Köstendilli Süleyman Şeyhî'nin "Lemeât-ı Nakşbend" adlı eseri (inceleme ve metin)

Yükleniyor...
Küçük Resim

Tarih

2010

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Süleyman Şeyhî Efendi 1750-1820 yılları arasında Bulgaristan'da yaşamış önemli bir Osmanlı mutasavvıfı ve ilim adamıdır. O, bu vasıflarını kalemiyle de bütünleştirerek, ilim, tasavvuf ve edebiyat alanında otuza yakın Türkçe eser te'lif etmiştir. Süleyman Şeyhî Efendi'nin önemli ve ilk telif et¬tiği eseri, çalışmamıza konu olan Lemaât-ı Nakşbendiyye'dir. Lemaât-ı Nakşbendiyye risalesi muhtevası itibariyle bir menâkıbnâme, bir silsilenâme, bir ıstılâhat kitabı ve bir tabirnâme olma özelliklerinin tümünü taşımaktadır. Lemaât'ın esas yazılış gayesi, tarikata yeni girenlerin ve diğer müritlerin istifade edebilmeleri için tasavvufi ıstılahları izah etmek ve bir araya toplamaktır. Süleyman Şeyhî Efendi bu maksatla kitabını yazarken, bunu vesile kabul edip, ?azizlerimiz? dediği şeyhi Hâce Mustafâ Şâmi (k.s.) Hazretlerinin kimliğini, şahsiyetini, düşüncelerini, kerametlerini, halifelerini, örnek hallerini ve tavırlarını nakletmiştir. Aynı şekilde ikinci şeyhi durumundaki Ağabeyi Hâce Çelebi İbrahim (k.s.) Hazretlerinin tarikata girişini, icazet alışını, örnek hâllerini nakletmiştir. Süleyman Şeyhî Efendi bu bölümde şeyhini tanıtırken ilgisi do¬layısıyla, tarikata girişini ve hilafetini de anlatmıştır. Aynı şekilde Çelebi İbrahim'i anlatırken kendi hayatı hakkında da dolaylı olarak bil-giler vermiştir. Bununla birlikte kitabın ikinci bölümünde Süleyman Şeyhî Efendi, her sâlik ve mürîdin çok iyi bir şekilde bilmesi gereken şeriat, tarikat, marifet, hakikat; imelyakîn, aynelyakîn, hakkalyakîn; murâkabe, teveccüh, râbıta, ilm-i ledün; havâss-ı aşare, tabiat-ı beşeriyye ve hazarât-ı hamse gibi temel tasavvufi kavramları etkileyici ve teşvik edici bir üslupla îzâh etmiştir. Yine müellif, üçüncü bölümde seyr ü sülûka giren her bir mürîdin, rüya tabiriyle ilgili olarak bilmesi gereken önemli, temel bilgileri beş guruba ayırarak açıklamıştır.
Süleyman Şeyhî Efendi is a significant Ottoman Sufi and scholar, who lived from 1750 to 1820 in Bulgaria. He combined his scholarly qualities with the strength of his pen and wrote about thirty books in Turkish on Islamic sciences, Sufism, and literature. Lamaat-i Naqshibandiyya, which is the subject of this thesis, is the first and one of the important works of Süleyman Şeyhî Efendi. From the point of its contents, the treatise of Lamaat-i Naqshibandiyya carries all of the characteristics of the books written on Sufi legends, chains of sufi masters, terminology, and interpretation of dreams. The real goal of writing Lamaat is to explain and gather the sufi terminology in a work for the new disciples of the sufi order. While writing his book with this goal in mind Süleyman Şeyhî Efendi recounts the identity, character, thoughts, miracles, successors, exemplary states, and behaviors of his master Hâce Mustafâ Şâmi, whom he calls ?azizlerimiz or our saints.? Similarly he narrates how his older brother and in a way second master Hâce Çelebi İbrahim joined the sufi order, got his certificate, and his paradigmatic behaviors. In that chapter Süleyman Şeyhî Efendi also narrates his own entrance to sufi order and his succession for its relevance to introducing his master. Similarly when he talks about Çelebi İbrahim, he gives indirect information about his own life. Besides these in the second chapter Süleyman Şeyhî Efendi elegantly explains the basic sufi terminology needed by every dervish and sufi disciple, such as Shariah, tariqah, ma?rifah, haqiqah, ilm al-yaqin, haqq al-yaqin, muraqaba, tawajjuh, rabitah, ilm al-ladun, hawas asharah, tabiah bashariyya, and hazarat al-khamsah. In the third chapter the author also gives the basic and essential knowledge needed to be known by a sufi disciple in interpretation of dreams by dividing it into five main categories.

Açıklama

Anahtar Kelimeler

Kavramlar, Concepts, Köstendilli Süleyman Şeyhi, Menakıbname, Menagip, Rüya tabirnameleri, Dream tabir-names, Silsilename

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye

Bedir, E. (2010). Köstendilli Süleyman Şeyhî'nin "Lemeât-ı Nakşbend" adlı eseri (inceleme ve metin). Selçuk Üniversitesi, Yayımlanmış yüksek lisans tezi, Konya.