Vidin Sicillerine Göre Ziştovi ve Yaş Antlaşmalarının Osmanlı Taşrasında Uygulanışı

Küçük Resim Yok

Tarih

2015

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

18. yüzyıl Osmanlı İmparatorluğunun Avusturya ve Rusya ile mücadelesine sahne olmuştur. Yüzyılı kapatan 1787 savaşı, Avusturya ile Ziştovi Antlaşması (3 Ağustos 1791), Rusya ile de Yaş Antlaşmasının (10 Ocak 1792) yapılması ile son bulmuştur. Savaşların getirdiği ağır mali yükle birlikte Kırımı geri kazanma umudunun tamamen tükendiği bu süreç, Osmanlı İmparatorluğunun askeri reformlarla kendini yenilemeye çalıştığı bir dönemdir aynı zamanda. Bununla birlikte, Avrupalı rakipleriyle diplomatik alanda mücadele eden Osmanlı devlet adamları, İmparatorluğun iç dinamiklerindeki değişmeye bağlı olarak taşrada seçkin bir grubun idarede etkin olmaya başlaması ile taşra yönetimi üzerindeki otoriteyi de sağlamlaştırma mücadelesi vermektedirler. Uluslararası antlaşmaların özellikle sınır boyundaki bölgelerde uygulamaya geçirilmesi, taşralı güçler ile merkez arasında, emir komuta zincirinin kırılganlığı ve işlerliği ile ilgili önemli veriler sunmaktadır. Üç büyük devletin savaşları esnasında sınır boyu haline gelen önemli bir merkez Vidin bölgesidir. Bugün Bulgaristanın kuzey batı ucunu oluşturan bu bölge, 18. Yüzyılda Osmanlı İmparatorluğunun Avusturya ve Rusya saldırıları karşısında en uç savunma mevzilerinden birini ifade etmektedir. Ayrıca bu dönemde bölgede hakim olan yerel bir ayan, Pazvantoğlu Osman, Osmanlı merkezi yönetiminin serhaddi ile ilgili olarak aldığı kararlarını uygulayan merci konumundadır ve taşra seçkinlerinin Osmanlı merkezi idaresi karşısındaki tutumlarını örnekleyen vakalar sunmaktadır. Bu nedenle Vidin şeriye sicilleri, Osmanlı ile Avusturya ve Rusya savaşının çeşitli safhalarını, bu savaşların neticesinde varılan antlaşmaların bölgedeki yansımalarını ve merkezi devletin taşra üzerindeki otoritesini resmetmeye yarayacak örneklerle doludur. Diplomatların masa başında kararlaştırdıkları antlaşma maddelerinin, savaş bölgesinde nasıl işlerlik kazandığını görmek sicillere aktarılmış olayların incelenmesi ile mümkündür. Bu nedenle bu çalışmada, Ziştovi ve Yaş Antlaşmalarının, Osmanlının Balkanlardaki serhaddi olan Vidin bölgesinde nasıl ve ne derece uygulanabildiği incelenecektir.
18th century witnessed a series of struggle among the Ottoman Empire, Austria and Russia. The 1787 War, which closed the century, came to an end by the Sistova Treaty (August 3rd, 1791) with Austria and Jassy Treaty (January 10th, 1792) with Russia. This period, including the financial burden brought about by the wars as well as exhaustion of the hopes towards regaining Crimea, is also a time span in which the Ottoman Empire strove to restore itself by military reforms. In addition to this, the Ottoman statesmen, while keeping a diplomatic struggle with their European counterparts, sought to fortify the central authority over the provincial administration which had been seized by the local notables due to the changes in the Empires inner dynamics. The implementation of international treaties in the frontline regions in particular, provides valuable data regarding the delicateness and efficiency of chain of command between the central government and provincial powers. An important center which turned into a borderline during the wars among the three big states was the Vidin region. This region, which forms the north-western part of Bulgaria today, was referring to one of the farthermost defense places of the Ottoman Empire against the Austrian and Russian attacks in the 18th century. Furthermore, in this period, a local notable who was dominant in the region, Pazvantoğlu Osman, was an executive authority regarding the decisions of the Ottoman central administration on border zones and presents cases illustrating the attitudes of local notables towards the Ottoman central administration. Therefore, the Vidin court registers are full of cases depicting the various phases of the wars with Austria and Russia, reflections of the treaties on the region at the end of these wars, and the central authority in the provinces. To grasp how the provisions of treaties, which were concluded by the diplomats on the table, were put into action, can be possible through examining the cases in the registers. For this reason, how and to what extent the Sistova and Jassy Treaties could be implemented in Vidin, the border zone of the Ottomans in the Balkans are analyzed in this paper.

Açıklama

Anahtar Kelimeler

Kaynak

Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

32

Sayı

1

Künye