Bazı Yağlık Ayçiçeği (Helianthus annuus L.) Çeşitlerinde Farklı Azot Dozlarının Verim ve Kalite Üzerine Etkileri
Yükleniyor...
Tarih
2023
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
This research was carried out to determine the effects of different nitrogen doses applications on
yield and quality of some oil sunflower (Helianthus annuus L.) cultivars on the field of farmers land;
located in Konya Province, Cihanbeyli District, under irrigated conditions in 2022 vegetation period of
sunflower. The study was set up in three replications according to the “Split Plots in Randomized
Complete Blocks” experimental design. Three sunflower cultivars (Gibraltar, Alcantara, P63MM54) were
used as material and five different nitrogen doses (0, 50, 100, 150, 200 N kg ha-1) were considered.
In the study; plant height (cm), head diameter (cm), thousand seed weight (g), seed yield
(kg ha-1), hull ratio (%), crude oil ratio (%), crude protein ratio (%) and crude oil yield (kg ha-1) were
investigated.
As a result of the study; plant height 137.77-170.73 cm (AlcantaraxN0-GibraltarxN200), head
diameter 20.17-27.80 cm (P63MM54xN0-GibraltarxN150), thousand seed weight 68.03-89.53 g
(AlcantaraxN0-P63MM54xN150), seed yield 2685.0-4176.7 kg ha-1 (P63MM54xN0-AlcantaraxN150),
crude oil ratio varied between 39.91-43.67% (GibraltarxN0-P63MM54xN150), crude protein ratio 24.14-
27.02% (GibraltarxN0-P63MM54xN200) and crude oil yield were found to vary between of 1085.0-
1818.0 kg ha-1 (P63MM54xN0-AlcantaraxN150).
In conclusion; among the sunflower varieties used in this study carried out under Konya irrigated
conditions, the cultivars with the highest seed and crude oil yield were P63MM54 and Alcantara,
respectively, followed by the Gibraltar cultivar. Among the nitrogen doses discussed in the study, the
highest values in terms of seed yield and crude oil yield were determined at 150 kg N application per
hectare as 4110.7 kg ha-1 and 1779.6 kg ha-1, respectively. With the increase of the nitrogen dose to 200
kg/ha-1, these values decreaesed (3837.7 kg ha-1 and 1640.8 kg ha-1, respectively.) However, since this
study is only one year, it is important that this and similar studies continue in order to make the
recommendations for the region where the study was conducted and similar conditions more specific and
reliable.
Bu araştırma, bazı yağlık ayçiçeği (Helianthus annuus L.) çeşitlerinde farklı azot dozu uygulamalarının verim ve kalite özelliklerine etkisini belirlemek amacıyla Konya İli Cihanbeyli İlçesinde bulunan çiftçi arazisinde, sulu koşullarda 2022 yılında yürütülmüştür. Çalışma, “Tesadüf Bloklarında Bölünmüş Parseller Deneme Deseni”ne göre üç tekerrürlü olarak kurulmuştur. Materyal olarak, üç ayçiçeği çeşidi (Gibraltar, Alcantara, P63MM54) kullanılmış ve beş farklı azot dozu (0, 5, 10, 15, 20 kg N/da) ele alınmıştır. Çalışmada; bitki boyu (cm), tabla çapı (cm), bin tohum ağırlığı (g), tohum verimi (kg/da), kabuk oranı (%), ham yağ oranı (%), ham protein oranı (%) ve ham yağ verimi (kg/da) ele alınmıştır. Araştırmada; bitki boyu 137.77-170.73 cm (AlcantaraxN0-Gibraltar x N20), tabla çapı 20.17- 27.80cm (P63MM54xN0–GibraltarxN15), bin tohum ağırlığı 68.03-89.53 g (AlcantaraxN0- P63MM54xN15), tohum verimi 268.50-417.67 kg/da (P63MM54xN0-AlcantaraxN15), kabuk oranı %26.73-30.27 (GibraltarxN0-GibraltarxN5), ham yağ oranı %39.91-43.67 (GibraltarxN0- P63MM54xN15), ham protein oranı %24.14-27.02 (GibraltarxN0-P63MM54xN20) ve ham yağ verimi 108.50-181.80 kg/da (P63MM54xN0-AlcantaraxN15) arasında değişmiştir. Sonuç olarak, Konya sulu koşullarında yürütülen bu araştırmada kullanılan ayçiçeği çeşitleri arasında bölge koşullarında en yüksek tohum ve ham yağ verimine sahip çeşitler sırasıyla, P63MM54 ve Alcantara olmuş, bu çeşitleri Gibraltar takip etmiştir. Araştırmada ele alınan azot dozları arasında tohum verimi ve ham yağ verimi bakımından en yüksek değerler sırasıyla, 411.07 kg/da ve 177.96 kg/da ile dekara 15 kg N uygulamasında belirlenmiş, azot dozunun 20 kg/da’a yükseltilmesiyle birlikte her iki değerde de düşüş tespit edilmiştir (sırasıyla, 383.77 kg/da ve 164.08 kg/da). Bununla birlikte, yapılan bu çalışmanın tek yıllık olması sebebiyle, çalışmanın yürütüldüğü bölge ve benzer koşullar için yapılacak tavsiyelerin daha belirgin ve güvenilir olabilmesi açısından bu ve bunun gibi araştırmaların devam etmesi önem taşımaktadır.
