Sağlıklı bireylerde biyolojik ritim ve sosyal ritim arasındaki farklılıkların melatonin düzeyleri ve psikiyatrik belirtilerle ilişkisi

Yükleniyor...
Küçük Resim

Tarih

2020

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

Selçuk Üniversitesi, Tıp Fakültesi

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Amaç: Modern yaşamın getirisi olan sosyal aktiviteler, çalışma saatleri, iletişim araçları vb. durumlar nedeniyle bireyler artık biyolojik ritimlerine ayak uyduramamaktadır. Kısacası modern yaşam, bireylerde biyolojik ritim ile sosyal ritim arasında farka neden olmakta ve kişiler sosyal jetlag yaşamaktadırlar. Bu durumun bireylerde süreğen biçimde uyku süreçlerini etkilediği ve bu etkilerin uyku-uyanıklık süreciyle yakından ilişkili olan, aynı zamanda biyolojik ritim belirteci olan melatonin üzerine de yansımaları olduğu düşünülmektedir. Bu çalışmada sağlıklı gönüllülerde biyolojik ritmi ve sosyal ritmi değerlendirerek var olan zamanlama farkının psikiyatrik belirtiler ve melatonin düzeyleri ile ilişkisinin araştırılması, melatoninin düzeylerinin ritim farklılıklarına etkilerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Üniversitede çalışan/ öğrenim gören 95 sağlıklı gönüllü araştırmaya dahil edildi. Başlangıçta Sabahlılık Akşamlılık Ölçeği (SAÖ) dağıtılarak kronotip tayini yapıldıktan sonra sosyodemografik veri formu, SCL-90 psikolojik belirtileri tarama formu ve Selçuk uyku günlüğü katılımcılara verildi. Münih kronotip anketi ise araştırmacı tarafından uygulandı. Katılımcılardan hafta içi bir günde olmak kaydıyla bir gecelik idrar örneği toplamaları istendi ve bu örnekte 6-sülfatoksi melatonin düzeyinin ELİSA yöntemi ile çalışıldı. Münih kronotip anketi ve Selçuk uyku günlüğü ile sosyal jetlag süreleri hesaplandı. Verilerin analizinde SPSS 21 programı kullanıldı. Bulgular: 95 katılımcının %35,8'i sabah tipi, %32,6'sı akşam tipiydi. Akşam kronotipine sahip bireylerde SJL süresi, SCL-90 obsesif kompülsif alt ölçek puanı, sübjektif yorgunluk hissi daha fazlaydı. Kronotipler ile 6-SMT ve SCL-90 toplam puanı arasında, SJL süresi ile 6-SMT düzeyleri arasında bir ilişki saptanmadı. VKİ indeksi ile 6-SMT düzeyleri arasında negatif korelasyon olduğu saptandı. Akşam kronotipinin, daha uzun SJL süresi için prediktör olduğu bulundu. Sonuç: Günümüzde teknolojinin gelişmesi, çalışma ve sosyal aktivite zamanlarının geç saatlere kayması biyolojik ritmimizi bozmaktadır. Bu durum giderek artan sosyal jetlag sürelerine ve psikiyatrik belirtilere neden olmaktadır. Çalışmamızda biyolojik ve sosyal ritimlerin, psikiyatrik belirtiler ve melatoninle ilişkisi üzerine durulmuştur. Akşam tipine sahip olmanın SJL için prediktör olduğu, psikiyatrik belirtilerle ilişkili olduğu, melatonin düzeylerine yansımalarının olmadığı saptanmıştır. Melatonin ile, kronotip ve SJL süresinden bağımsız olarak, VKİ arasında ilişki olduğu saptandı. Sonuçlarımız literatürle kısmen uyumludur. Bu alanda geniş örneklemli çalışmalara ihtiyaç vardır.
Objective: Social activities, working hours, communication tools, etc. that come with modern life cause that individuals to be unable to keep up with the biological rhythm they have. In short, the effects of modern life make a difference in timing between biological rhythm and social rhythm in individuals and they experience social jet lag. This study aims to investigate the relationship of the differences between biological and social rhytyms in healthy individuals with the levels of melatonin and psychiatric symptoms. And also the study aims to investigate the effects of melatonin levels on rhythm. Methods: 95 healthy people planned to participate who is educated/ studies in Konya Selcuk University central campus. Participants were to fiil out the test under physician supervision. The volunteers completed a package of psychological instruments including the Morningness– Eveningness Questionnaire, SCL-90 Questionnaire, Munich Chronotype Questionnaire and Selcuk sleep diary. They gave a urinary specimen for an any weekday. Participants were asked to start collecting urine after going to bed at night and to include their first urine too, in the morning. 6-sulfatoxy melatonin levels were measured by ELISA method. SJL times were calculated by Munich Chronotype Questionnaire and Selçuk sleep diary. SPSS 21 program was used for data analysis. Results: 35.8% of the 95 participants were morning type and 32.6% were evening type. Individuals with evening chronotype had higher SJL duration, SCL-90 obsessive-compulsive subscale score, and subjective fatigue. There was no relationship between chronotypes and 6-SMT levels and SCL-90 total score. Similarly, there was no relationship between SJL duration and 6-SMT levels. There was a negative correlation between BMI index and 6-SMT levels. Evening chronotype was found to be a predictor for longer SJL duration. Conclusion: Today, the development of technology and the shift of working and social activity times to late hours disrupts our biological rhythm. This situation causes increasing social jetlag times and psychiatric symptoms. Our study focuses on biological and social rhythms, and their relationship with psychiatric symptoms and melatonin. It was found that having the evening type was a predictor for SJL, was associated with psychiatric symptoms, and had no reflections on melatonin levels. It was found that there was a relationship between melaton and BMI, independent of chronotype and SJL duration. Our results are partially consistent with the literature.Studies with large samples are needed in this area.

Açıklama

Anahtar Kelimeler

Biyolojik Ritim, Kronotip, Sosyal Jetlag, Melatonin, Biological Rhtyms, Chronotype, Social Jetlag

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye

Eğilmez, Ü. (2020). Sağlıklı bireylerde biyolojik ritim ve sosyal ritim arasındaki farklılıkların melatonin düzeyleri ve psikiyatrik belirtilerle ilişkisi. (Uzmanlık Tezi). Selçuk Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Konya.