu nesnelerin buluntu durumu, düzenlemesi, işlevselliği, miktarı, hangi hissiyatı aktardığı ve ritüeldeki rolü üzerine çıkarımlar aktarılmıştır. Çalışmanın ikinci kısmında ise Anadolu’da minyatür kapların kült kontekstinde ele geçtiği merkezlerden belirli bir örüntü takip edilebilen örnekler aktarılmıştır. Minyatür kaplar çoğu durumda orijinal konumu ve düzenlemesi içerisinde değil, depozitlerde yığınlar halinde ele geçmektedir. Bu durum, bağlama göre anlam kazandığı varsayımından hareketle değerlendirilen bu nesnelerin anlamlandırılmasını güçleştirmektedir. Ancak in situ olarak kaydedilen bazı istisnai kontekstler, minyatür kapların dinsel bağlamdaki düzenlemesini yansıtmasının yanı sıra, kutsal alanın kimliklendirilmesi ve/veya mekandaki ritüelin tanımlanmasında, insan davranışına dair çıkarımlara ulaşılmasında etkili olabilmektedir. Belirtilen coğrafyanın çeşitli merkezlerinden gelen bu örneklere konu olan buluntu gruplarının tanımlı kutsal alanlar içerisinde ele geçtiği durumlar olduğu gibi; zaman zaman kap formu, yanındaki diğer buluntular ve düzenleme itibariyle bulunduğu konteksti tanımlayacak ve “kutsallık” atfedecek şekilde karşımıza çıkabildiği de kaydedilmektedir.
The miniature objects, the subjects of increasing research interest in recent years, are a group of finds frequently encountered in the domestic, funerary and cultic settings. The ongoing efforts to develop definitions and terminology alongside with the analytical attempts to discover the mindset behind miniaturization have had an impact in our attempt of perception of the nature of these objects. The miniature vessels stand as the expressions of miniaturization frequently -and often in large quantities- discovered in religious contexts. These vessels, the formerly assumed economic representations of their full-sized counterparts, are currently considered as the objects manipulating reality in line with the emotions. This study aims to provide an overview of the research in the field through a survey of the selected examples where miniature vessels were recorded in religious context in Anatolia. The first part of the study gathers the analyses on the phenomenon of miniaturization and the miniatures with a special focus on the representation of miniature vessels in the cult context, providing the inferences of the setting, arrangement, functionality, quantity, emotion, and the role of these objects in ritual. The second part of the study presents the examples displaying certain patterns among the centres where miniature vessels were found in the cult context in Anatolia. The miniature vessels have often been unearthed en masse in the deposits rather than in their original settings, which makes it difficult to interpret these objects evaluated based on the assumption that they gain meaning according to the context. However, some exceptional in situ contexts besides reflecting the religious arrangement of miniature vessels may also effectively identify the sacred space and/or define ritual and reach inferences of human behaviour. There are cases where these groups of finds were uncovered in already identified sacred spaces, whereas there are also some that these miniature vessels attribute “sacredness” to the spaces where they were found based on the vessel form, the assemblage and the setting.
The miniature objects, the subjects of increasing research interest in recent years, are a group of finds frequently encountered in the domestic, funerary and cultic settings. The ongoing efforts to develop definitions and terminology alongside with the analytical attempts to discover the mindset behind miniaturization have had an impact in our attempt of perception of the nature of these objects. The miniature vessels stand as the expressions of miniaturization frequently -and often in large quantities- discovered in religious contexts. These vessels, the formerly assumed economic representations of their full-sized counterparts, are currently considered as the objects manipulating reality in line with the emotions. This study aims to provide an overview of the research in the field through a survey of the selected examples where miniature vessels were recorded in religious context in Anatolia. The first part of the study gathers the analyses on the phenomenon of miniaturization and the miniatures with a special focus on the representation of miniature vessels in the cult context, providing the inferences of the setting, arrangement, functionality, quantity, emotion, and the role of these objects in ritual. The second part of the study presents the examples displaying certain patterns among the centres where miniature vessels were found in the cult context in Anatolia. The miniature vessels have often been unearthed en masse in the deposits rather than in their original settings, which makes it difficult to interpret these objects evaluated based on the assumption that they gain meaning according to the context. However, some exceptional in situ contexts besides reflecting the religious arrangement of miniature vessels may also effectively identify the sacred space and/or define ritual and reach inferences of human behaviour. There are cases where these groups of finds were uncovered in already identified sacred spaces, whereas there are also some that these miniature vessels attribute “sacredness” to the spaces where they were found based on the vessel form, the assemblage and the setting.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Anadolu, Minyatürleştirme, Minyatür Kaplar, Kült Konteksti, Adak, Anatolia, Miniaturisation, Miniature Vessels, Cult Context, Votive Offerings
Kaynak
Anadolu Arkeolojisi Araştırmaları Dergisi
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
3
Künye
Kaya, E. (2020). Damıtılmış temsiller: Anadolu’da kült kontekstinde bulunan minyatür kaplar üzerine. Anadolu Arkeolojisi Araştırmaları Dergisi, (3), 254-263.
