Hıtat Geleneğine Modern Bir Katkı: Salih Ahmed Ali’nin Hıtatu’lBasra Adlı Eseri ve Kaynakları
| dc.authorid | 0000-0002-3924-7081 | en_US |
| dc.contributor.author | Hizmetli, Mustafa | |
| dc.date.accessioned | 2023-06-27T09:33:38Z | |
| dc.date.available | 2023-06-27T09:33:38Z | |
| dc.date.issued | 2023 Haziran | en_US |
| dc.department | Başka Kurum | en_US |
| dc.description.abstract | İlk Müslüman fetihleri sonrasında yeni kurulan şehirlerde bir kabile veya kabileler topluluğuna verilen isim olan hıtat kelimesi, sonraları bu şehirler ve mahallelerindeki bina ve yapıların tanıtımı için yazılan eserlere de ad olmuştur. Bilinen ilk hıtat kitabı Heyasem b. Adi tarafından yazılmış olmakla birlikte İbn Abdülhakem’den itibaren Mısırlı müelliflerin öne çıktığı bir alan haline gelmiştir. Mısır hıtat yazıcılığı geleneğini zirveye taşıyan ve ismi türle özdeşleşen Hıtatu’l-Makriziyye müellifi Makrizî olmuştur. Hıtat yazıcılığı türünün önemini, anlamak için Makrizî’nin eserinin yazılış amacına bakmak yeterlidir. Makrizî, Hıtat’ını Kahire’nin İslam dünyasının siyasi ve kültürel merkezi olduğu dönemde ulaştığı medeniyet seviyesini anlatmak için yazmıştır. Kısaca hıtat yazıcılığı İslam şehirlerinin ulaştığı medeniyet seviyesini anlatmayı, halkın durumunu ve o şehirle ilgili dağınık bilgileri bir araya getirmeyi ve o şehirle ilgili kaynak eserlerinin bilinmesini amaçlamıştır. Bu çalışmada, bu geleneğin devamı olarak Salih Ahmed Ali tarafından yazılan Hıtatu’l-Basra’nın tarihi değeri ortaya konulmaya çalışılmıştır. Hıtatu’l-Basra geleneksel hıtat yazıcılığının bir devamı olmak üzere modern çağlarda kaleme alınan örnek bir çalışma olarak öne çıkmaktadır. Bu eserin kaynakları klasik kaynaklar ve modern kaynaklar şeklinde ikiye ayrılarak incelenmiştir. Eserin yazarı Salih Ahmed Ali, Arap-İslam Dünyasının ünlü tarihçilerinden olup kültür ve medeniyet tarihçiliğini öncelikli çalışma alanı olarak seçmiştir. Toplumsal ve ekonomik hayat ile şehir tarihçiliğine yoğunlaşmasında hocası Gibb’in yanı sıra ailesinin ticaretle uğraşması da rol oynamış olabilir. | en_US |
| dc.description.abstract | The word "K?h?i?a?", which was the name given to a tribe or a community of tribes in newly established cities after the first Muslim conquests, later became a name of the works written for the promotion of buildings and structures in these cities and their neighbourhoods. Whereas the first known book, K?h?i?a?, was written by al-Haytham Ibn ‘Ad?, it became an area where Egyptian authors came to the fore beginning with Ibn ?Abd al-?akam. Al-Maqr?z? was the author of al- Khi?a?i’l- Maqr?z?, whose name was identified with the genre and brought the tradition of Egyptian K?h?i?a? writing to its peak. To understand the importance of the K?h?i?a? type of writing, it is sufficient to look at the purpose of writing Al-Maqr?z? 's work. Al-Maqr?z? wrote his Khitat to describe the level of civilization that Cairo reached when it was the political and cultural centre of the Islamic world. In short, it aimed to tell the level of civilization reached by Islamic cities, to bring together the state of the people and scattered information about that city, and to know the source works about that city. In this study, the historical value of Khitatu'l- al-Basra, written by Salih Ahmad al-Ali as a continuation of this tradition, has been tried to be revealed. The importance of Khitat al-Basra stems from the fact that it evaluates the data in classical sources together with the findings of modern studies. In this respect, Khitatu'l- al-Basra stands out as an exemplary work written in modern times as a continuation of the traditional writing of the Khitatu'l. The sources of this work are divided into two as classical sources and modern sources. The author of the work, Salih Ahmad al-Ali, is one of the famous historians of the ArabIslamic World and had chosen the historiography of culture and civilization as his primary field of study. In addition to his teacher Gibb, his family's dealing with commerce might play a role in his concentration on social and economic life and urban historiography. | en_US |
| dc.identifier.citation | Hizmetli, M., (2023). Hıtat Geleneğine Modern Bir Katkı: Salih Ahmed Ali’nin Hıtatu’lBasra Adlı Eseri ve Kaynakları. Selçuklu Araştırmaları Dergisi, (18), 1-24. doi:10.23897/usad.1319082 | en_US |
| dc.identifier.doi | 10.23897/usad.1319082 | en_US |
| dc.identifier.endpage | 24 | en_US |
| dc.identifier.issn | 1015-2105 | en_US |
| dc.identifier.issn | 2548-0154 | en_US |
| dc.identifier.issue | 18 | en_US |
| dc.identifier.startpage | 1 | en_US |
| dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/20.500.12395/48060 | |
| dc.language.iso | tr | en_US |
| dc.publisher | Selçuk Üniversitesi | en_US |
| dc.relation.ispartof | Selçuklu Araştırmaları Dergisi | en_US |
| dc.relation.publicationcategory | Makale - Uluslararası Hakemli Dergi - Başka Kurum Yazarı | en_US |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | en_US |
| dc.selcuk | 20240510_oaig | en_US |
| dc.subject | İslam Tarihi | en_US |
| dc.subject | Hıtat | en_US |
| dc.subject | Basra | en_US |
| dc.subject | Salih Ahmed Ali | en_US |
| dc.subject | İslam şehirleri | en_US |
| dc.subject | Islamic history | en_US |
| dc.subject | Khitat | en_US |
| dc.subject | al-Basra | en_US |
| dc.subject | Salih Ahmad al-Ali | en_US |
| dc.subject | Islamic cities | en_US |
| dc.title | Hıtat Geleneğine Modern Bir Katkı: Salih Ahmed Ali’nin Hıtatu’lBasra Adlı Eseri ve Kaynakları | en_US |
| dc.title.alternative | A Modern Contribution to the Khitat Tradition: Salih Ahmad AlAli’s Khitat Al-Basra and Its Resource | en_US |
| dc.type | Article | en_US |
