Türk Sineması’nda Engelli Kadın Temsilinin Sosyal Hizmet Bakış Açısıyla İncelenmesi
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2023 Nisan
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Selçuk Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Sinema filmlerindeki mesaj izleyicisi üzerindeki temsil gücünü aktive etmektedir. Bu gücün engelli kadınlarla ilgili toplumsal algıyı nasıl şekillendirdiğini anlayabilmek için sinema filmlerinin sosyal hizmet bakış açısıyla incelenmesi gereklidir. Engellilik ve toplumsal cinsiyet dezavantajlarına sahip olup kesişimsel ayrımcılığa uğrayan engelli kadınlar sinemada çoğunlukla negatif imajlar ile tasvir edilmektedir. Bu çalışmanın amacı Türk Sineması’nda yer alan engelli kadın karakterlerin sunumunu ahlaki, tıbbi, sosyal ve insan hakları engellilik modelleri çerçevesinde inceleyerek filmlerdeki imajlarını sosyal hizmet bakış açısı ile ortaya çıkarmaktır. Böylece sosyal hizmetin güçlendirici yaklaşımının sinema aracılığıyla engelli kadınları nasıl güçlendirilebileceğini tartışmaktır. Eleştirel söylem analizindeki Siegfried Jäger’in yaklaşımının yöntem olarak kullanıldığı araştırmada baş rolünde engelli kadın karakter sunumu olan 8 film analiz edilmiştir. Böylece hem söylemin yapısal analizine hem de dönemlere odaklanan bir analiz yapılmıştır. Filmlerin içerikleri sekiz tema öbeği altında toplanmıştır: Kurban edilme, kurbanlaştırma; cinsiyetsizleştirme veya kadın olduğunu vurgulama, erkeksilik, cinsel şiddet mağduru olma; muhtaç, çaresiz, savunmasız olma, desteğe ihtiyaç duyma; kısıtlama, aşırı koruyup kollanma; duyarsız kalma, dışlanma, aşağılama; saklı, sessiz, pasif; bağımlı olma; negatif imajlarla mücadele. Çalışmada Yeşilçam Sineması’nda tıbbi ve ahlaki model ağırlıklı bakış açısıyla engelli kadın temsilinin hasta, muhtaç, bağımlı ve cinsiyet rollerinden uzak tasvir edildiği tespit edilmiştir. 2000 Sonrası Türk Sineması’nda ise sosyal modelin hâkim olduğu, topluma adapte olmaya çalışan ancak iş, eğitim ve aile kurma noktasında toplumsal bariyerler ile karşılaşan bir temsil söz konusudur. İnsan hakları modeline ise çok az vurgu yapılmıştır.
In order to understand how power of representation in cinema films shapes the social perception about women with disabilities, movies should be analyzed from a social work perspective. Women with disabilities, facing intersectional discrimination, are mostly portrayed with negative images in cinema. The aim of this study is to examine the presentation of female with disabilities characters in Turkish cinema films within the framework of moral, medical, social and human rights disability models and to reveal their images in films from a social work perspective. Thus, it is to discuss how the empowering approach of social work can empower women with disabilities through cinema. Siegfried Jäger's approach in critical discourse analysis was used as a method. 8 films with a disabled female character presentation were analyzed. Eight theme groups were identified in the analyzes: Victimage, victimizating; de-sexing or emphasizing being a woman, masculinity, being a victim of sexual violence; needy, helpless, vulnerable, needing support; restriction, overprotection; insensitivity, exclusion, humiliation; hidden, quiet, passive; being dependent; fighting negative images. It has been determined that the representation of women with disabilities in Yeşilçam Cinema is depicted as sick, needy, dependent and away from gender roles, with a medical and moral model-weighted point of view. In the Post-2000 Turkish Cinema, on the other hand, there is a representation dominated by the social model, trying to adapt to the society, but encountering social barriers at the point of work, education and starting a family. Little emphasis has been placed on the human rights model.
In order to understand how power of representation in cinema films shapes the social perception about women with disabilities, movies should be analyzed from a social work perspective. Women with disabilities, facing intersectional discrimination, are mostly portrayed with negative images in cinema. The aim of this study is to examine the presentation of female with disabilities characters in Turkish cinema films within the framework of moral, medical, social and human rights disability models and to reveal their images in films from a social work perspective. Thus, it is to discuss how the empowering approach of social work can empower women with disabilities through cinema. Siegfried Jäger's approach in critical discourse analysis was used as a method. 8 films with a disabled female character presentation were analyzed. Eight theme groups were identified in the analyzes: Victimage, victimizating; de-sexing or emphasizing being a woman, masculinity, being a victim of sexual violence; needy, helpless, vulnerable, needing support; restriction, overprotection; insensitivity, exclusion, humiliation; hidden, quiet, passive; being dependent; fighting negative images. It has been determined that the representation of women with disabilities in Yeşilçam Cinema is depicted as sick, needy, dependent and away from gender roles, with a medical and moral model-weighted point of view. In the Post-2000 Turkish Cinema, on the other hand, there is a representation dominated by the social model, trying to adapt to the society, but encountering social barriers at the point of work, education and starting a family. Little emphasis has been placed on the human rights model.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Engelli Kadınlar, Sinema, Kesişimsel Ayrımcılık, Engellilik Modelleri, Negatif İmaj, Güçlendirme, Women with Disabilities, Cinema, Intersectional Discrimination, Models of Disability, Negative Image, Empowerment
Kaynak
Jurnal of Selcuk Communıcatıon
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
16
Sayı
1
Künye
Güloğlu, F. K., Karasu, B., (2023). Türk Sineması’nda Engelli Kadın Temsilinin Sosyal Hizmet Bakış Açısıyla İncelenmesi. Jurnal of Selcuk Communication, 16(1), 1-33. Doi: 10.18094/ JOSC. 1190237
