Bazı makarnalık buğday (Triticum durum L.) genotiplerinin azot içeriği düşük ve yeterli ortamlarda kombinasyon yeteneklerinin belirlenmesi
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2020
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Makarnalık buğday genotiplerinin azot içeriği düşük ve yüksek oramlarda kombinasyon yeteneklerinin belirlenmesi amacıyla yürütülen bu çalışmada, makarnalık bölge verim denemesinden seçilen yüksek ve düşük protein oranına sahip 10 adet makarnalık buğday genotipi anaç, üç standart çeşit (Eminbey, Ç-1252 ve Kızıltan-91) baba olarak kullanılmıştır. Line-tester melezleme programından elde edilen 30 F1 ve 13 ebeveynden oluşan toplam 43 genotipin materyal olarak kullanıldığı araştırma azot yeterli ve yetersiz şartlar olmak üzere iki farklı çevrede yürütülmüştür. Elde edilen bulgulara göre, azot yeterli ortamlarda 1 numaralı genotip bindane; 2 numaralı genotip renk; 4 numaralı genotip tane verimi, başakta tane sayısı, başakta tane ağırlığı ve hasat indeksi; 5 numaralı genotip başak uzunluğu SDS sedimantasyon; 6 numaralı genotip protein oranı; 7 numaralı genotip üst boğum arası uzunluğu ve kül miktarı; 8 numaralı genotip bitki boyu; 9 numaralı genotip başaklanma süresi ve başaklanma-erme süresi bakımından ön plana çıkmışlardır. Ayrıca 4, 5, 7 ve 10 numaralı genotipler topraktaki mevcut azotu en etkin şekilde bünyelerine alabilen; 1, 4 ve 10 numaralı genotipler azotu en etkin şekilde kullanabilen genotipler olarak belirlenmişlerdir. Azot yetersiz ortamlarda yine 1 numaralı genotip bindane; 2 numaralı genotip renk; 4 numaralı genotip tane verimi; başakta tane sayısı; başakta tane ağırlığı; 5 numaralı genotip başak uzunluğu; 6 numaralı genotip protein oranı; 7 numaralı genotip üst boğum arası uzunluğu ve kül miktarı; 8 numaralı genotip bitki boyu ve 9 numaralı genotip başaklanma süresi bakımından ıslah çalışmalarında ana olarak kullanılabilecek genotiplerdir. Bunlara ilave olarak 3 numaralı genotipin SDS, 4 numaralı genotipin başaklanma-erme, 10 numaralı genotipin de hasat indeksi yönüyle ıslah çalışmalarında ana olarak değerlendirilebileceği sonucuna varılmıştır. Araştırma sonucunda incelenen özellikler yönüyle gösterdikleri yüksek kombinasyon yeteneği, yüksek heterosis ve heterobeltiosis değerleri açısından ön plana çıkan melez ve anaçların, gelecekteki ıslah çalışmalarına potansiyel oluşturabileceği görülmüştür.
In this study, which was carried out to determine the combination abilities of durum wheat genotypes with low and high nitrogen content, 10 durum wheat genotype rootstocks with high and low protein ratios selected from the durum wheat yield experiment, three standard varieties (Eminbey, Ç-1252 and Kızıltan-91) It was used as. The research, in which a total of 43 F1 obtained from the line-tester hybridization program and their parents were used as material, was conducted in two different environments: nitrogen sufficient and insufficient conditions. In nitrogen sufficient environments; Genotype number 1 genotype bindane 2 color; Number 4 genotype grain yield, grain number per spike, grain weight per spike and harvest index; No. 5 genotype spike length SDS sedimentation; Number 6 genotype protein ratio; No. 7 genotype interdental length and ash content; Number 8 genotype plant height; Genotype number 9 has come to the fore in terms of heading time and heading-melting time. In addition, genotypes 4, 5, 7 and 10 can absorb the existing nitrogen in the soil in the most efficient way; Genotypes 1, 4 and 10 were determined as the genotypes that can use nitrogen most effectively. In nitrogen insufficient environments; Genotype number 1 genotype bindane 2 color; Genotype number 4 grain yield; the number of grains per spike; grain weight in spike; No. 5 genotype spike length; Number 6 genotype protein ratio; No. 7 genotype interdental length and ash content; Genotype number 8 was determined as the parent that can be used in breeding studies in terms of plant height and genotype number 9 earing time. In addition to these, genotype SDS numbered 3, genotype number 4 can be evaluated as main in breeding studies in terms of earring-melting, genotype number 10 harvest index. As a result of the research, it has been observed that crossbreeds and rootstocks, which stand out in terms of their high combination ability, high heterosis and heterobeltiosis values, can create potential for future breeding studies.
In this study, which was carried out to determine the combination abilities of durum wheat genotypes with low and high nitrogen content, 10 durum wheat genotype rootstocks with high and low protein ratios selected from the durum wheat yield experiment, three standard varieties (Eminbey, Ç-1252 and Kızıltan-91) It was used as. The research, in which a total of 43 F1 obtained from the line-tester hybridization program and their parents were used as material, was conducted in two different environments: nitrogen sufficient and insufficient conditions. In nitrogen sufficient environments; Genotype number 1 genotype bindane 2 color; Number 4 genotype grain yield, grain number per spike, grain weight per spike and harvest index; No. 5 genotype spike length SDS sedimentation; Number 6 genotype protein ratio; No. 7 genotype interdental length and ash content; Number 8 genotype plant height; Genotype number 9 has come to the fore in terms of heading time and heading-melting time. In addition, genotypes 4, 5, 7 and 10 can absorb the existing nitrogen in the soil in the most efficient way; Genotypes 1, 4 and 10 were determined as the genotypes that can use nitrogen most effectively. In nitrogen insufficient environments; Genotype number 1 genotype bindane 2 color; Genotype number 4 grain yield; the number of grains per spike; grain weight in spike; No. 5 genotype spike length; Number 6 genotype protein ratio; No. 7 genotype interdental length and ash content; Genotype number 8 was determined as the parent that can be used in breeding studies in terms of plant height and genotype number 9 earing time. In addition to these, genotype SDS numbered 3, genotype number 4 can be evaluated as main in breeding studies in terms of earring-melting, genotype number 10 harvest index. As a result of the research, it has been observed that crossbreeds and rootstocks, which stand out in terms of their high combination ability, high heterosis and heterobeltiosis values, can create potential for future breeding studies.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Azot, etkinlik, Durum wheat, efficiency
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Yaşar, M. (2020). Bazı Makarnalık Buğday (Triticum Durum L.) Genotiplerinin Azot İçeriği Düşük ve Yeterli Ortamlarda Kombinasyon Yeteneklerinin Belirlenmesi. (Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