Bu araştırma, bazı yağlık ayçiçeği (Helianthus annuus L.) çeşitlerinde farklı azot dozu uygulamalarının verim ve kalite özelliklerine etkisini belirlemek amacıyla Konya İli Cihanbeyli İlçesinde bulunan çiftçi arazisinde, sulu koşullarda 2022 yılında yürütülmüştür. Çalışma, “Tesadüf Bloklarında Bölünmüş Parseller Deneme Deseni”ne göre üç tekerrürlü olarak kurulmuştur. Materyal olarak, üç ayçiçeği çeşidi (Gibraltar, Alcantara, P63MM54) kullanılmış ve beş farklı azot dozu (0, 5, 10, 15, 20 kg N/da) ele alınmıştır. Çalışmada; bitki boyu (cm), tabla çapı (cm), bin tohum ağırlığı (g), tohum verimi (kg/da), kabuk oranı (%), ham yağ oranı (%), ham protein oranı (%) ve ham yağ verimi (kg/da) ele alınmıştır. Araştırmada; bitki boyu 137.77-170.73 cm (AlcantaraxN0-Gibraltar x N20), tabla çapı 20.17- 27.80cm (P63MM54xN0–GibraltarxN15), bin tohum ağırlığı 68.03-89.53 g (AlcantaraxN0- P63MM54xN15), tohum verimi 268.50-417.67 kg/da (P63MM54xN0-AlcantaraxN15), kabuk oranı %26.73-30.27 (GibraltarxN0-GibraltarxN5), ham yağ oranı %39.91-43.67 (GibraltarxN0- P63MM54xN15), ham protein oranı %24.14-27.02 (GibraltarxN0-P63MM54xN20) ve ham yağ verimi 108.50-181.80 kg/da (P63MM54xN0-AlcantaraxN15) arasında değişmiştir. Sonuç olarak, Konya sulu koşullarında yürütülen bu araştırmada kullanılan ayçiçeği çeşitleri arasında bölge koşullarında en yüksek tohum ve ham yağ verimine sahip çeşitler sırasıyla, P63MM54 ve Alcantara olmuş, bu çeşitleri Gibraltar takip etmiştir. Araştırmada ele alınan azot dozları arasında tohum verimi ve ham yağ verimi bakımından en yüksek değerler sırasıyla, 411.07 kg/da ve 177.96 kg/da ile dekara 15 kg N uygulamasında belirlenmiş, azot dozunun 20 kg/da’a yükseltilmesiyle birlikte her iki değerde de düşüş tespit edilmiştir (sırasıyla, 383.77 kg/da ve 164.08 kg/da). Bununla birlikte, yapılan bu çalışmanın tek yıllık olması sebebiyle, çalışmanın yürütüldüğü bölge ve benzer koşullar için yapılacak tavsiyelerin daha belirgin ve güvenilir olabilmesi açısından bu ve bunun gibi araştırmaların devam etmesi önem taşımaktadır.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Ayçiçeği, Helianthus annuus L., çeşit, azot dozu, verim, ham yağ oranı, ham protein oranı, Sunflower, cultivar, nitrogen dose, yield, crude oil ratio, crude protein ratio
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
İnce Yıldız, M. N., (2023). Bazı Yağlık Ayçiçeği (Helianthus annuus L.) Çeşitlerinde Farklı Azot Dozlarının Verim ve Kalite Üzerine Etkileri. (Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
