Sağlık İşletmelerinde İç Kontrol Sisteminin Algı Yönlü Etkinliği: Sakarya İli Kamu Hastaneleri Örneği

İç kontrol aslında kurumları bağımsız denetime hazırlayan bir ortamı sağlamayı amaçlayan proaktif bir eylemi içinde barındırır. Fakat iç kontrol sisteminin bu karmaşık yapısı nedeniyle her kurum bu süreci gereği gibi yerine getirememekte ve birtakım sorunlarla karşılaşmaktadır. Araştırma bu sorunların dolayısıyla iç kontrol sisteminin etkinliğinin tespiti ve etkinliğini arttırmanın alternatif yollarını Sakarya ili ve ilçelerindeki kamu hastaneleri özelinde ele almayı amaçlamıştır. Bu amaca yönelik Kamu İç Kontrol Standartlarından yola çıkılarak geliştirilen araştırmanın ölçeği ilgili tüm hastanelere (N:13 devlet hastanesi) anket katılım formu aracılığıyla uygulanmıştır. Bu 13 devlet hastanesinden iç kontrol uygulamalarında doğrudan görev alan yada iç kontrol uygulamalarından doğrudan etkilenen 379 sağlık ve idari personele ulaşılmıştır. Araştırma verileri iki temel bakış açısı dikkate alınarak (iç kontrol uygulama algısı ve iç kontrol önem düzeyi algısı) demografik sorular için frekans analizi, likert ölçekli iç kontrol uygulamalarına yönelik sorulara friedman testi, boyutlara yönelik fark testleri, iç kontrol uygulama düzeyi ve önem düzeyi arasındaki algılamalara yönelik GAP analizi ve son olarak korelasyon ve çoklu regresyon analizleri uygulanmıştır. GAP analizi sonucunda iç kontrol uygulama düzeyi algısı ile iç kontrol önem düzeyi arasında önem düzeyi lehine 0,89 puanlık bir farklılık söz konusudur. Buna göre hali hazırda iç kontrol sisteminin uygulanmasına yönelik yeterlilik algısının düşük olduğu söylenebilir. Regresyon analizi sonucunda ise kamu iç kontrol standartları alt boyutlarından “Personelin Yeterliliği ve Performansı, Yetki Devri, Planlama ve Programlama, Hiyerarşik Kontroller, Bilgi Sistemleri Kontrolleri, Bilgi ve İletişim, Raporlama, Kayıt ve Dosyalama Sistemi ve İç Kontrolün Değerlendirilmesi boyutları” ile “İç Kontrol Sistemi Amaçları” değişkeni arasında anlamlı bir etki tespit edilmiştir.

Internal control actually includes a proactive action aimed at providing an environment that prepares institutions for independent auditing. However, due to this complex structure of the internal control system, not every institution can perform this process properly and encounter some problems. The research aimed to determine the effectiveness of the internal control system due to these problems and to address alternative ways to increase its effectiveness in the public hospitals in Sakarya province and its districts. The scale of the research, which was developed based on the Public Internal Control Standards for this purpose, was applied to all relevant hospitals (N:13 state hospitals) through a questionnaire participation form. From these 13 state hospitals, 379 health and administrative personnel who are directly involved in or directly affected by internal control practices have been reached. Considering two basic perspectives (internal control application perception and internal control importance perception), the research data were analyzed by frequency analysis for demographic questions, Friedman test for questions on likert scale internal control applications, difference tests for dimensions, perceptions between internal control application level and importance level. GAP analysis and finally correlation and multiple regression analyzes were applied. As a result of the GAP analysis, there is a 0.89 point difference in favor of the importance level between the perception of internal control application level and internal control importance level. Accordingly, it can be said that the perception of competence for the implementation of the internal control system is low. As a result of the regression analysis, the sub-dimensions of the public internal control standards "Effectiveness and Performance of Personnel, Delegation of Authority, Planning and Programming, Hierarchical Controls, Information Systems Controls, Information and Communication, Reporting, Recording and Filing System and Evaluation of Internal Control" and "Internal Control". A significant effect was found between the “System Goals” variable.