Sivas Arkeoloji Müzesi’nde Korunan Assur Ticaret Kolonileri Çağı’na Ait Pişmiş Toprak Bir Kartal Ritonu
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2022 Haziran
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Selçuk Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Arkeloji Bölümü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Çalışmamızın konusunu Sivas Arkeoloji Müzesi’nde korunan pişmiş toprak bir kartal ritonu oluşturmaktadır. Envanter fişinde satın alma yolu ile müzeye kazandırıldığı anlaşılmakta olup, eseri müzeye teslim eden kişi buluntu yeri hakkında bilgi vermemiştir. Pişmiş topraktan üretilmiş olan ritonun tamamı korunmamış olsa da; üretim tekniği, fizyonomik özellikleri, üzerindeki boya bezeme gibi unsurları özellikle Assur Ticaret Kolonileri Çağı’nın önemli merkezlerinden birisi olan Kültepe Kaniš-Karumu II. kat kartal ritonları ile yakın benzerlikler göstermektedir. Assur Ticaret Kolonileri Çağı; Anadolu’nun yazı ile tanıştığı, Mezopotamya ile yoğun ticari ilişkilerin geliştiği bir evredir. Hayvan biçimli kapların Anadolu’nun bu evredeki inanç sistemi ile yakından ilişkisi olduğu düşünülmektedir. Hayvan biçimli kaplar Anadolu’da Geç Neolitik-Erken Kalkolitik Çağ’dan itibaren görülmekte olup, MÖ 2. binyıl boyunca üretimlerinin arttığı bilinmektedir. Özellikle Assur Ticaret Kolonileri Çağı’nın önemli buluntu gruplarından olan hayvan biçimli kült kapları; aslan, antilop, domuz, keklik ve kartal biçimli olarak pişmiş topraktan üretilmiştir. Hitit yazılı belgelerinde de hayvan biçimli kapların faklı hammaddelerden üretildiği ve özellikle libasyon işlemlerinde kullanıldığı anlaşılmaktadır. Özellikle kartal biçimli olanlar dikkat çeken özellikler göstermektedir. Sivas Arkeoloji Müzesi örneği dik tünemiş pozisyonda, kanatları kapalı, sadece üst gagası işlenmiş, kanat ve gövde tüyleri boya ile belirginleştirilmiştir. Boyun ile sırt kısmının birleştiği alanda silindirik biçimli sıvı doldurma bölümü yer almaktadır. Assur Ticaret Kolonileri Çağı kartal biçimli örneklerin büyük çoğunluğu Kültepe Kaniş-Karumu’ndan bilinmekte olup, Alişar Höyük’te de parça halinde bulunmuştur. Bu bağlamda, Anadolu’nun hayvan biçimli kap repertuvarında önemli bir yer edinen kartal biçimli kült kaplarından olan Sivas Arkeoloji Müzesi örneğini, Kültepe-Kaniš-Karumu buluntularından hareketle MÖ 1945-1835 aralığına tarihlemek mümkündür.
The subject of our study is a terracotta eagle rhyton preserved in Sivas Archeology Museum. It is understood from the inventory receipt that it was brought to the museum by purchasing, and the person who delivered the artifact to the museum did not provide information about the find place. Although not all of the riton, which was produced from terracotta, was preserved; The production technique, physiognomy features, paint decoration on it, especially Kültepe-Kaniš-Karum, which was one of the important centers of the Assyrian Trade Colonies Period, II. It bears close resemblances to the folded eagle rhytons. Assyrian Trade Colonies Period; It is a stage in which Anatolia met with writing and intense commercial relations with Mesopotamia developed. It is thought that the animal-shaped vessels are closely related to the belief system of Anatolia at this stage. Animalshaped vessels have been seen in Anatolia since the Late Neolithic-Early Chalcolithic Age, and it is seen that their production increased during the 2nd millennium BC. Animal-shaped cult vessels, which are one of the important finds of the Assyrian Trade Colonies Age; It was produced from terracotta in the form of a lion, antelope, pig, partridge and eagle. In the Hittite written documents, it is understood that the animal-shaped vessels were produced from different raw materials and used especially in libation processes. Especially the eagle-shaped ones show remarkable features. The Sivas Archeology Museum specimen is in an upright perched position, its wings are closed, only the upper beak is engraved, and the wing and body feathers are highlighted with paint. There is a cylindrical liquid filling section in the area where the neck and the back part meet. Most of the eagle-shaped specimens from the Assyrian Trade Colonies Period are known from Kültepe-Kaniş-Karum and were also found in fragments at Alişar Höyük. In this context, it is possible to date the Sivas Archeology Museum example, which is one of the eagle-shaped cult vessels that have an important place in the animal-shaped vessel repertoire of Anatolia, to the period 1945-1835 BC, based on the Kültepe-Kaniš-Karumu finds.
The subject of our study is a terracotta eagle rhyton preserved in Sivas Archeology Museum. It is understood from the inventory receipt that it was brought to the museum by purchasing, and the person who delivered the artifact to the museum did not provide information about the find place. Although not all of the riton, which was produced from terracotta, was preserved; The production technique, physiognomy features, paint decoration on it, especially Kültepe-Kaniš-Karum, which was one of the important centers of the Assyrian Trade Colonies Period, II. It bears close resemblances to the folded eagle rhytons. Assyrian Trade Colonies Period; It is a stage in which Anatolia met with writing and intense commercial relations with Mesopotamia developed. It is thought that the animal-shaped vessels are closely related to the belief system of Anatolia at this stage. Animalshaped vessels have been seen in Anatolia since the Late Neolithic-Early Chalcolithic Age, and it is seen that their production increased during the 2nd millennium BC. Animal-shaped cult vessels, which are one of the important finds of the Assyrian Trade Colonies Age; It was produced from terracotta in the form of a lion, antelope, pig, partridge and eagle. In the Hittite written documents, it is understood that the animal-shaped vessels were produced from different raw materials and used especially in libation processes. Especially the eagle-shaped ones show remarkable features. The Sivas Archeology Museum specimen is in an upright perched position, its wings are closed, only the upper beak is engraved, and the wing and body feathers are highlighted with paint. There is a cylindrical liquid filling section in the area where the neck and the back part meet. Most of the eagle-shaped specimens from the Assyrian Trade Colonies Period are known from Kültepe-Kaniş-Karum and were also found in fragments at Alişar Höyük. In this context, it is possible to date the Sivas Archeology Museum example, which is one of the eagle-shaped cult vessels that have an important place in the animal-shaped vessel repertoire of Anatolia, to the period 1945-1835 BC, based on the Kültepe-Kaniš-Karumu finds.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Riton, Assur Ticaret Kolonileri, Kartal, Kültepe, Anadolu, Rhyton, Assyrian Trade Colonies Period, Eagle, Anatolia
Kaynak
Arkhaia Anatolika: Anadolu Arkeolojisi Araştırmaları Dergisi
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
5
Künye
Böyükulusoy, K. (2022). Sivas Arkeoloji Müzesi’nde Korunan Assur Ticaret Kolonileri Çağı’na Ait Pişmiş Toprak Bir Kartal Ritonu. Arkhaia Anatolika: Anadolu Arkeolojisi Araştırmaları Dergisi, (5), 252-270.
DOI: 10.32949/Arkhaia.2022.50
