2001 Krizi`nden sonra Türkiye'de izlenen makro ekonomik politikalar ve bu politikaların dış ticarete olan etkisi (Konya ili örneği)
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2010
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Ekonomide yaşanan her aksaklık ve bu aksaklığın maliyeti bir öncekinden daha ağır olmaktadır. Yaşanan her aksaklık ekonomik sistemdeki bütün dengeleri etkilemektedir. Bunda küreselleşmenin etkisi de unutulmamalıdır. Zira ekonomik sistemlerin birbiriyle bütünleşmesi ödenen faturanın maliyetini daha da arttırmaktadır. Uygulanan makro ekonomik politikaların başarılı olabilmesi ve dış ticarete olumlu etkide bulunabilmesi için iktisadi yapı iyi irdelenmeli ve anlaşılmalıdır. İşte bu çalışmada da amaç, makro ekonomik politikaların dış ticarete olan etkisini incelemektir. Ayrıca, Türkiye' de 2001 sonrası uygulanan makro ekonomik politikaların dış ticarete olan etkisini Konya İli örneğinde anket çalışması yapılarak ortaya koymaktır. Anket çalışmasında toplam olarak Konya Ticaret Odası üyesi 209 ihracatçı firmaya anket yapılmıştır. Anket yapılan firmalardan 51 tanesi 100.000 dolar altı ihracat yaparken 158 tanesi ise 100.000 dolar üstü ihracat yapan firmalardır. Anket firmalarla %79 oranında yüz yüze görüşme şeklinde gerçekleştirilmiştir. Bu anket oluşturulurken herhangi bir örnekleme yöntemi kullanılmamış mümkün olduğu kadar çok sayıda kuruluşa anket uygulanmaya çalışılmıştır. Kitleyi oluşturan kuruluşların %47' sine ulaşılmıştır. Anket sorularının oluşturulmasında çoğunlukla 5'li likert ölçeği kullanılmıştır. Anket sonuçlarını değerlendirmek için SPSS 15 paket programından yararlanılmıştır. Ankette Konya' daki firmaların dış ticaret faaliyetleri analiz edilmiş ve dış ticaret yaparken karşılaştıkları sorunlar, uygulanan makro ekonomik politikalardan nasıl ve ne derece etkilendikleri belirlenerek Konya İlinin Dış ticaret Hacminin artması için yapılması gerekenler ortaya çıkarılmıştır. Böylece Konya ilinin dış ticaret yapısı ve durumu analiz edilmiştir. Ülkemizde ihracat bilinci, 1970'lerde yaşanan petrol krizleri ve bu krizlerin Türkiye ekonomisine olumsuz yansımaları ile daha çok ortaya çıkmıştır. Bu bilinci 24 Ocak kararları desteklemiştir. Küresel şartların sürekli değiştiği ve rekabetin arttığı bu günlerde diğer tüm ekonomilerde olduğu gibi ülkemiz ekonomisi de dünya ekonomisi ile son derece iç içe bir durumdadır. Böyle bir ekonomik ortamda sürdürülebilir ve katma değeri yüksek ihracat artışı önem ifade etmektedir. Ülkemizde ekonomik büyüme ithalatı dolayısıyla da dış ticaret açığını arttırabilmektedir. İhracat, ithalat ile aynı düzeyde artmadığında dış ticaret açığında büyüme meydana gelmektedir. Ekonomi küçülme eğilimine girdiğinde ise ithalat düşmektedir. 1923 yılında 50 milyon dolar seviyelerinde olan ihracat 2008 yılında 130 milyar dolar sınırını aşarak Cumhuriyet tarihinin dış ticaret rekorunu kırmıştır. 2009 yılında ise küresel krizin etkisiyle düşüş göstererek ortalama 102 milyar dolar olmuştur. İhracat ve ithalattaki artış dış ticaretin milli gelir içindeki payını da artmıştır. Konya özelinde baktığımız zaman ise ilimizin dış ticaretinin gün geçtikçe arttığı görülmektedir. Türkiye yapısına uygun olarak geçmişte tarım ve tarım ürünleri ağırlıklı ihracat yapısına sahip olan Konya bugün itibariyle ihracat potansiyelini yükseltmiş bir il görünümündedir. Geçmişte özellikle 1896 yılında tren hattının Konya' ya kadar ulaşması ile birlikte ihracatta dünya ve Türkiye ile kopukluk giderilebilmiştir. Şu anda Konya sanayisinin başlıca ihracat kalemleri arasında; makine alet ve parçaları, otomotiv yan sanayi, plastik ve mamulleri, demir-çelik ürünleri, kağıt ve karton ürünleri yer almaktadır. Konya işletmeleri ihracata dayalı bir büyümeyi hedef olarak almıştır. Konya dış ticaretinde önemli sorunlardan birisi önce de bahsettiğimiz gibi Mersin, İzmir, İstanbul gibi ihracatın yoğun olarak yapıldığı liman şehirlerine ihraç ürünlerinin götürülmesinde sadece karayolunun kullanılabiliyor olmasıdır. Bu limanların kullanılmasının nedeni de Konya'nın serbest bölge olmamasıdır. Anket çalışmamızda ortaya çıkmıştır ki; Konya' nın dış ticarette karşılaştığı sorunlar Türkiye genelindeki sorunlarla örtüşmekle birlikte son krizden gerek dış ticaret gerekse başka alanlarda Konya ili öz sermaye yapısı ile nispeten daha az etkilenmiş görünmektedir. 2008 yılına kadar Konya, sürekli olarak ihracatını arttıran bir il durumunda iken küresel krizin de etkisiyle 2009 yılında ihracat miktarında bir düşüş görülmüştür. Anket çalışmasında ortaya çıkan sonuçlar da bu durumu doğrulamaktadır. Dünya genelindeki talep yetersizliği ve durgunluğa paralel olarak firmalar sıkıntı yaşamaktadırlar. Ancak, yine anket sonucumuza göre firmaların yurtdışı Pazar ağırlığı AB ülkelerinden Rusya-Doğu Bloku ve Ortadoğu ülkelerine kaymış durumdadır. Bu da Konya ihracatının AB krizinden maksimum seviyede olumsuz etkilenmesini engellemiştir. Yani Rusya ve Ortadoğu pazarı Konya için önem ifade etmektedir. Pazarın çeşitlenmiş olması ve AB bağımlığında nispeten kurtulmuş olmak Konya İhracatının geleceği açısından son derece önem ifade etmektedir. 6 bölüm halinde hazırlanan bu çalışmanın ilk iki bölümde 24 Ocak kararlarından bu güne kadar uygulanan makro ekonomik politikalar ve bu politikaların dış ticarete olan etkisi incelenmiştir. Üçüncü bölümde makro ekonomik politikalar ve dış ticaret ilişkisi ele alınmıştır. Dördüncü bölümde ilimizin sosyo-ekonomik yapısı geniş ve ayrıntılı bir şekilde ele alınmaya çalışılmış, beşinci bölümde ise Türkiye' nin ve Konya' nın dış ticaret yapısı incelenmiştir. Altıncı ve son bölümde ise Konya ilinin dış ticaret yapısını ortaya çıkaran anket çalışması, sonuçları ve yorum kısmı yer almaktadır.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Dış ticaret hadleri, Terms of trade, Dış ticaret politikaları, Foreign trade politics, Ekonomi politikaları, Economic policies
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Afşar, B. (2010). 2001 Krizi`nden sonra Türkiye'de izlenen makro ekonomik politikalar ve bu politikaların dış ticarete olan etkisi (Konya ili örneği). Yayımlanmış doktora tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
