Mera Uygunluk Sınıflamasında Kullanılabilir Parametrik Bir Metot Geliştirilmesi
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2023
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Günümüzde sağlıklı ve dengeli beslenme için hayvansal ürünler hayati bir öneme sahiptir.
Hayvansal ürünlerin elde edilmesinde özellikle çiftlik hayvanlarının fonksiyonlarının ve ihtiyaçlarının iyi
belirlenip, yüksek miktarda ve kaliteli ürün vermeleri için yeterli ve dengeli beslenme koşullarının
sağlanması gerekmektedir. Bu gerekliliği sağlayabilmenin başlıca kaynağı mera alanlarının sürdürülebilir
kullanımı ve korunmasıdır. Ancak ülkemizde mera alanlarını tehdit eden en önemli faktör amaç dışı
kullanım ve yanlış tahsis amacı değişiklikleri olarak dikkat çekmektedir. Bu çalışma ile Türkiye’de mera
varlığı tespit ve tahsisinde Coğrafi Bilgi Sistemlerine entegre bir şekilde pratik olarak kullanılabilir
parametrik bir yaklaşımın geliştirilmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla Erzincan ilinde tapu kadastro
kayıtlarında mera olarak tanımlanan 30 farklı arazide mera uygunluk sınıflarının belirlenmesi amacıyla 7
parametre; 1-Arazi kullanım kabiliyet sınıfları (AKK), 2- derinlik, 3- eğim, 4- bakı, 5- yükseklik, 6- kapama
oranı (NDVI) ve 7- taşlılık, çok kriterli karar destek algoritması olan AHS tekniği ile ağırlıklandırılmış ve
doğrusal kombinasyon tekniği ile sınıflandırılmıştır. Belirtilen parametreler Tarım ve Orman Bakanlığına
bağlı birimlerin uzmanları tarafından kolay erişilebilir ve yorumlanabilir olarak seçilmiştir. Seçilen
parametrelerin ağırlıklandırması ve alt gruplara kategorizasyonunda mera alanlarının tarımsal açıdan
kullanıma uygunluk potansiyeline ve faktörlerin mera bitkileri kalitesine etkileri dikkate alınmıştır. İkili
karşılaştırmalar sonucu parametreler; kapama oranı (% 28.40), AKK (% 24.10), derinlik (%21.60), eğim
(% 10.70), taşlılık (%6.70), yükseklik (% 5.20) ve bakı (% 3.40) olmak üzere etki derecelerine göre
sıralanmıştır. Parametreler için belirlenen ağırlık değerleri, her bir parametre için dört farklı gruba ayrılan
alt puan değerleri ile Doğrusal Kombinasyon Tekniği kullanılarak fonksiyonlanmış ve mera uygunluk
puanları (MUP) hesaplanmıştır. Araştırma ile seçilen alanların % 23’ü “Çok Uygun” (S1), %37’ si “Uygun”
(S2) ve % 33’ü “Az Uygun” (S3) mera uygunluk sınıflarında dağılım gösterirken %7’sinin tarımsal
kullanım açısından uygun olduğu değerlendirilmiştir. Aynı zamanda arazi çalışmaları ile eş zamanlı olarak
1x1 m çıta kullanılarak seçilen alanlarda genel olarak mera tahsis çalışmalarında uygulanan kapalılık oranı
ve sınıfları belirlenmiş, mera uygunluk sınıfları ile karşılaştırması yapılmıştır. Her iki değerlendirme
yaklaşımının karşılaştırması sonucu aralarında % 30 oranında düşük bir ilişki belirlenmiş ve mera uygunluk
değerlendirmelerinin parametrik esaslara dayalı olarak yapılamasının daha güvenilir ve geliştirilebilir bir
metot olduğu belirtilmiştir. Çalışma sonucu denenen parametrik yaklaşımın mera arazilerinin tahsis amacı
değişikliğinde ve uygunluk sınıflamasında Tarım ve Orman Bakanlığı ilgili birimleri ve İl Mera
Komisyonlarında pratik bir şekilde kullanılabilir olduğu önerilmiştir.
