Annelerin doğum sonunda yaşadıkları sorunlar ve yaşam kalitesi ile ilişkisi

Doğum sonu dönemde anneler, bebeğe bakım verme, güvenli bir çevre oluşturma, kendisi ve bebekle ilgili problemlerle baş etmeyi gerektiren birçok sorunla karşı karşıyadır (Beydağ 2007, Taşkın 2012). Araştırma doğum sonu dönemdeki annelerin kendi bakımları ve bebek bakımına yönelik yaşanan sorunlar ve yaşam kalitesi ile ilişkisini belirlemek amacıyla tanımlayıcı türde yapılmıştır. Araştırmanın örnek büyüklüğü belirlenerek 176 olarak bulunmuştur. Aile Sağlık Merkezlerine (ASM) başvuran doğum sonu 4-6 haftalarında olan anneler örneklem grubuna alınmıştır. Verilerin toplanmasında araştırmacı tarafından oluşturulan 21 soruluk anket formu ve Doğum Sonu Yaşam Kalitesi Ölçeği kullanılmıştır. Veriler 15.06.2013- 01.09.2014 tarihleri arasında araştırmacı tarafından ASM'lerde yüz yüze görüşme yöntemiyle toplanmıştır. Verilerin analizinde; sayı, yüzde, ortalama, standart sapma, Kolmogorov Smirnov, Student T testi, Pearson Korelasyon ve Multiple Regresyon Analizi kullanılmıştır. Çoklu Regresyon Analizi'nde Backward Stepwise Modeli kullanılmıştır. Annelerin sosyo-demogrofik özellikleri, doğum sonu dönemde kendi bakımları ve bebek bakımında yaşadığı sorunlara yönelik bulgular ile doğum sonu yaşam kalitesi ölçeği puan ortalamaları arasındaki ilişkinin anlamlı olduğu saptanmıştır (p<0,05). Annelerin gelir durumu algısı, doğum sonu destek alma durumu, perine bölgesi bakımında sorun yaşama durumu, diğer çocukların bakımında sorun yaşama durumu, bebeğinde gaz sancısı sorunu yaşama durumu, bebeğin aşılarının takibinde sorun yaşama durumu değerlendirildiğinde Doğum Sonrası Yaşam Kalitesi Ölçeği (DSYKÖ) puan ortalamasın ı %33 açıkladığı belirlenmiştir. Sonuç olarak doğum sonu dönemdeki annelerin kendi bakımları ve bebek bakımında birçok sorunla karşılaştıkları, yaşanan bu sorunların annelerin doğum sonu yaşam kalitesini olumsuz etkilediği belirlenmiştir. Bu faktörlerin önlenmesine yönelik hemşirelik yaklaşımının; uygun destek ve eğitimi içermesi, hem anne, bebek sağlığı korunup geliştirilmesi hemde annenin doğum sonu sürece uyumunu kolaylaştıracak ve doğum sonu yaşam kalitesini yükseltecektir.

In postpartum period, mothers face many problems required to care for the baby, to form a secure environment and to cope with challenges concerning the mother and baby (Beydağ 2007, Taşkın 2012). The study was designed as descriptive to define problems experienced by mothers and babies in postpartum period, and their associations with quality of life. Sampling size was found as 176, and pregnant mothers between 4-6 weeks and admitted to public health centers (PHC) were included into the sampling group. To collect data, a 21-item questionnaire formed by the researcher and Scale of Postpartum Quality of Life (SPQL) were used. The data were collected via face-to-face interviews in PHCs between 15th June 2013 and 1st September 2014 by the researcher. In analysis, number, percent, mean, standard deviation, Kolmogorov-Smirnov, student's t tests, Pearson's correlation and Multiple Regression Analyzes were used. For Multiple Regression Analysis, Bacward Stepwise Model was used. The association between socio-demographic features of mothers, findings over the problems experienced in postpartum period by mothers and babies, and mean scores of SPQL was found to be significant (p<0,05). Upon evaluating the perception of economical status, support in postpartum period, experiencing problems in perineal area, experiencing problems in caring for other children, having gas pain problems in the baby and in following the baby's vaccines, mean score of SPQL was detected as 33%. In conclusion, it was determined that mothers face many problems related to their own care and baby care in postpartum period, and these problems experienced affect quality of life negatively in this period. The fact that the approach of nurses to the prevention of these factors include appropriate support and training will ease both the protection and development of mother/baby care and the adaptation of mothers to postpartum period, and will increase postpartum quality of life.