Erken Cumhuriyet Devri “Millî Ekonomi” Görüşünün Mütareke Dönemindeki Temsilcisi: Osmanlı Ahalî İktisat Fırkası ve Programı
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2023 Ekim
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Selçuk Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Osmanlı Ahali İktisat Fırkası Mütareke Döneminin siyasi partilerinden birisidir. Bu
fırka, siyaset sahnesine millî ekonomi görüşünü benimsemek suretiyle dâhil olan ilk
siyasi örgüttür. Fırka programı, devletin istikbaldeki yönetimini esas alan siyasi,
sosyal, iktisadi ve zirai alanlarda birçok hükmü içermektedir. Millî oluşunun yanında
demokratik ve çağdaş bir görünüm de arz eden program; Esâsiyât, Teşkilât, Dâhilî,
İçtimaî, Maarif, Adlî, Malî, Umranî (Bayındırlık), Ziraî ve İktisadî şeklindeki 10
bölüm ile bunların altındaki 143 maddeden müteşekkildir. Programda, ülkenin dönem
itibariyle içerisinde bulunduğu ekonomik ve siyasi dar boğazdan çıkması için gerekli
uygulamaları ve izlenecek politikayı içeren hükümlere yer verilmiştir. Bu hükümlerin
bir kısmı; Türkiye’nin ilk anayasası olan 1921 tarihli Teşkilât-ı Esasiye Kanunu,
Atatürk dönemi millî ekonomi politikaların belirlendiği 17 Şubat-4 Mart 1923 tarihli
İzmir İktisat Kongresi ve I. TBMM tarafından 8 Nisan 1923’te yayımlanan seçim
beyannamesi (Dokuz Umde) gibi erken Cumhuriyet dönemi belgelerinde de yer
almıştır. Dolayısıyla bu çalışmada; Osmanlı Ahali İktisat Fırkası programında yer
alan bir kısım hükümlerin, erken Cumhuriyet dönemine ait adı geçen belgelerdeki
maddelerle karşılaştırması yapılmıştır. Böylelikle de Mütareke Döneminde kurulan
Osmanlı Ahali İktisat Fırkasının Cumhuriyet’e geçiş sürecindeki etkileri ortaya
konulmaya çalışılmıştır
Ottoman Public Economy Party is one of the political parties of the Armistice Period. This party is the first political organization to enter the political scene by adopting the national economy policy. The party program includes many provisions in the political, social, economic and agricultural fields related to the future administration of the state. The program, which has a democratic and contemporary spirit as well as national one, consists of 10 sections titled Esâsiyât (Fundamentals), Teşkilat (Organizational), Dahili (Domestic), İçtimaî (Social), Maarif (Educational), Adlî (Judicial), Mali (Financial), Umrani (Reconstructive), Zirai (Agricultural) and İktisadi (Economic), and 143 articles under them. In the program, there are provisions related to the necessary applications and policies to help the country get out of the financial crisis. Some of these provisions had also been referred to in the documents of the early republican period, such as the Teşkilat-ı Esasiye Kanunu, the first constitution of Turkey, dated 1921, the Izmir Economy Congress, in which the national economic policies of the Atatürk period were determined, dated 17 February-4 March 1923, and the election manifesto (Dokuz Umde) published by the First Grand National Assembly on April 8, 1923. In this study; some provisions in the program of the Ottoman Public Economy Party program were compared with the provisions in the mentioned documents belonging to the early Republican period. Thus, the effects of the Ottoman Public Economy Party, which was established in the Armistice Period, on the transition process to the Republic were tried to be explained.
Ottoman Public Economy Party is one of the political parties of the Armistice Period. This party is the first political organization to enter the political scene by adopting the national economy policy. The party program includes many provisions in the political, social, economic and agricultural fields related to the future administration of the state. The program, which has a democratic and contemporary spirit as well as national one, consists of 10 sections titled Esâsiyât (Fundamentals), Teşkilat (Organizational), Dahili (Domestic), İçtimaî (Social), Maarif (Educational), Adlî (Judicial), Mali (Financial), Umrani (Reconstructive), Zirai (Agricultural) and İktisadi (Economic), and 143 articles under them. In the program, there are provisions related to the necessary applications and policies to help the country get out of the financial crisis. Some of these provisions had also been referred to in the documents of the early republican period, such as the Teşkilat-ı Esasiye Kanunu, the first constitution of Turkey, dated 1921, the Izmir Economy Congress, in which the national economic policies of the Atatürk period were determined, dated 17 February-4 March 1923, and the election manifesto (Dokuz Umde) published by the First Grand National Assembly on April 8, 1923. In this study; some provisions in the program of the Ottoman Public Economy Party program were compared with the provisions in the mentioned documents belonging to the early Republican period. Thus, the effects of the Ottoman Public Economy Party, which was established in the Armistice Period, on the transition process to the Republic were tried to be explained.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Ahali, İktisat, Fırka, Millî Ekonomi, Erken Cumhuriyet, People, Economy, Party, National Economy, Early Republic
Kaynak
Türkiyat Araştırmaları Dergisi
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
59
Künye
Yüksel, M., (2023). Erken Cumhuriyet Devri “Millî Ekonomi” Görüşünün Mütareke Dönemindeki Temsilcisi: Osmanlı Ahalî İktisat Fırkası ve Programı. Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (59), 409-444.
DOI: 10.21563/sutad.1378435
