A Grotesque/Ethnic Figurine Fragment from Ballıcaoluk Settlement at Mount Nif (Olympos)
Küçük Resim Yok
Tarih
2024
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Selçuk Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Arkeoloji Bölümü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Ballıcaoluk, one of the excavation areas of the Mount Nif (Olympos) Excavation, is a fortified settlement within the borders of Vişneli village in
Kemalpaşa (Nymphaion), on the east side of Mt. Nif. The settlement, excavated from 2008 on, has yielded finds from the end from the 8th century BCE to the Byzantine Period. Settlements and necropoleis at Mt. Nif, which are not mentioned in ancient sources, are located in the Ionia-Lydia border. This paper deals with the possible production site and cultural context of a terracotta figurine fragment (inventory number: Nif.PT.22-1) recovered from a house within the settlement. Alongside the examination of the fragment, the other finds (pottery, metal finds and coins) from the residential area in Ballıcaoluk settlement, and other figurine fragments from the necropolis in Dağkızılca nearby, are taken into consideration. With reference to the building phases of the house and on stylistic grounds, the figurine fragment has been dated to the 3rd to mid-2nd century BCE. Although local clay pottery fragments are known, there is no evidence of figurine or figurine mould production in the vicinity of Mt. Nif. The results of the XRD analysis were compared with the results of other figurine producing centres and with samples taken from the neighbouring clay deposits (Bozköy), and from these a proposal is presented for the possible production site. The interactions between influential workshops in the region in terms of style and subject, and the previously published figurine fragments from Dağkızılca and Ballıcaoluk, indicate the influence of the Smyrna-EphesusPergamon workshops. Although the grotesque/ethnic type figurine fragment from Ballıcaoluk is similar to the figurine “attributed to Smyrnaean”, it is similar to the Ephesus type 2 and type 4 in terms of clay structure. When both the style and clay structure of Ballıcaoluk figurine fragment are evaluated, as well as the small terracotta finds and figurine fragments from Dağkızılca are taken into consideration, it has been observed that there was cultural and commercial interaction with Smyrna and Ephesus during the Hellenistic Period.
Nif (Olympos) Dağı kazı alanlarından biri olan Ballıcaoluk, Nif Dağı’nın doğusunda Kemalpaşa’nın (Nymphaion) Vişneli mahallesi sınırları içerisinde tahkimli bir tepe yerleşimidir. 2008 yılından beri kazısı yapılan yerleşim MÖ 8. yüzyıl sonundan Bizans Dönemi’ne kadar buluntu vermektedir. Konumuzu oluşturan pişmiş toprak figürin parçası (envanter numarası: Nif.PT.22-1) ise konut kazısından ele geçmiş olup olası üretim yeri ve dönemin kültür yapısındaki konumu hakkında bir değerlendirme yapılacaktır. Yapılan değerlendirmede, Ballıcaoluk konut kazısından diğer buluntular (pişmiş toprak kaplar, metal buluntular ve sikkeler) ile yakınındaki Dağkızılca nekropolisinde bulunan figürin parçaları da ele alınmıştır. Ballıcaoluk figürini, stil açısından değerlendirilerek ve konutun evreleri de göz önünde bulundurularak MÖ 3.-2. yüzyıl ortalarına tarihlendirilmiştir. Yerel kilden üretilmiş kap parçaları bilinmesine karşın, Nif Dağı çevresinde figürin üretimiyle ilgili bir bulgu henüz ele geçmemiştir. Yapılan XRD analiz sonucu buluntumuz diğer figürin üreticisi merkezlerin analiz sonuçlarıyla ve çevredeki kil yataklarından (Bozköy) alınan örnekle karşılaştırılmış, olası üretim yeri hakkında öneride bulunulmuştur. Terrakotta atölyelerinin başka atölyelerden stil ve konu açısından etkilendikleri bilinmektedir. Bununla birlikte Dağkızılca ve Ballıcaoluk’tan daha önce yayınlanmış figürin parçaları göz önüne alındığında, Ballıcaoluk figürininin Smyrna-Ephesus-Pergamon atölyeleri etkisinde olduğu söylenebilir. Grotesk/etnik tip figürin parçası ise “Smyrna’ya atfedilen” figürin ile benzerlik taşısa da kil yapısı bakımından Ephesus tip 2 ve tip 4’e daha yakındır. Ballıcaoluk figürin parçası stil ve kil yapısı bakımından değerlendirildiğinde, alanda ve yakın çevresinde bulunan pişmiş toprak küçük buluntular ile Dağkızılca’da bulunan figürin parçaları dikkate alındığında, antik yerleşimin Hellenistik Dönem’de Smyrna ve Ephesus ile kültürel ve ticari etkileşimde olduğu anlaşılmaktadır.