Today, animal products are of vital importance for a healthy and balanced diet. In obtaining animal products, especially the functions and needs of farm animals must be well determined and adequate and balanced nutritional conditions must be provided so that they can produce high quantities and quality products. The main source of meeting this requirement is the sustainable use and protection of pasture areas. However, the most important factors threatening pasture lands in our country are unintended use and misallocation purpose changes. With this study, it is aimed to develop a practically usable parametric approach integrated with Geographic Information Systems in the determination and allocation of pasture assets in Turkey. For this purpose, 7 parameters are used to determine pasture suitability classes in 30 different lands defined as pasture in the land registry records in Erzincan province; 1-Land use capability classes (LCC), 2- depth, 3- slope, 4- aspect, 5- height, 6- cover ratio and 7- stonyness, weighted with AHP technique, which is a multi-criteria decision support algorithm, and linear combination technique. classified. In the weighting of the selected parameters and their categorization into subgroups, the potential of pasture areas for agricultural use and the effects of the factors on the quality of pasture plants were taken into account. Parameters as a result of pairwise comparisons; They are listed according to their degree of impact: coverage rate (28.40%), LCC (24.10%), depth (21.60%), slope (10.70%), stonyness (6.70%), elevation (5.20%) and aspect (3.40%). The weight values determined for the parameters were functionalized using the Linear Combination Technique with sub-score values divided into four different groups for each parameter, and pasture suitability scores (PSS) were calculated. While 23% of the areas selected by the research were distributed in high (S1), 37% in medium (S2) and 33% in low (S3) pasture suitability classes, 7% were evaluated to be suitable for agricultural use. At the same time, simultaneously with the field studies, the cover ratio and classes generally applied in pasture allocation studies were determined in the selected areas using 1x1 m laths, and a comparison was made with the pasture suitability classes. As a result of the comparison of both evaluation approaches, a low correlation of 30% was determined between them and it was stated that pasture suitability evaluations based on parametric principles are a more reliable and improvable method It was suggested that the parametric approach tested in the study can be used practically by the relevant units of the Ministry of Agriculture and Forestry and Provincial Pasture Commissions in the change of allocation purpose and suitability classification of pasture lands.
Today, animal products are of vital importance for a healthy and balanced diet. In obtaining animal products, especially the functions and needs of farm animals must be well determined and adequate and balanced nutritional conditions must be provided so that they can produce high quantities and quality products. The main source of meeting this requirement is the sustainable use and protection of pasture areas. However, the most important factors threatening pasture lands in our country are unintended use and misallocation purpose changes. With this study, it is aimed to develop a practically usable parametric approach integrated with Geographic Information Systems in the determination and allocation of pasture assets in Turkey. For this purpose, 7 parameters are used to determine pasture suitability classes in 30 different lands defined as pasture in the land registry records in Erzincan province; 1-Land use capability classes (LCC), 2- depth, 3- slope, 4- aspect, 5- height, 6- cover ratio and 7- stonyness, weighted with AHP technique, which is a multi-criteria decision support algorithm, and linear combination technique. classified. In the weighting of the selected parameters and their categorization into subgroups, the potential of pasture areas for agricultural use and the effects of the factors on the quality of pasture plants were taken into account. Parameters as a result of pairwise comparisons; They are listed according to their degree of impact: coverage rate (28.40%), LCC (24.10%), depth (21.60%), slope (10.70%), stonyness (6.70%), elevation (5.20%) and aspect (3.40%). The weight values determined for the parameters were functionalized using the Linear Combination Technique with sub-score values divided into four different groups for each parameter, and pasture suitability scores (PSS) were calculated. While 23% of the areas selected by the research were distributed in high (S1), 37% in medium (S2) and 33% in low (S3) pasture suitability classes, 7% were evaluated to be suitable for agricultural use. At the same time, simultaneously with the field studies, the cover ratio and classes generally applied in pasture allocation studies were determined in the selected areas using 1x1 m laths, and a comparison was made with the pasture suitability classes. As a result of the comparison of both evaluation approaches, a low correlation of 30% was determined between them and it was stated that pasture suitability evaluations based on parametric principles are a more reliable and improvable method It was suggested that the parametric approach tested in the study can be used practically by the relevant units of the Ministry of Agriculture and Forestry and Provincial Pasture Commissions in the change of allocation purpose and suitability classification of pasture lands.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
AHS, Arazi Değerlendirme, CBS, Mera, Uygunluk Sınıflaması, GIS, Land Evaluation, Pasture, Suitability Classification
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Erarslan G., (2023). Mera Uygunluk Sınıflamasında Kullanılabilir Parametrik Bir Metot Geliştirilmesi. Mera Uygunluk Sınıflamasında Kullanılabilir Parametrik Bir Metot Geliştirilmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
