Çumra'daki Türk devri yapıları

"Çumra'daki Türk Devri Yapıları" isimli bu çalışma, Konya ilinin Çumra ilçesinde Türk-İslam döneminde inşa edilmiş olan mimari eserleri konu almaktadır. Çumra ve çevresi tarih öncesi devirlere tanıklık etmiş önemli bir yerleşim merkezidir. Çatalhöyük bölgesinde yapılan kazılar, bölgedeki ilk yerleşimin Neolitik Çağ'a kadar uzandığını göstermektedir. Çumra, Neolitik Çağ'dan itibaren çeşitli medeniyetlere ev sahipliği yapmış ve ilk olarak Çatalhöyük'te başlayan inşa faaliyetleri günümüze kadar gelişimini sürdürmüştür. Türklerin Anadolu'ya girişiyle birlikte Çumra ve çevresi de Türk hakimiyeti altına girmiştir. Anadolu Selçuklu Devleti ile başlayan Türk hakimiyeti, ardından gelen Karamanoğulları Beyliği ve Osmanlı Devleti ile devam etmiştir. Osmanlı'nın son dönemlerinde gerçekleştirilen demiryolu projesi ve sulama projeleri ile önem kazanmış ve Cumhuriyet döneminin başlarında ilçe merkezi haline gelmiştir. Çalışmamız kapsamında, Çumra ilçe merkezi ile ilçeye bağlı kırsalda yer alan mahallelerindeki günümüze ulaşabilmiş olan mimari eserler incelenmiştir. Bu çalışma, Anadolu Selçuklu döneminden Cumhuriyet dönemine kadar (1071-1923) inşa edilmiş olan sivil mimari dışındaki yapıları konu almaktadır. Çalışmamız üç aşamada tamamlanmıştır. Bunlar sırasıyla; literatür taraması, arazi çalışması ve eldeki verilerin metne aktarılmasıdır. Çalışmamızın içeriği; giriş, katalog, değerlendirme ve sonuç olmak üzere dört ana bölümden meydana gelmekte olup, çizimler ve fotoğraflar ile desteklenmiştir. Çumra'da Türk devirlerine ait en eski yapılar Anadolu Selçuklu dönemine tarihlendirilse de günümüze ulaşabilmiş olan en fazla mimari eser geç Osmanlı döneminde inşa edilmiştir. Çumra'da; 11 cami, 1 türbe, 3 kervansaray, 9 köprü, 1 su köprüsü, 6 sarnıç, 3 çeşme ve 3 kamu yapısı tespit edilmiştir. Günümüze ulaşan bu eserler tarihi ve mimari özellikleriyle detaylı bir şekilde aktarılmaya çalışılmıştır.

This study titled "Turkish Period Buildings in Çumra" is about the architectural works built in the Çumra district of Konya province during the Turkish-Islamic period. Çumra and its surroundings are important settlements that have witnessed prehistoric times. Excavations in the Çatalhöyük region show that the first settlement in the region dates back to the Neolithic Age. Çumra has hosted various civilizations since the Neolithic Age, and the construction activities that first started in Çatalhöyük have continued to develop until today. With the arrival of the Turks in Anatolia, Çumra and its surroundings also came under Turkish rule. The Turkish rule that started with the Anatolian Seljuk State continued with the Karamanoğulları Principality and the Ottoman Empire. It gained importance with the railway project and irrigation projects carried out in the late Ottoman period and became a district center at the beginning of the Republican period. Within the scope of our study, the architectural works that have survived to the present day in the Çumra district center and the neighborhoods in the rural areas of the district were examined. This study covers structures other than civil architecture built from the Anatolian Seljuk period to the Republican period (1071-1923). Our study was completed in three stages. These are; literature review, fieldwork and transfer of the available data to the text. The content of our study consists of four main sections: introduction, catalogue, evaluation and conclusion, and is supported by drawings and photographs. Although the oldest structures belonging to the Turkish period in Çumra are dated to the Anatolian Seljuk period, the largest number of architectural works that have survived to the present day were built in the late Ottoman period. 11 mosques, 1 tomb, 3 caravanserais, 9 bridges, 1 water bridge, 6 cisterns, 3 fountains and 3 public buildings have been identified in Çumra. These works that have survived to the present day have been tried to be conveyed in detail with their historical and architectural features.