Mahmut Sadık'ın Tekâmül romanında garpçılık ve sosyal Darwinizm

Yükleniyor...
Küçük Resim

Tarih

2013

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Bu çalışmada Mahmut Sadık'ın 1910 yılında yayımlanmış Tekâmül romanı, ideolojik arka planı ve içerdiği ideoloji bağlamında incelenmiştir. Tanzimat yıllarından II. Meşrutiyet'e, oradan da Cumhuriyet dönemine uzanan çizgide Türk basının en önemli isimlerinden biri olmuş Mahmut Sadık'ın bu romanında II. Meşrutiyet yıllarında etkili olmuş bir dünya görüşü olan Garpçılığın ve modernist bir toplum projesi olan Sosyal Darwinizm düşüncesinin izi sürülmüştür. Romanda Doğu-Batı karşıtlığına bir sentez olarak sunulan Garpçılığın ve evrimsel pozitivizmin hangi kurgusal bileşenlerle ele alındığı, yazarın hayatı ve döneme ait diğer metinlerin ışığında değerlendirilmeye çalışılmıştır. Metnin çözümlenmesinde Stefan Greenblatt'ın metinleri belli bir tarihsellik ve sosyal bağlam ilişkisiyle değerlendiren Yeni Tarihselci yönteminden yararlanılmıştır. Bu bağlamda romanın döneminin toplumsal ve siyasal yapısının en derin ikilemlerinden biri olan Doğu-Batı karşıtlığına yazarının siyasal konumunun gerektirdiği perspektiften baktığı söylenebilir. Karakterizasyon, zaman, mekan, anlatım teknikleri ve üslup gibi estetik araçlar, iletiyi sezdirebilmek için başarılı bir şekilde kullanılmış; ancak eser estetik deneyimi öncelemeyen bir tavırla politik açıdan angaje bir ideolojik metin düzeyine de indirgenmemiştir.
In this paper, Mahmut Sadık's 1910 novel 'Tekamül' is analyzed in the perspective of ideological frame and context. Mahmut Sadık, who was one of the important figures during Tanzimat, the Second Constitutional Era, and the Republic Period, follows the paths of Occidentalism and Social Darwinism (a modernist social project) in his novel 'Tekamül'. This ideology and this theory were influential among the political and intellectual elite during the Second Constitutional Era. In this study, it is evaluated in consideration of the writer's other texts, which presented Occidentalism as a 'West-East Contrast' made into a synthesis, which dealt with fictional components. In this text analysis, we benefit from the new historicist text analysis method of Stefan Greenblatt, which analyzes texts in the context of society and historicism. Mahmut Sadık maintained this point of view in his analysis of events, whether in his political attitudes or in one of the deepest problems of the era: the West-East Contrast. Sadık effectively conveys his political ideology without sacrificing literary techniques such as characterization, conceptions of time, place, narrative techniques, and style.

Açıklama

Anahtar Kelimeler

Mahmut Sadık, Tekâmül, Darwinizm, Türk edebiyatı, Turkish literature

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye

Tugay, A. (2013). Mahmut Sadık'ın Tekâmül romanında garpçılık ve sosyal Darwinizm. Selçuk Üniversitesi, Yayımlanmış yüksek lisans tezi, Konya.