Türkiye'de Haber Doğrulama Ekosistemi ve Kullanıcıların Doğrulama Platformlarını Kullanım Pratikleri
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2023
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Yalanın normalleştiği, sahte haber üretiminin yaygınlaşıp hızlandığı günümüz
toplumunda kişilerin hakikatle ilişkisinde kopukluklar meydana gelmektedir. Bu
kopukluğun önemsenmediği, yalanla gerçeğin iç içe geçtiği bu hakikat sonrası toplum,
yeni iletişim teknolojilerinin de yardımıyla sahte haberlerin ve bu haberlerin
etkilerinin artmasına neden olmaktadır. Özellikle dijital teknolojilerin iletişim
alanındaki yansımalarının sorumlu tutulduğu bu durum, sahte haberle mücadele için
yine bu teknolojilerin yardımıyla çeşitli önlemler almayı gerekli kılmıştır. Bu noktada
sahte haberle mücadelede doğrulama platformları ortaya çıkmıştır.
İnsanların doğru karar alması noktasında önemli bir tehdit olan sahte habere
karşı bir savunma olarak geliştirilen ve sahte haberin yıkıcı etkilerine karşı bir kalkan
olarak görülen doğrulama platformlarının incelendiği bu çalışma, Türkiye’deki
doğrulama ekosistemini farklı açılardan değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Bu amaçla
ilk olarak doğrulama platformlarının içeriklerine odaklanılmış ve içerik analizi
yöntemiyle Türkiye’de faaliyet yürüten 7 doğrulama platformunun içerikleri
incelenmiştir. Ele alınan 6 aylık dönemde incelenen iddiaların büyük bir bölümünün
yanlış olarak bulgulandığı araştırmada, Türkiye’de en fazla sahte bilgi üretilen
konuların ise çatışma ve kültür/sanat/eğlence olduğu tespit edilmiştir. Sahte haberin kaynağının en çok sosyal medya olduğu ve bu tür haberlerin bu medya ortamlarında
yayıldığı da araştırmanın diğer sonuçlarıdır.
Türkiye’de doğrulama ekosistemini değerlendirmek için çalışma kapsamında
yapılan diğer bir analiz ise saha araştırmasıdır. 406 doğrulama platformu kullanıcısının
katılımıyla gerçekleştirilen çevrim içi anket çalışmasında kullanıcıların yeni medya
okuryazarlığı seviyesi ile sosyal medya güven ve teyit alışkanlıkları analiz edilmiştir.
Araştırma sonucunda sahte haberle mücadelede önemli bir beceri olan yeni medya
okuryazarlığı seviyesindeki artışın teyit seviyesinde de bir artışa neden olduğu ortaya
çıkmıştır.
In today's society, where lying has become normalized and fake news production has become widespread and accelerated, disconnects occur in people's relationships with the truth. This post-truth society, where this disconnect is ignored, and lies and truth are intertwined, leads to an increase in fake news and its effects with the help of new communication technologies. This situation, in which the reflections of digital technologies in the field of communication are held responsible, has made it necessary to take various measures to combat fake news with the help of these technologies. At this point, verification platforms have emerged in the fight against fake news. This study aims to evaluate the verification ecosystem in Turkey from different perspectives by examining verification platforms, which have been developed as a defense against fake news, which is an essential threat to people's correct decisionmaking, and seen as a shield against the destructive effects of fake news. For this purpose, the study first focuses on the content of verification platforms and analyzes the content of 7 verification platforms operating in Turkey through content analysis. The study found that most of the allegations analyzed in the six months analyzed were false, while the topics that produced the most fake information in Turkey were conflict and culture/arts/entertainment. Other study results show that the source of fake news is primarily social media and that such news is spread in these media environments. Another analysis conducted within the scope of the study to evaluate the verification ecosystem in Turkey is a field survey. Four hundred six users of verification platforms participated in the online survey, which analyzed users' level of new media literacy and their habits of trusting/confirming news spread on social media. As a result of the research, it was revealed that an increase in new media literacy, which is a crucial skill in combating fake news, leads to an increase in confirmation.
In today's society, where lying has become normalized and fake news production has become widespread and accelerated, disconnects occur in people's relationships with the truth. This post-truth society, where this disconnect is ignored, and lies and truth are intertwined, leads to an increase in fake news and its effects with the help of new communication technologies. This situation, in which the reflections of digital technologies in the field of communication are held responsible, has made it necessary to take various measures to combat fake news with the help of these technologies. At this point, verification platforms have emerged in the fight against fake news. This study aims to evaluate the verification ecosystem in Turkey from different perspectives by examining verification platforms, which have been developed as a defense against fake news, which is an essential threat to people's correct decisionmaking, and seen as a shield against the destructive effects of fake news. For this purpose, the study first focuses on the content of verification platforms and analyzes the content of 7 verification platforms operating in Turkey through content analysis. The study found that most of the allegations analyzed in the six months analyzed were false, while the topics that produced the most fake information in Turkey were conflict and culture/arts/entertainment. Other study results show that the source of fake news is primarily social media and that such news is spread in these media environments. Another analysis conducted within the scope of the study to evaluate the verification ecosystem in Turkey is a field survey. Four hundred six users of verification platforms participated in the online survey, which analyzed users' level of new media literacy and their habits of trusting/confirming news spread on social media. As a result of the research, it was revealed that an increase in new media literacy, which is a crucial skill in combating fake news, leads to an increase in confirmation.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Doğrulama Platformları, Sahte Haber, Hakikat Sonrası, Fact-Checking Platforms, Fake News, Post-Truth
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Abanoz, Ö.D., (2023). Türkiye'de Haber Doğrulama Ekosistemi ve Kullanıcıların Doğrulama Platformlarını Kullanım Pratikleri. (Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
