Örgüt Kültürü Tipinin Zorunlu Vatandaşlık Davranışına Etkisinde Örgütsel Adalet Algısının Aracı Rolü: Türkiye’deki En Büyük 500 Şirket Üzerinde Bir Araştırma
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2022
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Bu araştırmanın amacı, örgüt kültürü tipinin zorunlu vatandaşlık davranışına
etkisinde örgütsel adalet algısının aracı rolünü incelemektir. Araştırmanın evrenini,
“Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu” (İSO-500) listesindeki firmaların
çalışanları (N=430132) oluşturmaktadır. Evrende yer alan firmaların hepsine
ulaşılmaya çalışılmış, bunlar arasındaki 100 firma yöneticisinden olumlu geri dönüş
alınmıştır. Her firmaya 5’er anket gönderilmiş ve geri dönen 414 anket
değerlendirmeye alınmıştır. Elde edilen veriler, SPSS 25.0 ve AMOS 23.0
programları kullanılarak çözümlenmiştir. Elde edilen bulgulara göre katılımcıların
çalıştıkları örgüte ait kültür tipini algılama düzeylerinin orta seviyede olduğu,
örgütsel adalet algılarının orta düzeyde olduğu ve zorunlu vatandaşlık davranışını
orta düzeyde sergiledikleri tespit edilmiştir. Araştırmanın bir başka bulgusu, örgüt
kültürü tipinin zorunlu vatandaşlık davranışı üzerinde istatistiksel açıdan anlamlı ve
negatif yönde bir etkisi olduğu ve bu etkide örgütsel adalet algısının kısmi aracı
rolüne sahip olduğudur. Ayrıca örgüt kültürü tipi algısının çalışanların demografik
özelliğine göre anlamlı farklılaşmadığı, zorunlu vatandaşlık davranışının yaş ve
çalışma süresine göre anlamlı farklılaştığı ve diğer demografik özellikler açısından
(cinsiyet, medeni durum, eğitim durumu, çalışma süresi) istatistiksel açıdan anlamlı
bir farklılığın olmadığı bulunmuştur. Ek olarak örgütsel adalet algısının sadece yaş
değişkenine göre anlamlı farklılaştığı, diğer değişkenler açısından bir farklılaşma
olmadığı belirlenmiştir. Elde edilen bulguların, örgüt kültürü ve tipleri, zorunlu
vatandaşlık davranışı ve örgütsel adalet ile ilgilenen örgütsel davranış alan yazınına
katkı sağlaması umulmaktadır.
The purpose of this research is to examine the mediating role of organizational justice perception in the effect of organizational culture type on compulsory citizenship behavior. The universe of the research consists of the employees (N=430132) of the companies in the list of "Turkey's Top 500 Industrial Enterprises" (ISO-500). All of the companies in the universe were tried to be reached, and positive feedback was received from 100 company managers among them. 5 questionnaires were sent to each company and 414 returning questionnaires were evaluated. The obtained data were analyzed using SPSS 25.0 and AMOS 23.0 programs. According to the findings, it was determined that the participants had a medium level of perception of the culture type of the organization they worked for, had a medium level of organizational justice perception and exhibited a medium level of compulsory citizenship behavior. Another finding of the study is that the type of organizational culture has a statistically significant and negative effect on compulsory citizenship behavior and the perception of organizational justice has a partial mediator role in this effect. In addition, it was found that the perception of organizational culture type did not differ significantly according to the demographic characteristics of the employees, the compulsory citizenship behavior differed significantly according to age and working time, and there was no statistically significant difference in terms of other demographic characteristics (gender, marital status, education level, working time). In addition, it was determined that the perception of organizational justice differed significantly only according to the age variable, and there was no differentiation in terms of other variables. It is hoped that the findings will contribute to the organizational behavior literature dealing with organizational culture and types, compulsory citizenship behavior and organizational justice.
The purpose of this research is to examine the mediating role of organizational justice perception in the effect of organizational culture type on compulsory citizenship behavior. The universe of the research consists of the employees (N=430132) of the companies in the list of "Turkey's Top 500 Industrial Enterprises" (ISO-500). All of the companies in the universe were tried to be reached, and positive feedback was received from 100 company managers among them. 5 questionnaires were sent to each company and 414 returning questionnaires were evaluated. The obtained data were analyzed using SPSS 25.0 and AMOS 23.0 programs. According to the findings, it was determined that the participants had a medium level of perception of the culture type of the organization they worked for, had a medium level of organizational justice perception and exhibited a medium level of compulsory citizenship behavior. Another finding of the study is that the type of organizational culture has a statistically significant and negative effect on compulsory citizenship behavior and the perception of organizational justice has a partial mediator role in this effect. In addition, it was found that the perception of organizational culture type did not differ significantly according to the demographic characteristics of the employees, the compulsory citizenship behavior differed significantly according to age and working time, and there was no statistically significant difference in terms of other demographic characteristics (gender, marital status, education level, working time). In addition, it was determined that the perception of organizational justice differed significantly only according to the age variable, and there was no differentiation in terms of other variables. It is hoped that the findings will contribute to the organizational behavior literature dealing with organizational culture and types, compulsory citizenship behavior and organizational justice.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Örgüt Kültürü Tipi, Zorunlu Vatandaşlık Davranışı, Örgütsel Adalet Algısı, İSO-500, Organizational Culture Type, Compulsory Citizenship Behavior, Perception of Organizational Justice, ISO-500
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Durmuş, Ş., (2022). Örgüt Kültürü Tipinin Zorunlu Vatandaşlık Davranışına Etkisinde Örgütsel Adalet Algısının Aracı Rolü: Türkiye’deki En Büyük 500 Şirket Üzerinde Bir Araştırma. (Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
