Nurullah Ataç’ın Sözcüklerinin Kaynakları
| dc.authorid | 0000-0002-5908-9690 | en_US |
| dc.contributor.author | Balyemez, Sedat | |
| dc.date.accessioned | 2022-08-16T13:14:10Z | |
| dc.date.available | 2022-08-16T13:14:10Z | |
| dc.date.issued | 2021 | en_US |
| dc.department | Selçuk Üniversitesi | en_US |
| dc.description.abstract | Başlangıçta öz Türkçecilik hareketine mesafeli duran Nurullah Ataç, özellikle 1940’ların ortalarından itibaren özleştirmenin en büyük savunucularından biri olmuştur. Ataç’ın yazılarında kullandığı bazı yeni kelimeler, dil araştırmacılarının da ilgisini çekmiş ve bu kelimeler üzerine çeşitli sınıflama, derleme çalışmaları yapılmıştır. Ataç’ın kelimeleri üzerine yapılan bazı çalışmalarda aslında Ataç tarafından türetilmeyen birtakım kelimeler için “Ataç tarafından türetilmiştir.” bilgisinin verildiği görülmüştür. Şu durumda Ataç’ın kullandığı sözcüklerden hangilerinin Ataç tarafından türetilmiş olduğu konusunda bir karışıklık vardır ve bu sözcükler üzerinde geniş kapsamlı yeni bir araştırma yapmak gerekmektedir. Ataç’ın yazılarında kullandığı 873 sözcük, daha önce başka bir araştırmacı tarafından “Ataç’ın Sözcükleri” adlı kitapta bir araya getirilmiştir. Eldeki bu çalışmada Dil Devrimi’nin ilk yıllarında yayımlanan ve hem eski kelimeleri hem de yeni kelimeleri içeren sözlükler taranarak bu 873 sözcüğün kaynağı araştırılmıştır. Ataç’ın hangi kelimeyi hangi sözlükten almış olabileceğini, hangi kelimeleri türetmiş olabileceğini gösteren listeler oluşturulmuştur. Nurullah Ataç’ın türetme ve birleştirme yoluyla 306 yeni sözcük yaptığı, kullandığı diğer kelimeleri ise sözlüklerden almış olabileceği sonucuna varılmıştır. Ataç’ın eski kökler kullanarak türettiği kelimeler bugün unutulmuştur. Canlı köklerden türettiği 39 sözcük ise bugün yazı dilinde yaşamaktadır. Günümüzde sıkça kullanılan örneğin, koşul, güldürü, yapıt, eleştiri, görece, günce vb. gibi birçok kelimenin Ataç tarafından türetilmiş olabileceği belirlenmiştir. | en_US |
| dc.description.abstract | Ataç, who didn’t take place in the pure Turkish movement at first, especially after mid- 1940’s became one of the biggest advocators of excessive purification. Some of the new words that Ataç used in his essays drew attention of language researchers and various classification and compilation works were made on these words. On these works about Ataç’s words it’s been seen that the “reproduced by Ataç” information was given for some words that weren’t reproduced by Ataç. In this case there are some mistakes about the words used by Ataç and doing a new indepth research would be appropriate. 873 words Ataç used in his essays were put together in a book named “Ataç’ın Sözcükleri” by another researcher before. On this work, the source of these 873 words were searched by scanning dictionaries that were published on the first years of language revolution and contains either old and new words. Lists showing which words Ataç may have got from which dictionaries and which words he may have reproduced himself were created. It’s been concluded that Nurullah Ataç created 306 new words using affixation and compounding and may have got the others from the dictionaries. The words Ataç derivated using old roots have been forgotten today. 39 words made of living roots are still living in standard Turkish today. It’s been determined that frequently used words today like örneğin, koşul, güldürü, yapıt, eleştiri, görece, günce may have been derivated by Ataç. | en_US |
| dc.identifier.citation | Balyemez, S. (2021). Nurullah Ataç’ın sözcüklerinin kaynakları. Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, (45), 223-252. doi: https://doi.org/10.21497/sefad.944041 | en_US |
| dc.identifier.doi | 10.21497/sefad.944041 | en_US |
| dc.identifier.endpage | 252 | en_US |
| dc.identifier.issn | 2458-908X | en_US |
| dc.identifier.issue | 45 | en_US |
| dc.identifier.startpage | 223 | en_US |
| dc.identifier.uri | https://doi.org/10.21497/sefad.944041 | |
| dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/20.500.12395/42760 | |
| dc.language.iso | tr | en_US |
| dc.publisher | Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi | en_US |
| dc.relation.ispartof | Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi | en_US |
| dc.relation.publicationcategory | Makale - Uluslararası Hakemli Dergi - Başka Kurum Yazarı | en_US |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | en_US |
| dc.selcuk | 20240510_oaig | en_US |
| dc.subject | Nurullah Ataç | en_US |
| dc.subject | Dil devrimi | en_US |
| dc.subject | Kelime türetme | en_US |
| dc.subject | Yeni kelimeler | en_US |
| dc.subject | Language reform | en_US |
| dc.subject | Word derivation | en_US |
| dc.subject | Neology | en_US |
| dc.title | Nurullah Ataç’ın Sözcüklerinin Kaynakları | en_US |
| dc.title.alternative | Sources of Nurullah Ataç’s Words | en_US |
| dc.type | Article | en_US |
