Kur Krizi Erken Uyarı Sistemi: Türkiye Modeli
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2022
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Teknolojik gelişmeler, dünya ticaretindeki artış ve küresel finansal entegrasyon gibi gelişmeler sonucunda, 1992'de 0,88 trilyon dolar olan günlük döviz işlemi, 2019 Nisan ayında 6,6 trilyon dolara ulaşmıştır. Uluslararası döviz işlemlerindeki bu artış, kur kavramının önemini artırmıştır. Bu artış döviz kurlarında yaşanacak büyük kur krizlerinin oluşmadan önce tahmin edilmesinin de önemini artırmıştır. Çalışmada, "Türkiye ekonomisinde kur krizlerinin de dahil olduğu kur vakalarının önceden tahmin edilmesine yönelik sinyal yaklaşımı, lojistik regresyon ve çoklu lojistik regresyon analiz yöntemleri ile bir erken uyarı sistemi kurulabilir mi?" sorusuna cevap aranmıştır. Çalışmada, 1992 Ocak-2020 Aralık döneminde Türkiye ekonomisinde oluşan kur krizi veya kur buhranından (kur vakaları) önceden tahmin edilmesine yönelik kur krizi erken uyarı sistemi metodolojisi oluşturulmuştur. Bu kapsamda kur baskı endeksinin değişim trendine göre kurun trendinde dalgalanması, kur kırılımı ve kur krizi vakaları ile şiddetli kur krizlerinin ekonomide resesyon oluşturması kur buhranı vakası olarak tanımlanmıştır. Metodoloji; sinyal yaklaşımı ile etkin olarak belirlenen gösterge sinyallerinin izlenmesi, sinyaller alındığında kur baskı endeksinin göre kur vakasının tespit edilmesini temel alan kademeli bir kur krizi erken uyarı ve önlem sistemi elde edilmesi aşamalarından oluşmaktadır. Kur krizi veya kur buhran vakalarının oluşmadan önce erken uyarı alınması ve uyarılara göre önlem politikaları geliştirilmiştir. Bu kapsamda lojistik regresyon analizlerine göre ihracat/ithalat, dolarizasyon ve uluslararası sermaye akımları, Türkiye ekonomisinde kriz ve buhran vakalarının ortak erken uyarı göstergeleri olup, endüstriyel üretim endeksi ise kur buhranına özgü bir gösterge olarak tespit edilmiştir. Kur buhranı ile kur krizini ortaya çıkaran koşulların farklı olduğu ampirik yöntemler ile ortaya konulmuştur. Başlangıç koşulları farklı olan bu vakaların Türkiye ekonomisindeki sonuçlarının da farklı olduğu tespit edilmiştir. Diğer bir anlatımla Türkiye ekonomisinde, kur buhranı vakasının, büyüme, işsizlik, enflasyon, faiz ve kamu bütçe açıkları, gibi göstergeleri kur krizlerine göre çok daha fazla olumsuz etkilediği sonucuna varılmıştır. Politika önerisi olarak, Türkiye ekonomisinde sinyal yaklaşımına göre sinyaller alınmaya başlandığında ve kur baskı endeksi kur kırılımı bölgesinde ise, yerel piyasa aktörlerinin dövize yönelimlerini caydırıcılık konusunda politikalar geliştirmesi, rezervlerin güçlendirilmesi, cari açığı düşürecek kısa dönem politikaların oluşturulması, uluslararası sermayeyi ürkütecek politikalardan kaçınılması gibi önlemler alınarak kur krizi ve kur buhranı vakaları oluşmadan önlenebileceği değerlendirilmektedir.
