Türk İslam sanatında sanduka geli̇şi̇mi̇
Yükleniyor...
Tarih
2022
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Ölüm ve ölüm sonrasında yapılan ritüelleri belirleyen en önemli olgu insanların inançlarıdır. İnanç sistemi, mezar tipini, biçimini, hacmini, bölümlerini belirlediği gibi sanatsal tasarımlarını da belirler. Mezar yapıları, dönemin mimari anlayışını ve sanatsal zevklerini yansıtan önemli belgelerdir. Bu çalışmanın konusunu, mezar yapıları içerisinde gelişimini izlediğimiz sandukalar oluşturmaktadır. Anadolu’da erken dönemlerden itibaren örneklerini gördüğümüz sandukalar, türbe ve kümbetlerde sembolik olarak karşımıza çıkar. Hazire ya da kabristanlarda bulunan sandukalar ise lahit mezar çeşidi olarak tasniflenmiştir. Farklı türde örnekler olmakla birlikte sandukalar; bir kaide üzerine, baş ve ayak bölümleri arasında yükseklik ve genişlik farkı olan, üst bölümü iki yana meyilli formuyla Türk mezar mimarisinde uzun süre kullanılmış ve türbe mimarisinin önemli bir unsuru olmuştur. Sandukalar, süreç içerisinde plan, süsleme ve kütle kompozisyonu yönünden gelişim ve değişim göstermişlerdir. Bu çalışmanın, mezar yapılarında mimari bileşen olan sandukaların kavramsal ve biçimsel gelişimi üzerine yapılan ilk çalışma olması nedeniyle alana katkı sunacağı düşünülmektedir.
Faith is the most important determinant of the death and the funeral rituals. Belief system determines the artistic design of a tomb as well as it determines the type, shape, volume, and the sections of it. Tomb structures are important documents that reflect the architectural understanding and the artistic tastes of the time they belong. The subject of this study is sandukas, which are important elements of tomb structures. Sandukas which have existed in Anatolia since the early ages, can be observed in turbes and kumbets (cupolas) symbolically. The sandukas in hazires and burial grounds are classified as a type of sarcophagus. Sandukas had been an important element of the Turkish tomb architecture with its form on top of a pedestal, with height and width differences between the head and the legs and the upper part leaning two sides. In time, sandukas have changed and developed in terms of plan, adornment, and mass composition. As being the first study on the conceptual and formal development of the sandukas, which are architectural components of the tombs, this study would contribute to the field significantly.
Faith is the most important determinant of the death and the funeral rituals. Belief system determines the artistic design of a tomb as well as it determines the type, shape, volume, and the sections of it. Tomb structures are important documents that reflect the architectural understanding and the artistic tastes of the time they belong. The subject of this study is sandukas, which are important elements of tomb structures. Sandukas which have existed in Anatolia since the early ages, can be observed in turbes and kumbets (cupolas) symbolically. The sandukas in hazires and burial grounds are classified as a type of sarcophagus. Sandukas had been an important element of the Turkish tomb architecture with its form on top of a pedestal, with height and width differences between the head and the legs and the upper part leaning two sides. In time, sandukas have changed and developed in terms of plan, adornment, and mass composition. As being the first study on the conceptual and formal development of the sandukas, which are architectural components of the tombs, this study would contribute to the field significantly.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Türbe, Kümbet, Hazire, Mezar, Lahit, Sanduka, Plan, Gelişim, Turbe, Kumbet, Tomb, Sarcophagus, Development
Kaynak
Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
54
Künye
Öter, N. (2022). Türk İslam sanatında sanduka geli̇şi̇mi̇. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (54), 391-404.