Nif (Olympos) Dağı kazı alanlarından biri olan Ballıcaoluk, Nif Dağı’nın doğusunda Kemalpaşa’nın (Nymphaion) Vişneli mahallesi sınırları içerisinde tahkimli bir tepe yerleşimidir. 2008 yılından beri kazısı yapılan yerleşim MÖ 8. yüzyıl sonundan Bizans Dönemi’ne kadar buluntu vermektedir. Konumuzu oluşturan pişmiş toprak figürin parçası (envanter numarası: Nif.PT.22-1) ise konut kazısından ele geçmiş olup olası üretim yeri ve dönemin kültür yapısındaki konumu hakkında bir değerlendirme yapılacaktır. Yapılan değerlendirmede, Ballıcaoluk konut kazısından diğer buluntular (pişmiş toprak kaplar, metal buluntular ve sikkeler) ile yakınındaki Dağkızılca nekropolisinde bulunan figürin parçaları da ele alınmıştır. Ballıcaoluk figürini, stil açısından değerlendirilerek ve konutun evreleri de göz önünde bulundurularak MÖ 3.-2. yüzyıl ortalarına tarihlendirilmiştir. Yerel kilden üretilmiş kap parçaları bilinmesine karşın, Nif Dağı çevresinde figürin üretimiyle ilgili bir bulgu henüz ele geçmemiştir. Yapılan XRD analiz sonucu buluntumuz diğer figürin üreticisi merkezlerin analiz sonuçlarıyla ve çevredeki kil yataklarından (Bozköy) alınan örnekle karşılaştırılmış, olası üretim yeri hakkında öneride bulunulmuştur. Terrakotta atölyelerinin başka atölyelerden stil ve konu açısından etkilendikleri bilinmektedir. Bununla birlikte Dağkızılca ve Ballıcaoluk’tan daha önce yayınlanmış figürin parçaları göz önüne alındığında, Ballıcaoluk figürininin Smyrna-Ephesus-Pergamon atölyeleri etkisinde olduğu söylenebilir. Grotesk/etnik tip figürin parçası ise “Smyrna’ya atfedilen” figürin ile benzerlik taşısa da kil yapısı bakımından Ephesus tip 2 ve tip 4’e daha yakındır. Ballıcaoluk figürin parçası stil ve kil yapısı bakımından değerlendirildiğinde, alanda ve yakın çevresinde bulunan pişmiş toprak küçük buluntular ile Dağkızılca’da bulunan figürin parçaları dikkate alındığında, antik yerleşimin Hellenistik Dönem’de Smyrna ve Ephesus ile kültürel ve ticari etkileşimde olduğu anlaşılmaktadır.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Nif (Olympos) Dağı, Terracotta, Figürin, Grotesk, Grotesque, Figurine
Kaynak
Arkhaia Anatolika: Anadolu Arkeolojisi Araştırmaları Dergisi
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
7
Künye
Bektaş, G. (2024). A Grotesque/Ethnic Figurine Fragment from Ballıcaoluk Settlement at Mount Nif (Olympos). Arkhaia Anatolika: Anadolu Arkeolojisi Araştırmaları Dergisi, (7), 1-13. https://doi.org/10.32949/Arkhaia.2024.62