Currency transactions which were 0.88 trillion dollars in 1992 reached to 6.6 trillion dollars in April 2019 daily because of developments such as technological improvements, increases in world trade and global financial integration. The raise in international currency transactions increased the importance of currency concept. As a result, importance of the estimation of currency crisis in advance increased as well. "Can an early warning system be introduced via the signal approach, logistic regression and multiple logistic regression analysis methods for predicting currency events in the Turkish economy, including currency crises?" The study initiates to find an answer to this question. In the study, a currency crisis early warning system methodology is created to predict the currency crisis or currency depression (currency cases) in the Turkish economy between January 1992 and December 2020. In this context; a currency depression case is introduced as the fluctuation of currency in its trend regarding the changing trend of currency pressure index, currency breakdown and currency crisis cases, and recessions occurred in the economies due to severe currency crises. The methodology consists of the stages of monitoring the indicator signals, which are determined effectively with the signal approach, and obtaining a gradual currency crisis early warning and precaution system based on the detection of the currency event according to the exchange rate pressure index when the signals are received. Monitoring early warnings before the occurrence of currency crisis or currency depression and precautionary policies have been developed according to the warnings. In this context, according to logistics regression analysis; export/import, dollarization and international capital flows are common early warning indicators of crisis and depression in the Turkish economy, while the industrial production index has been determined as an indicator specific to the currency depressions. It has been demonstrated by empirical methods that the conditions that cause the currency crisis and the currency depression are different. It has been determined that the results of these cases, whose initial conditions are different, are also different in the Turkish economy. In other words, it has been concluded that the case of the currency depression affects the indicators such as growth, unemployment, inflation, interest rates and public budget deficits much more negatively than the currency crises in the Turkish economy. As a policy proposal, when signals are started to be received in the Turkish economy according to the signal approach and if the exchange rate pressure index is in the currency breakdown region, measures should be implemented such as developing policies to deter the dollarization orientation of local market actors, strengthening reserves, establishing short-term policies that will reduce the current account deficit, and avoiding policies that will frighten international capital. It is considered that the cases of currency crisis and currency depression can be prevented before they arise.
Currency transactions which were 0.88 trillion dollars in 1992 reached to 6.6 trillion dollars in April 2019 daily because of developments such as technological improvements, increases in world trade and global financial integration. The raise in international currency transactions increased the importance of currency concept. As a result, importance of the estimation of currency crisis in advance increased as well. "Can an early warning system be introduced via the signal approach, logistic regression and multiple logistic regression analysis methods for predicting currency events in the Turkish economy, including currency crises?" The study initiates to find an answer to this question. In the study, a currency crisis early warning system methodology is created to predict the currency crisis or currency depression (currency cases) in the Turkish economy between January 1992 and December 2020. In this context; a currency depression case is introduced as the fluctuation of currency in its trend regarding the changing trend of currency pressure index, currency breakdown and currency crisis cases, and recessions occurred in the economies due to severe currency crises. The methodology consists of the stages of monitoring the indicator signals, which are determined effectively with the signal approach, and obtaining a gradual currency crisis early warning and precaution system based on the detection of the currency event according to the exchange rate pressure index when the signals are received. Monitoring early warnings before the occurrence of currency crisis or currency depression and precautionary policies have been developed according to the warnings. In this context, according to logistics regression analysis; export/import, dollarization and international capital flows are common early warning indicators of crisis and depression in the Turkish economy, while the industrial production index has been determined as an indicator specific to the currency depressions. It has been demonstrated by empirical methods that the conditions that cause the currency crisis and the currency depression are different. It has been determined that the results of these cases, whose initial conditions are different, are also different in the Turkish economy. In other words, it has been concluded that the case of the currency depression affects the indicators such as growth, unemployment, inflation, interest rates and public budget deficits much more negatively than the currency crises in the Turkish economy. As a policy proposal, when signals are started to be received in the Turkish economy according to the signal approach and if the exchange rate pressure index is in the currency breakdown region, measures should be implemented such as developing policies to deter the dollarization orientation of local market actors, strengthening reserves, establishing short-term policies that will reduce the current account deficit, and avoiding policies that will frighten international capital. It is considered that the cases of currency crisis and currency depression can be prevented before they arise.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Kur Krizi, Para Krizi, Erken Uyarı Sistemi, Currency Crisis, Money Crisis, Earyl Warning Systems
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Yokuş, T., (2022). Kur Krizi Erken Uyarı Sistemi: Türkiye Modeli. (Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
