Arazi düzenleme çalışmalarında bulanık mantık uygulaması

Yükleniyor...
Küçük Resim

Tarih

2009

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Arazi düzenleme projelerinin en önemli adımlarından biri dağıtım çalışmalarıdır. Türkiye'de arazi toplulaştırma projelerinde dağıtım işlemleri çiftçi tercihlerine (mülakat) göre yapılmaktadır. Ayrıca, mülakata dayalı dağıtım modelinin yanında birçok bilimsel araştırmalarda dağıtım işlemi için matematik modellere dayalı optimizasyon çalışmaları da yapılmıştır. Ancak, dağıtım işlemi için kesin bir matematiksel model bulunmadığı için çok farklı çözümler önerilmiştir. Son zamanlarda, insan düşünce yapısını modelleyebilen ve matematiksel modellerin oluşturulmasının imkânsız olduğu durumlarda kullanılabilen bulanık mantık yöntemi, diğer mühendislik dallarında olduğu gibi harita mühendisliği alanındaki problemlerin çözümünde de kullanılmaya başlanmıştır. Bu çalışmada; bulanık mantık yönteminin, kesin bir matematiksel modeli bulunmayan arazi düzenleme çalışmasının dağıtım aşamasında uygulanabilirliği araştırılmıştır. Ayrıca, arazi dağıtımını işletmelere ait en büyük ve en büyük ikinci parselleri dikkate alarak yapan blok öncelik esaslı dağıtım modelinin de sonuçları elde edilmiştir. Bulanık mantık ve blok öncelik esaslı dağıtım modellerinden elde edilen sonuçlar mülakat esaslı dağıtım modelinden elde edilen sonuçlarla karşılaştırılmıştır. Ayrıca, çiftçilerle anket yapılarak 3 farklı dağıtım modelinden hangisini tercih ettikleri ortaya konulmaya çalışılmıştır. Elde edilen dağıtım sonuçlarına göre; dağıtım sonrasında oluşan parsel ve hisse sayısı, işletme başına düşen ortalama parsel sayısı ve ortalama parsel büyüklüğü yönlerinden bulanık mantık esaslı dağıtım modeli diğer iki modele göre daha başarılı sonuçlar verdiği tespit edilmiştir. İşletmelere verilen parsel sayısı yönünden değerlendirildiğinde ise blok öncelik esaslı dağıtım modeli daha başarılı sonuçlar verdiği tespit edilmiştir. Ancak, akrabaların birbiri ile olan ilişkileri yönünden değerlendirildiğinde; mülakat esaslı dağıtım modeli, bulanık mantık ve blok öncelik esaslı dağıtım modellerine göre daha başarılı sonuçlar vermiştir. Süre ve maliyet yönünden değerlendirildiğinde ise blok öncelik ve bulanık mantık esaslı model, mülakat esaslı dağıtım modeline göre daha az maliyetle ve daha kısa sürede tamamlanabileceği tespit edilmiştir. Anket sonuçlarına göre, anket yapılan işletmelerin % 80.5'i bulanık mantık esaslı dağıtımdan, % 64.1'i blok öncelik esaslı dağıtımdan ve % 50'si mülakat esaslı dağıtımdan memnun oldukları tespit edilmiştir.
One of the most significant steps of land consolidation projects is the reallocation studies. In Turkey, the reallocation processes for land consolidation projects were made according to farmer preferences (interview). Additionally, besides the interview-based land reallocation model, some optimization studies based on mathematical models were performed for land reallocation processes in many scientific researches. However, many different solutions were proposed because of not having any certain mathematical model for the land reallocation process. In recent times, the method of fuzzy logic that is capable of modeling human thought structure and used for the cases where the formation of any mathematical model was impossible was preferred for solving the problems of Geomatic Engineering as used in other engineering branches. In this study, the applicability of fuzzy logic method for the land reallocation process of land consolidation studies that do not have any certain mathematical model was investigated. Moreover, the results of the land reallocation model based on block-priority which considers the first largest and the second largest lands were also obtained. The results of fuzzy logic and block-priority based land reallocation models were compared with the results of the interview-based land reallocation model. In addition, the model preferred by the farmers from three different land reallocation models was determined by submitting questionnaire to the farmers. According to the land reallocation results, it was determined that the land reallocation model based on fuzzy logic presented more successful results than the other two models in terms of the number of lands and shares, average number of lands given for each landholding and the average land size. When the number of lands given to the landholdings was considered, the land reallocation model based on block-priority presented more successful results. However, if the interrelations of the relatives were taken into consideration, the interview-based land reallocation model was more successful than the method of fuzzy logic and the land reallocation model based on block-priority. In terms of cost and time duration, the block-priority and fuzzy logic based models were completed with lower costs and shorter time durations when compared with the interview-based land reallocation model. According to the questionnaire results applied to the landholdings, 80.5% of the landholdings were pleased with fuzzy logic land reallocation model while the 50% and 64.1% of them were pleased with interview-based land reallocation model and block-priority based land reallocation model, respectively.

Açıklama

Anahtar Kelimeler

Arazi toplulaştırması, Land consolidation, Bulanık mantık, Fuzzy logic, Mülakat, Interview

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye

İşcan, F. (2009). Arazi düzenleme çalışmalarında bulanık mantık uygulaması. Selçuk Üniversitesi, Yayımlanmış doktora tezi, Konya.