Anadolu'da bulunan Rubia tinctorum L.'lardaki antrakinon türevi boyarmaddelerin HPLC ile kantitatif olarak araştırılması
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2001-10-15
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Doğal boyamacılık sanatının en önemli bitkilerinden biri olan, Rubia tinctorum bitkisinden en iyi şekilde istifade etmek ve boyamada standardı yakalamak amacı ile bu formun değişik coğrafyalardaki - iklimlerdeki (Karaman, İnebolu, Beypazarı, Erzurum ) bireylerinin kantitatif olarak ihtiva ettikleri önemli boyarmaddeler YBSK (HPLC) ile incelenmiştir. Daha önce toplanıp yabancı maddelerden arındırıldıktan sonra, uygun şekilde kurutulup öğütülen kök numuneleri, bir yaşında ve çok yaşlı-yıllık (iki ve daha fazla) oluşlarına göre ayrıldıktan sonra incelenmeye alınmıştır. İncelemelerde antrakinonların ekstraksiyonu için beş değişik metod uygulanmış ve en uygunu seçilerek denemelere geçilmiştir. Buna göre en fazla alizarin Karaman (%1.23), purpurin Erzurum (%0.81), toplam antrakinona Karaman (%2.03)' dan alınan kök numunelerinde rastlanmıştır. En az alizarin Beypazarı (%0. 16), purpurin yine Beypazarı (%0.26) örneklerinde tesbit edilmiştir. Değişik ekolojik şartlarda yetişen bitkilerin farklı oranlarda boyarmadde ihtiva ettiği sonucu ortaya çıkmıştır. Ayrıca aynı yörenin farklı yaşlardaki bitkilerinde de boyarmadde - antrakinon (alizarin, purpurin) oranlarında büyük farklılığın olduğu görülmektedir. Dolayısı ile aynı türün değişik ekolojik şartlarda yetişen formlarının ihtiva ettiği kimyasal bileşenlerde farklılıkların olması mümkün olabilmektedir. Boyalı ve boyanmadan kullanılan kök numunelerinden ekstrakte edilerek analizleri yapılan materyallerden aynı yöreden toplananlar arasında farklılıklara rastlanmıştır. Bu durum boyama metodu ve bazı antrakinonlann (pseudopurpurin gibi) dekarboksilasyonundan kaynaklanmaktadır. İleride yapılacak çalışmalarla uygun metodlar kullanmak suretiyle tekstil elyafa istenilen boyarmaddenin bağlanmasını sağlayarak, haslık derecesi yüksek ürünlerin ortaya çıkması söz konusu olacaktır.
Before the advent of synthetic dyestuffs, natural sources such as plant and insects have been used for coloring textiles. Madder [Rubia tinctorum L., (Rubiaceaea)] was formerly of great commercial importance as a dyestuff until the middle of 19 th century. Rubia tinctorum L. was formerly one of the most important natural dyestuffs had been used since ancient times. The roots of R tinctorum contain antraquinone derivatives, main coloring substances being alizarin and purpurin. In this study, the contents of alizarin and purpurin in R tinctorum roots collected from various regions in Anatolia were quantitatively deteminatid by reversed phase HPLC method. m In the present study, several extraction techniques were tested and the hydrolyses were performed in acidic medium. Highest yields values for alizarin and purpurin were obtained by the method which involve acid hydrolysis procedure. Highest amount of antraquinones (alizarin +purpurin) was in thy R. tinctorum sample obtanied from Karaman region (2.03%). Alizarin and purpurin contents were quite different in annual and perennial.
Before the advent of synthetic dyestuffs, natural sources such as plant and insects have been used for coloring textiles. Madder [Rubia tinctorum L., (Rubiaceaea)] was formerly of great commercial importance as a dyestuff until the middle of 19 th century. Rubia tinctorum L. was formerly one of the most important natural dyestuffs had been used since ancient times. The roots of R tinctorum contain antraquinone derivatives, main coloring substances being alizarin and purpurin. In this study, the contents of alizarin and purpurin in R tinctorum roots collected from various regions in Anatolia were quantitatively deteminatid by reversed phase HPLC method. m In the present study, several extraction techniques were tested and the hydrolyses were performed in acidic medium. Highest yields values for alizarin and purpurin were obtained by the method which involve acid hydrolysis procedure. Highest amount of antraquinones (alizarin +purpurin) was in thy R. tinctorum sample obtanied from Karaman region (2.03%). Alizarin and purpurin contents were quite different in annual and perennial.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Antrakinonlar, Anthraquinones, Boyar maddeler, Dyestuffs, HPLC yöntemi, HPLC method, Kök boyası, Madder, Rubia tinctorum
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Akyürek, C. (2001). Anadolu'da bulunan Rubia tinctorum L.'lardaki antrakinon türevi boyarmaddelerin HPLC ile kantitatif olarak araştırılması. Selçuk Üniversitesi, Yayımlanmış doktora tezi, Konya.
