Sağlık Okuryazarlığının Akılcı İlaç Kullanımı Farkındalığı ve Hasta Aktiflik Düzeyi Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2024
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Bu çalışma, sağlık okuryazarlığının akılcı ilaç kullanımı farkındalığı ve hasta aktiflik düzeyi üzerindeki etkisinin incelenmesini amaçlamaktadır. Araştırma evrenini Türkiye'de yaşayan 18 yaş ve üstü kişiler oluşturmaktadır. Olasılığa dayalı olmayan örnekleme türünden kolayda örnekleme türü kullanılıp 502 kişiye ulaşılmıştır. Çalışma nicel araştırma modeli ile planlanıp, üç ölçekten oluşmaktadır. Bunlar; sağlık okuryazarlık ölçeği TSOY-32, akılcı ilaç kullanımı farkındalığı ölçeği ve hasta aktiflik düzeği ölçeğidir. Bu araştırmada kullanılan ölçek soruları, Google Forms üzerinden hazırlanılıp, çevrimiçi anket yöntemiyle katılımcılara ulaştırılmıştır. Veriler SPSS-27 programı kullanılarak analiz edilmiştir. Sosyodemografik veriler için frekans tabloları hazırlanmıştır. İki gruplu değişkenler arasındaki ortalama farklılıkları incelemek için bağımsız örneklem t-testi, üç veya daha fazla grup içeren değişkenler için ise tek yönlü anova analizi kullanılmıştır. Ölçekler arasındaki ilişkinin yönünü ve derecesini belirlemek amacıyla Pearson korelasyon analizi gerçekleştirilmiştir. Bağımsız değişkenin bağımlı değişken üzerindeki etkisini görmek üzere doğrusal regresyon analizi uygulanmıştır. Bu analizler, alfa=0,05 düzeyinde yapılmıştır. Araştırmada kullanılan ölçeklerin cronbach alpha güvenilirlik katsayısı sırasıyla sağlık okuryazarlık ölçeği için 0,95; akılcı ilaç kullanımı farkındalığı için 0,73; hasta aktiflik düzeyi için 0,87 olarak bulunmuştur. Araştırmada yer alan bireylerin %51,8'i kadın iken, %48,2'si erkektir. Araştırmanın sonucunda sağlık okuryazarlık düzeyi ile akılcı ilaç kullanımı farkındalığı düzeyi arasında pozitif bir yönde bulunan ve zayıf düzeyde anlamlılık gösteren bir ilişki mevcuttur. (r=,235; p=,000). Hasta Aktiflik Düzeyi Ölçeği ile Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği arasında pozitif bir yönde bulunan ve zayıf düzeyde anlamlılık gösteren bir ilişki mevcuttur. (r=,271; p=,000). Hasta Aktiflik Düzeyi Ölçeği ile Akılcı İlaç Kullanımı Farkındalık Ölçeği arasında pozitif bir yönde bulunan ve zayıf düzeyde anlamlılık gösteren bir ilişki mevcuttur. (r=,301; p=,000).
This study aims to examine the impact of health literacy on rational drug use awareness and patient activation levels. The study population consists of individuals aged 18 and over living in Turkey. A non-probability sampling type, specifically convenience sampling, was used to reach 502 individuals. The study was planned using a quantitative research model and consists of three scales. These are the Health Literacy Scale TSOY-32, the Rational Drug Use Awareness Scale, and the Patient Activation Level Scale. The scale questions used in this research were prepared via Google Forms and delivered to the participants via an online survey method. Data were analyzed using the SPSS-27 program. Frequency tables were prepared for sociodemographic data. The independent samples t-test was used to examine mean differences between two groups of variables, while one-way ANOVA analysis was used for variables involving three or more groups. Pearson correlation analysis was performed to determine the direction and degree of the relationship between the scales. Linear regression analysis was applied to see the effect of the independent variable on the dependent variable. These analyses were conducted at an alpha level of 0.05. The Cronbach's alpha reliability coefficients for the scales used in the research were found to be 0.95 for the Health Literacy Scale, 0.73 for the Rational Drug Use Awareness Scale, and 0.87 for the Patient Activation Level Scale, respectively. Of the individuals in the study, 51.8% were female, and 48.2% were male. The results of the study show that there is a positive and weakly significant relationship between health literacy levels and rational drug use awareness levels (r=0.235; p=0.000). There is a positive and weakly significant relationship between the Patient Activation Level Scale and the Health Literacy Scale (r=0.271; p=0.000). There is also a positive and weakly significant relationship between the Patient Activation Level Scale and the Rational Drug Use Awareness Scale (r=0.301; p=0.000).
This study aims to examine the impact of health literacy on rational drug use awareness and patient activation levels. The study population consists of individuals aged 18 and over living in Turkey. A non-probability sampling type, specifically convenience sampling, was used to reach 502 individuals. The study was planned using a quantitative research model and consists of three scales. These are the Health Literacy Scale TSOY-32, the Rational Drug Use Awareness Scale, and the Patient Activation Level Scale. The scale questions used in this research were prepared via Google Forms and delivered to the participants via an online survey method. Data were analyzed using the SPSS-27 program. Frequency tables were prepared for sociodemographic data. The independent samples t-test was used to examine mean differences between two groups of variables, while one-way ANOVA analysis was used for variables involving three or more groups. Pearson correlation analysis was performed to determine the direction and degree of the relationship between the scales. Linear regression analysis was applied to see the effect of the independent variable on the dependent variable. These analyses were conducted at an alpha level of 0.05. The Cronbach's alpha reliability coefficients for the scales used in the research were found to be 0.95 for the Health Literacy Scale, 0.73 for the Rational Drug Use Awareness Scale, and 0.87 for the Patient Activation Level Scale, respectively. Of the individuals in the study, 51.8% were female, and 48.2% were male. The results of the study show that there is a positive and weakly significant relationship between health literacy levels and rational drug use awareness levels (r=0.235; p=0.000). There is a positive and weakly significant relationship between the Patient Activation Level Scale and the Health Literacy Scale (r=0.271; p=0.000). There is also a positive and weakly significant relationship between the Patient Activation Level Scale and the Rational Drug Use Awareness Scale (r=0.301; p=0.000).
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Sağlık Okuryazarlığı, Akılcı İlaç Kullanımı, Hasta Aktiflik Düzeyi, Health Literacy, Rational Drug Use, Patient Activity Level
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Hatipoğlu, Z. (2024). Sağlık okuryazarlığının akılcı ilaç kullanımı farkındalığı ve hasta aktiflik düzeyi üzerindeki etkisinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.
