Yeraltı ve toprakaltı mekanlarının tasarım ilkeleri
| dc.contributor.advisor | Beycan, Deniz Oktaç | |
| dc.contributor.author | İncesakal, Şeyma | |
| dc.date.accessioned | 2015-03-30T13:27:33Z | |
| dc.date.available | 2015-03-30T13:27:33Z | |
| dc.date.issued | 2011-07-28 | |
| dc.department | Enstitüler, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık Ana Bilim Dalı | en_US |
| dc.description.abstract | İnsanlığın en eski dönemlerinden bu yana kullanılan yeraltı mekanları geçmişte kurgulanmadan, mevcutta var olan kapalı boşluğun sığınma işlevli ve çevresel şartlardan kaynaklanan zorunlu bir kullanımından ibaretti. Tüm canlılar tarafından gizleyici niteliğe sahip olduğu bilinen yeraltı mekanları günümüzde farklı işlevlere yönelik tasarlanan, mekansal ilişkileriyle kurgulanan, farklı disiplinlerin işbirliğiyle planlanan ve farklı gereksinimleri karşılayan kompleks mekanlara dönüşmüşlerdir. Toprakaltı yapıları bu dönüşüm sürecinde bulundukları bölgeye göre farklı gerekçelerle inşa edilmişlerdir. Zamanla insanoğlunu toprakaltı mekânlarını kullanmaya yönlendiren gerekçeler çeşitlenmiş, şehirler büyüdükçe yeraltı mekânlarının kullanımı yaygınlaşmıştır. Günümüzde ise yeni bir çevre bilinci oluşmuş, enerji etkinliği, ekoloji, sürdürebilirlik, tarihi çevreye ve kentsel kimliğe uygunluk gibi kriterler günümüz mimari tasarım kriterlerinde yerini almıştır. Günümüz kriterleri ile yeraltı ve toprakaltı mekanlarının nasıl tasarlanması gerektiği, bu mekanları kullanmaya yönlendiren gerekçelerin niteliği, ve kentlerde yeraltı yapılaşmasının getiri ve götürülerinin incelendiği bu tez giriş, yeraltı ve toprakaltı mekanlarının tanımı ve tarihi gelişimi, tasarım ilkeleri ile sonuç ve öneriler olmak üzere beş bölümden oluşmaktadır. Bu çalışmanın amacı, tüm dünyada büyük ilgi toplayan yeraltı yapılarının avantajlarını ve dezavantajlarını ortaya koymak ve enerji, maliyet, ekoloji konularının bilincinde yer altı yapılarının gerekliliğini ortaya koymaktır. Çalışma kapsamında yeraltı mekanlarının özellikleri, mimari tasarım kriterleri, getiri ve götürüleri mimari yönden ele alınmış problemleri ortaya koyulmuştur. Ancak tüneller, ticari işlev barındırmayan altgeçitler, depolar, dehlizler, sarnıçlar ve sualtı yapıları konuları çalışma kapsamı dışında bırakılmıştır. Sonuç bölümünde, mimari kriterlerle toprakaltı mekanları değerlendirilmiş ve yeraltı yapılarının günümüz mimari tasarım kriterlerine uygun tasarlandığı takdirde enerji etkin, ekolojik, tarihi çevreye ve doğal sit alanlarında uyumlu yapılar olduğu görülmüştür. Ayrıca şehirlerde nefes aldıran, kurtarıcı mekanlar olarak işlev gördükleri ancak örneklerin azlığı değerlendirilerek ve diğer ülkelerle kıyaslama metodu kullanılarak tarihi ve kültürel değerleriyle zengin, verimli tarım arazilerine ve sayısız sit alanlarına sahip ülkemizde yeraltı ve toprakaltı mekanlarının verimli bir şekilde kullanılmadığı sonucuna ulaşıldı. | en_US |
| dc.description.abstract | Used since very early times of humanity, underground spaces were just only the usage of existing closed space for sheltering derived from obligation because of environmental conditions in the past. Used for ages and conceiling property known by all livings, underground spaces have become complex spaces which meet different needs, designed for different functions with space organizations and planned by multi disciplines partnership today. In this conversion process, earth shelters were built with different reasons according to region inwhich they located. In time, the reasons leading people to utilize from earth shelters varied and by the time cities have enlarged, the utilization of earth shelters have pervaded. Today, a new environmental awareness has emerged and criterias like energy efficiency, ecology, sustainability, being competible with historical environment and urban identitiy have take placed in today?s architectural design criterias. This thesis studied on how earth shelters need to be designed according to today?s architectural design criterias, the quality of reasons lead people to use earth shelters and pros and cons of earth shelters in cities, is consist of five parts as introduction, the definition of underground spaces and development of earth shelters through the history, design criterias of underground spaces and conclusion with suggestions. The aim of the study is to introduce the pros and cons of earth shelters which have become popular all around the world and put forward the significance of earth shelters with awareness of energy, costs and ecology terms. In the scope of this study the properties of underground spaces, architectural design criterias, pros and cons of earth shelters are evaluated and the problems are analyzed with architectural aspect. But subjects such as tunnels, underpasses without commercial functions, cloisters, water cisterns, warehouses and underwater buildings are excluded from the scope of this study. In conclusion part, earth shelters are assessed with previous parts criterias and it?s seen that they are energy efficient, ecological, compatible with historical environments and are proper for natural sites in case they are designed properly with today? architectural design criterias. Moreover, it?s concluded that they serve as rescuer spaces by making urban space spacious and breathing spaces in cities. But by evaluating their being rarely in cities and by using comparison method (comparising with other countries) it?s concluded that underground spaces and earth shelters aren?t efficiently utilized in our country prosperous with historical and cultural values, numerous natural sites and productive agricultural areas. | en_US |
| dc.identifier.citation | İncesakal, Ş. (2011). Yeraltı ve toprakaltı mekanlarının tasarım ilkeleri. Selçuk Üniversitesi, Yayımlanmış yüksek lisans tezi, Konya. | en_US |
| dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/20.500.12395/1913 | |
| dc.language.iso | tr | en_US |
| dc.publisher | Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü | en_US |
| dc.relation.publicationcategory | Tez | en_US |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | en_US |
| dc.selcuk | 20240510_oaig | en_US |
| dc.subject | Ekoloji | en_US |
| dc.subject | Enerji etkinliği | en_US |
| dc.subject | Kentleşme | en_US |
| dc.subject | Tarihi çevre | en_US |
| dc.subject | Toprakaltı yapıları | en_US |
| dc.subject | Yeraltı mekanları | en_US |
| dc.subject | Earth-shelters | en_US |
| dc.subject | Ecology | en_US |
| dc.subject | Energy efficiency | en_US |
| dc.subject | Historical environment | en_US |
| dc.subject | Underground spaces | en_US |
| dc.subject | Urbanization | en_US |
| dc.title | Yeraltı ve toprakaltı mekanlarının tasarım ilkeleri | en_US |
| dc.title.alternative | The design principles of earth shelters and underground spaces | en_US |
| dc.type | Master Thesis | en_US |
